TCTC ky 1 thang 10-2016 - page 41

TÀI CHÍNH -
Tháng 10/2016
43
thiết thực cho đời sống kinh tế - xã hội. Đối với nhà
đầu tư, mức thu phí và thời gian thu phí phải đảm
bảo nhà đầu tư thu hồi vốn trong một thời gian thích
hợp và có lãi trong mối tương quan với đầu tư vào
những lĩnh vực khác. Đối với người sử dụng dịch vụ
công (dân cư và các doanh nghiệp, các tổ chức kinh
tế…) thì mức phí phải tương xứng với dịch vụ công
được hưởng, phù hợp với mức thu nhập và phù hợp
với mặt bằng chung về chi phí cho việc di chuyển và
hoạt động vận tải.
Xác địnhmức thu phí, thời gian thu phí và phương thức
thu phí
Với các công trình kết cấu hạ tầng giao thông đường
bộ thực hiện mô hình đầu tư BOT hoặc BTO, việc xác
định mức thu phí và thời gian thu phí là mối quan tâm
hàng đầu của cả nhà đầu tư và người dân. Nhà đầu
tư luôn mong muốn tối đa hóa lợi nhuận, tức là mong
muốn kéo dài thời gian thu phí và xác định mức thu
phí cao. Người dân mong muốn được sử dụng đường
bộ ở mức thu phí phù hợp. Việc xác định mức thu và
thời gian thu phí phải dựa trên cơ sở chi phí đầu tư
thực tế của dự án. Điều này hàm ý rằng, vấn đề mấu
chốt hợp lý để xác định mức thu phí và thời gian thu
phí của dự án BOT hoặc BTO là xác định sát đúng chi
phí thực tế xây dựng công trình và xác định lưu lượng
phương tiện sẽ qua trạm thu phí đặt trong xu hướng
vận động và phát triển của số lượng phương tiện giao
thông đường bộ và nhu cầu sử dụng phương tiện của
dân cư. Điều này cho thấy, khi xác định mức phí và
thời gian thu hồi vốn của dự án BOT hoặc BTO xây
dựng kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ, cần lưu ý
các vấn đề sau:
+ Cần có cơ chế kiểm tra quyết toán công trình xây
dựng sao cho đảm bảo khách quan, độc lập và có sự
kiểm tra, giám sát lẫn nhau. Theo đó, cần sử dụng cả
kiểm toán độc lập, thanh tra tra chuyên ngành và Kiểm
toán Nhà nước trong kiểm tra quyết toán công trình
xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ.
+ Cần có sự phối hợp tốt của các cơ quan nhà nước
có liên quan (Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Tài chính, Bộ
Kế hoạch và Đầu tư…) trong việc kiểm tra xác định
mức thu phí và thời gian thu phí.
+ Chỉ xác định mức thu phí trong một thời kỳ nhất
định vì dự báo lưu lượng phương tiện qua trạm thu
phí khó chính xác khi dự báo cho thời gian dài. Hết
thời kỳ ổn định thu phí, cần khảo sát để dự báo lưu
lượng phương tiện qua trạm thu phí, từ đó, xác định
điều chỉnhmức thu phí cho phù hợp với lưu lượng qua
trạm thu phí và tỷ lệ lạm phát.
+ Không ấn định chính thức thời gian thu phí ngay
từ khi hoàn thành công trình, mà xác định thời gian thu
tư trong xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông đường
bộ của Đảng và Nhà nước ta thời gian qua là rất đúng
đắn. Vấn đề cần bàn luận là khâu tổ chức thực hiện chủ
trương này chưa thực sự hiệu quả, cần chỉ rõ những
hạn chế và nguyên nhân để khắc phục kịp thời.
Những vấn đềmấu chốt cần xemxét
Xác định loại công trình và công trình PPP
Xuất phát từ nguyên tắc đảm bảo quyền tự do đi lại
của công dân, thực hiện nguyên tắc ai hưởng người đó
trả tiền và đảm bảo thuận tiện của giao thông đường
bộ, thì nguyên tắc chi phối trong xác định công trình
kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ để thực hiện mô
hình PPP là không sử dụng mô hình PPP để xây dựng
đường nội đô và việc đầu tư đường bộ theo mô hình
PPP phải đảm bảo để người dân có quyền lựa chọn sử
dụng đường bộ không thu phí (với chất lượng thấp
hơn) nhưng không phải trả phí với việc lựa chọn sử
dụng đường bộ có thu phí với chất lượng cao hơn.
Xét ở phương diện này, rõ ràng có những công trình
và trạm thu phí BOT thời gian qua không đáp ứng
nguyên tắc này. Có những trạm thu phí BOT đặt ở con
đường độc đạo buộc người dân và doanh nghiệp phải
sử dụng, không có lựa chọn khác. Điển hình cho sự bất
hợp lý này là dự định đầu tư sửa chữa mặt cầu Việt Trì
để thu phí BOT. Với sự phản đối mạnhmẽ của dư luận,
dự định này đã được hủy bỏ.
Xác định hình thức cụ thể của PPP
Theo thông lệ quốc tế, có nhiều hình thức cụ thể
của PPP, đó là: Hợp đồng BOT, Hợp đồng BTO, Hợp
đồng BT, Hợp đồng xây dựng - sở hữu - kinh doanh
(BOO), Hợp đồng BTL, Hợp đồng BLT, Hợp đồng kinh
doanh – quản lý (O&M). Mỗi hình thức cụ thể của PPP
nói trên phù hợp với những loại kết cấu hạ tầng hoặc
loại dịch vụ công nhất định. Trong xây dựng kết cấu
hạ tầng đô thị hoặc một số công trình công cộng thì mô
hình BT là phù hợp. Trong việc xây dựng một số công
trình làm trụ sở của cơ quan nhà nước hoặc đơn vị sự
nghiệp công thì mô hình BTL hoặc BLT là phù hợp.
Đối với lĩnh vực xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông
đường bộ, mô hình BOT hoặc BTO là một lựa chọn khá
phù hợp cả về phía nhà nước và nhà đầu tư. Đây là lý
do hầu hết các công trình xây dựng kết cấu hạ tầng ở
Việt Nam gần đây đều lựa chọn hình thức BOT.
Nguyên tắc chi phối lựa chọn PPP
Nguyên tắc chi phối lựa chọn PPP là phải đảm
bảo cả lợi ích của Nhà nước, nhà đầu tư và người sử
dụng dịch vụ công. Đối với Nhà nước, công trình kết
cấu hạ tầng giao thông đường bộ phải có tác dụng
1...,31,32,33,34,35,36,37,38,39,40 42,43,44,45,46,47,48,49,50,51,...90
Powered by FlippingBook