24
TRIỂN KHAI LUẬT KẾ TOÁN NĂM 2015 TRONG CHIẾN LƯỢC KẾ TOÁN, KIỂM TOÁN VIỆT NAM ĐẾN NĂM 2020
Cơ hội và thách thức
của thị trường dịch vụ kế toán Việt Nam
Thách thức lớn nhất của Việt Nam hiện nay là
thực hiện những cam kết về mở cửa thị trường dịch
vụ kế toán. Việt Nam đã cam kết mở cửa toàn diện
thị trường này khi gia nhập WTO, AEC và Hiệp định
TPP. Trong đó, có cam kết về đảm bảo sự di chuyển về
thể nhân của những người hành nghề kế toán, những
người có chứng chỉ kế toán viên, được thừa nhận.
Đây là cơ hội phát triển cho các doanh nghiệp (DN)
kinh doanh dịch vụ kế toán và hành nghề kế toán,
song cũng là thách thức đặt ra đối với thị trường dịch
vụ kế toán Việt Nam mới được hình thành và thừa
nhận, còn rất non trẻ và đầy tiềm năng.
Các quy định luật pháp về kế toán của nước ta
mới được hình thành và các yếu tố của thị trường
chưa được kiện toàn. Phạm vi hoạt động của thị
trường còn hẹp và chưa thực sự được xã hội quan
tâm đúng mức. Đội ngũ kế toán viên có chứng chỉ
theo đúng nghĩa và quy chuẩn quốc tế còn ít về số
lượng và hạn chế về chất lượng. Thống kê của Hội
kiểm toán viên hành nghề Việt Nam cũng cho thấy,
ngoài sự góp mặt của 4 công ty 100% vốn nước ngoài
(gồm Công ty KPMG, Công ty PwC, Công ty Grant
Thornton và Công ty Ernst & Young), thị trường còn
hiện diện 160 công ty tư vấn tài chính, kế toán và
kiểm toán hoạt động trên thị trường với hơn 9.000 kế
toán viên và kiểm toán viên, chỉ chiếm 5,44% so với
các nước trong AEC.
Nhìn chung, hoạt động dịch vụ kế toán là một thị
trường dịch vụ cao cấp đòi hỏi thật sự chuẩn hóa về
quy trình cung cấp dịch vụ, sự minh bạch và tin cậy,
sự hữu ích của dịch vụ và đặc biệt là chất lượng dịch
vụ, năng lực, trình độ và tính chuyên nghiệp của các
thể nhân, các pháp nhân hành nghề kế toán và kiểm
toán. Do vậy, cần hoàn thiện một số vấn đề sau:
Thứ nhất
, tích cực chuẩn bị khẩn trương về nhận
thức, tạo lập các khuôn khổ pháp lý và đẩy mạnh
việc tạo dựng môi trường, xây dựng đội ngũ các DN
cung cấp dịch vụ, đội ngũ kế toán, kiểm toán viên
hành nghề…
Thứ hai,
tạo môi trường thông thoáng, thuận lợi
hỗ trợ các DN kinh doanh dịch vụ kế toán hoạt động
trên thị trường.
Thứ ba,
gấp rút xây dựng và vận hành chương
trình đào tạo huấn luyện, chính thức hóa và chuẩn
hóa chứng chỉ kế toán viên; tổ chức lại quy trình đào
tạo, thi và cấp chứng chỉ kế toán viên, quy trình quản
lý hành nghề, kiểm soát chất lượng dịch vụ kế toán
phù hợp và theo thông lệ quốc tế.
Thứ tư
, kế toán là một nghề như bao nhiêu nghề
khác, vậy nên cần phân loại các chức danh của nghề
kế toán giống như nghề kiểm toán được quy định
trong Luật Kiểm toán Nhà nước năm 2014.
Những đổi mới đáp ứng nhu cầu hội nhập
Nhằm phù hợp với điều kiện kinh tế mới, Luật Kế
toán năm 2015 (có hiệu lực từ 1/1/2017), đã quy định
cụ thể về nội dung công tác kế toán, tổ chức bộ máy
kế toán, người làm kế toán, hoạt động kinh doanh
dịch vụ kế toán, quản lý nhà nước về kế toán và tổ
chức nghề nghiệp về kế toán. Theo đó, so với Luật Kế
toán 2003, Luật Kế toán 2015 đã bổ sung thêm một số
điểm mới sau:
- Chứng chỉ kế toán viên:
Người được cấp chứng chỉ
kế toán viên phải có 3 tiêu chuẩn: Có phẩm chất đạo
HOÀNTHIỆNMÔITRƯỜNGPHÁPLÝ,
TĂNGTÍNHCẠNHTRANHCHOHOẠTĐỘNGDỊCHVỤKẾTOÁN
PGS., TS.TRẦN VĂN HỢI, ThS. HỒ MAI LY, ThS. NGUYỄN THỊ NGA
- Học viện Tài chính
Việt Nam đã cam kết mở cửa toàn diện thị trường dịch vụ kế toán khi gia nhập Tổ chức Thương
mại Thế giới (WTO), Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) và Hiệp định đối tác Kinh tế xuyên Thái Bình
Dương (TPP). Đây là cơ hội phát triển cho các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ kế toán và hành
nghề kế toán, song cũng là thách thức đặt ra đối với thị trường dịch vụ kế toán Việt Nam còn non
trẻ bởi các quy định luật pháp về kế toán mới được hình thành và các yếu tố của thị trường chưa
đầy đủ, đội ngũ kế toán viên có chứng chỉ theo quy chuẩn quốc tế còn ít về số lượng và hạn chế về
chất lượng…
Từ khóa: Dịch vụ, kế toán, kinh doanh, doanh nghiệp, dịch vụ kế toán
