TÀI CHÍNH -
Tháng 12/2016
51
tố này tác động lên kết quả cuối cùng là thành công
của dự án và tác động qua lại lẫn nhau. Khung
phân tích này còn được gọi là mô hình tương tác hệ
thống, hỗ trợ cho công tác phân tích thành công/thất
bại của dự án. Với mô hình tổng quan này, các yếu
tố mới xuất hiện do quá trình phát triển của quản
trị dự án được phân loại và phân tích tác động lên
thành công của dự án.
Một số bằng chứng thực nghiệm trước
Đã có nhiều nghiên cứu về các yếu tố thành công
chính yếu của dự án đầu tư, khởi đầu từ Pinto (1986).
Bên cạnh đó, các nghiên cứu trong quá khứ cũng cho
thấy, các yếu tố thành công chính yếu của dự án đầu
tư gồm: Sự amhiểu của tổ chức; Sự amhiểu chung của
các bên liên quan trong tiêu chuẩn thành công; Sự cam
kết thực hiện; Khả năng thích ứng của tổ chức; Sự giao
tiếp, tương tác; Lãnh đạo quản lý dự án/sự trao quyền;
Hỗ trợ từ Ban quản lý…
Mô hình và dữ liệu nghiên cứu
Các thang đo gốc cho các yếu tố thành công chính
yếu (từ X1 đến X5) được kế thừa từ nghiên cứu của
Belassi và Tukel (1996); thang đo gốc cho biến thành
công của dự án đầu tư xây dựng cơ bản (HQ) được
kế thừa của Ling và cộng sự (2009). Các thang đo này
được điều chỉnh thông qua phỏng vấn các chuyên gia
quản trị dự án tại TP. Hồ Chí Minh.
Dữ liệu nghiên cứu
Dữ liệu nghiên cứu được thu thập thông qua bảng
khảo sát bằng câu hỏi tự điền với 200 người đã tham
gia vào các dự án đầu tư xây dựng cơ bản trên địa bàn
TP. Hồ Chí Minh trong giai đoạn 2011-2015. Bảng khảo
sát gồm 30 biến quan sát, đại diện cho 5 yếu tố CSF và
5 biến quan sát, đại diện cho thành công của dự án, sử
dụng thang đo Likert – 5.
Kết quả nghiên cứu
Các bảng khảo sát sau khi nhập và làm sách dữ
liệu, còn lại 181 mẫu dữ liệu. Kết quả kiểm định độ
tin cậy cho thấy, các thang đo đều có hệ số Cronbach’s
alpha > 0,7 đạt yêu cầu.
Sau khi thực hiện phân tích EFA, đã có 5 nhân tố
được khám phá:
- F1: Đại diện cho năng lực của chủ đầu tư.
- F2: Đại diện cho năng lực của tư vấn.
- F3: Đại diện cho đặc điểm của dự án.
- F4: Đại diện năng lực của nhà thầu.
- F5: Đại diện cho môi trường tác động đến dự án.
Kết quả kiểm định tương quan bằng kiểm định
Pearson cho thấy, các biếnđộc lập có tương quan với biến
phụ thuộc khá chặt chẽ và ở mức ý nghĩa 1%, và mối
tương quan giữa các biến độc lập không lớn, nghĩa là các
biến đều đạt được giá trị phân biệt. Do đó, tất cả các biến
đều đạt yêu cầu trong phân tích hồi quy tuyến tính bội.
Kết quả nghiên cứu này đã vượt qua các kiểm định
vi phạm giả định hồi quy như đa cộng tuyến, tự tương
quan, phương sai sai số thay đổi, do vậy, có thể đảm
bảo độ tin cậy. Bên cạnh đó, phân tích ANOVA cho
thấy, sự khác biệt về yếu tố cá nhân của người được
phỏng vấn (giới tính, tuổi đời, thâm niên, vị trí công
tác) không ảnh hưởng đến kết quả.
Kết quả hồi quy cho thấy, tất cả các yếu tố thành
công chính yếu của dự án như năng lực của chủ đầu
tư, năng lực của tư vấn, năng lực nhà thầu, đặc điểm
của dự án và môi trường của dự án đều có tương quan
dương có ý nghĩa thống kê với thành công của dự án.
Trong đó, yếu tố có hệ số hồi quy cao nhất là năng lực
của nhà thầu (0,244) và thấp nhất là năng lực của chủ
đầu tư (0,164). Kết quả nghiên cứu này một mặt khẳng
định các thành công chính yếu được kế thừa từ nghiên
cứu trước; mặt khác là cơ sở cho các gợi ý chính sách
về nâng cao năng lực quản trị dự án đầu tư công.
Một số hàm ý chính sách
Yếu tố năng lực của chủ đầu tư chỉ được đánh giá
với điểm trung bình là 3,0976/5. Một phần do chủ đầu
BẢNG 1: MA TRẬN HỆ SỐ TƯƠNG QUAN CÁC YẾU TỐ
F1
F2
F3
F4
F5
HQ
F1
1 0,549** 0,453** 0,479** 0,533** 0,607**
F2
0,549**
1 0,571** 0,568** 0,520** 0,678**
F3
0,453** 0,571**
1 0,560** 0,624** 0,684**
F4
0,479** 0,568** 0,560**
1 0,667** 0,703**
F5
0,533** 0,520** 0,624** 0,667**
1 0,698**
HQ
0,607** 0,678** 0,684** 0,703** 0,698 **
1
Nguồn: Nghiên cứu của các tác giả
Ghi chú: ** Kiểm định Pearson ở mức ý nghĩa p < 0,01.
Thành công của dự án đầu
tư xây dựng cơ bản (HQ)
HÌNH 1: MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU
Nguồn: Nghiên cứu của các tác giả
