72
DIỄN ĐÀN KHOA HỌC
Nguy cơ mất thương hiệu trước sự xâm nhập
của doanh nghiệp bán lẻ“ngoại”
Kể từ tháng 1/2015, thị trường bán lẻ Việt Nam đã
mở cửa hoàn toàn theo cam kết của Tổ chức Thương
mại thế giới (WTO). Theo quy định, các doanh nghiệp
(DN) bán lẻ 100% vốn nước ngoài sẽ được phép thành
lập; đồng thời, DN 10 nước ASEAN sẽ được bãi bỏ
hàng rào thuế quan khi tham gia khu vực mậu dịch
chung ASEAN, 100% dòng thuế nhập khẩu ở hầu
hết các mặt hàng cũng sẽ được xóa bỏ vào năm 2018.
Cùng với các hiệp định song phương và đa phương
trong khu vực, việc Việt Nam chính thức ký kết Hiệp
định thương mại tự do TPP và EVFTA– hai Hiệp định
có cam kết mạnh mẽ trong mở cửa thị trường bán lẻ
cũng như xóa bỏ hàng rào thuế quan và phi thuế quan
đối với hàng hóa cũng sẽ mở ra cơ hội đón làn sóng
xâm nhập mạnh mẽ, chưa từng thấy từ các đại gia bán
lẻ nước ngoài.
Thị trường bán lẻ Việt Nam đã và đang chứng
kiến những thương vụ mua bán, sáp nhập của các
doanh nghiệp bán lẻ hàng đầu trong nước với các
doanh nghiệp ngoại. Thống kê của Hiệp hội Bán lẻ
Việt Nam cho biết, kênh bán lẻ hiện đại của Việt Nam
mới chiếm khoảng 25% tổng mức bán lẻ. Hiện trên cả
nước có hơn 700 siêu thị, 132 trung tâm thương mại,
tuy nhiên, phần lớn các siêu thị và trung tâm thương
mại này lại chỉ tập trung tại các thành phố lớn và khu
vực nội thành. Khu vực nông thôn và ngoại thành hầu
như vắng bóng. Trong khi đó, riêng kênh bán lẻ hiện
đại, sức hút cạnh tranh đang “nóng lên” từng ngày.
Bên cạnh các nhà bán lẻ nước ngoài đã hiện diện tại
Việt Nam từ rất sớm như Big C hiện có 32 cửa hàng
trên toàn quốc, Metro 19 cửa hàng, Lotte Mart 11 cửa
hàng, dư luận đã tốn nhiều giấy mực với vụ chuyển
nhượng chuỗi hệ thống bán lẻ từ Metro Cash& Carry
cho một đối tác Thái Lan, hay như Big C vừa thành
công với thương vụ chuyển nhượng hơn 23.300 tỷ
đồng cho Central Group - nhà đầu tư cũng đến từ
Thái Lan. Hàng loạt thương hiệu bán lẻ nổi tiếng của
nước ngoài như: Lotte, Aeon, Mega Market… đang
âm thầm thâu tóm cổ phần của hệ thống chuỗi siêu
thị trong nước. Mới đây, nhà bán lẻ lớn thứ 4 của Pháp
là Super Auchan đã hợp tác với RH Group (thành
viên Tập đoàn C.T Group) thay thương hiệu siêu
thị S.Mart thành Simply Mart và phát triển thêm 3
siêu thị với thương hiệu này. Hệ thống siêu thị Nhật
Bản Aeon ngoài 3 trung tâm mua sắm lớn tự đầu tư
đã mua thêm 30% cổ phần của Fivimart và 40% cổ
phần của Citimart vốn là các chuỗi siêu thị lớn của
Việt Nam để mở rộng thị phần bán lẻ. Ngoài ra, các
thương hiệu bán lẻ của Nhật Bản tại Việt Nam gồm:
Aeon Mall, Aeon Citimart, Aeon Fivimart, Ministop,
Family Mart với hàng loạt mặt hàng có xuất xứ từ
Nhật Bản nhập khẩu vào Việt Nam có mức thuế ưu
đãi về 0% từ tháng 4/2016.
Phân tích của giới chuyên gia cho rằng, đây là
sự phát triển tất yếu của thị trường bán lẻ trong bối
cảnh hội nhập kinh tế sâu rộng của Việt Nam và
nếu Việt Nam không có giải pháp ứng phó thì tất
yếu sẽ dễ dàng mất thương hiệu trước sự xâm nhập
ngày càng mạnh mẽ của bán lẻ ngoại. Chỉ riêng như
việc các nhà đầu tư Thái Lan đang nhắm vào thị
trường Việt Nam, nhằm mở rộng hệ thống bán lẻ ở
khu vực Đông Nam Á, đón đầu các ưu đãi do Cộng
đồng kinh tế ASEAN mang lại được đánh giá là khá
GIẢI PHÁPHỖTRỢNGÀNHBÁN LẺ VIỆT NAM
HỘI NHẬPHIỆUQUẢ
NCS. ĐỖ THU HẰNG
– Học viện Ngân hàng
Bối cảnh hội nhập sâu rộng, đặc biệt với việc Việt Nam tham gia Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình
Dương (TPP) và Hiệp định Thương mại tự do với EU (EVFTA) – hai Hiệp định có cam kết mạnh mẽ
trong mở cửa thị trường bán lẻ cũng như xóa bỏ hàng rào thuế quan và phi thuế quan đối với
hàng hóa, đặt ra không ít thách thức cho ngành Bán lẻ Việt Nam. Để vượt qua những thách thức
cũng như hội nhập hiệu quả, đòi hỏi các nhà bán lẻ Việt Nam cần cải thiện cơ bản về năng lực cạnh
tranh của mình, tuy nhiên đi kèm với đó cũng cần có các chính sách hỗ trợ hợp lý từ phía Nhà nước.
Nghiên cứu thực tiễn, bài viết đề xuất một số giải pháp nhằm hỗ trợ, thúc đẩy ngành Bán lẻ Việt
Nam phát triển bền vững.
Từ khóa: Hội nhập, bán lẻ, thị trường, chính sách, phát triển.
