TÀI CHÍNH -
Tháng 12/2016
65
Quá trình huy động vốn cho các dự án PPP ở Đức
được triển khai dưới các hình thức:
- Vay vốn ngân hàng: Mỗi đơn vị tham gia đấu thầu
dự án sẽ ủy quyền cho một ngân hàng theo cam kết
thỏa thuận về mức giá trước khi nộp thầu.
- Phát hành trái phiếu Chính phủ: Nếu như vay
vốn ngân hàng phải chịu mức lãi suất cao và thời
gian cho vay ngắn, thì huy động vốn từ phát hành
trái phiếu Chính phủ được coi là giải pháp hữu hiệu
với mức lãi suất thấp và kỳ hạn vay dài hơn so với
vay vốn ngân hàng.
Khung chính sách PPP củaĐức
Năm 2005, Đức ban hành Luật Thúc đẩy các dự án
PPP. Theo các chuyên gia, sự ra đời của Luật này được
đánh giá là có tác động rất tích cực đến việc triển khai
và nhân rộng mô hình PPP ở Đức. Bộ luật đã đưa ra
một cách cụ thể khung pháp lý chung cho các dự án
PPP. Đây là công cụ thiết lập và hoàn thiện một cách
tổng hợp khung pháp lý chung cho các dự án PPP mà
thực chất là một văn bản tổng thể chứa đựng những
điều chỉnh/sửa đổi và các quy định thuộc các bộ luật và
các văn bản pháp lý khác nhau liên quan tới PPP.
Trước khi ban hành Luật Thúc đẩy các dự án PPP
năm 2005, các văn bản pháp lý liên quan đến đầu tư
theo phương thức PPP tại Đức là: Luật Chống hạn chế
cạnh tranh; Nghị định vềmua sắmcông; Luật về việc tư
nhân xây dựng và cấp vốn xây dựng đường quốc lộ liên
bang năm1994 (về mặt pháp lý, đây được coi là văn bản
đầu tiên tạo cơ sở pháp lý cho các dự án PPP) và sửa đổi
năm 2004; Luật Ngân sách liên bang; Luật Thuế chuyển
giao bất động sản; Luật Thuế đất đai và Luật Đầu tư.
Tình hình gia tăng số lượng và quy mô của các dự
án PPP đã đòi hỏi Đức phải sớm hoàn thiện khung thể
chế cho loại hình này. Theo đó, sau khi ban hành Luật
Thúc đẩy các dự án PPP năm 2005, Đức đã sửa đổi, bổ
sung một số luật liên quan để hoàn thiện khung khổ
pháp lý cho phương thức PPP. Cụ thể là Luật về việc
tư nhân xây dựng và cấp vốn xây dựng đường quốc lộ
liên bang ban hành năm 2006 (thay thế cho Luật cùng
tên ban hành năm 1994); Luật Ngân sách sửa đổi năm
2013, cho phép thu hút tư nhân tham gia các dự án sử
dụng ngân sách nhà nước nhằm chia sẻ rủi ro, nâng cao
hiệu quả đầu tư...
Bài học choViệt Nam
Qua kinh nghiệm triển khai mô hình PPP của Đức
có thể rút ra một số bài học kinh nghiệm cho Việt Nam:
Thứ nhất,
cần tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý
cho các dự án PPP đầy đủ, minh bạch. Bởi vì, một
trong những yếu tố cản trợ sự phát triển của dự án
PPP tại nước ta hiện nay là về chính sách, thể chế.
Theo khảo sát của nhiều nước, Việt Nam là một trong
những nước có hệ thống pháp luật đối với PPP mang
tính rủi ro khá cao. Hệ thống pháp lý liên quan đến
PPP của Việt Nam vẫn chưa được hoàn thiện đồng
bộ. Điều này đã dẫn tới việc triển khai thực hiện dự
án PPP trên thực tế đang gặp nhiều khó khăn.
Thứ hai,
các cơ quan hữu quan cần nghiên cứu và dự
báo chính xác thực trạng và biến động của môi trường
kinh doanh, những nhân tố ảnh hưởng tới việc đầu tư
và khai thác các kết quả đầu tư của các chủ đầu tư trong
các dự án PPP. Đồng thời, cũng phải lường trước các rủi
ro, yếu tố có ảnh hưởng và tác động tới việc đàm phán,
ký kết và thực hiện các dự án PPP (dự báo về mức độ
và những nhân tố ảnh hưởng tới việc khai thác và bảo
dưỡng công trình kết cấu hạ tầng do dự án PPP tạo ra
thường có sai số lớn, phổ biến nhất, hay dẫn tới yêu
cầu/đàm phán về điều chỉnh nội dung hợp đồng PPP).
Thứ ba,
để thúc đẩy việc triển khai thành công dự
án PPP, Việt Nam cũng nên xem xét thành lập một cơ
quan chuyên tư vấn, hỗ trợ các thủ tục cho các chủ
đầu tư triển khai thực hiện dự án PPP. Nếu làm được
điều này thì việc triển khai dự án PPP của chủ đầu tư
sẽ đảm bảo tính khả thi và thành công cao hơn.
Thứ tư,
một trong những yếu tố quan trọng trong
việc phát triển hiệu qủa PPP là xây dựng một cơ chế tài
chính phù hợp. Thực tiễn triển khai của Đức cho thấy,
nước này khá thành công trong việc phát triển các cơ
chế tài chính nhằm thúc đẩy triển khai dự án PPP, giảm
chi phí cho các đơn vị tư nhân thực hiện dự án.
Tài liệu thamkhảo:
1. Bộ Tài chính Liên bang Đức, The market for public – private partnerships in
Germany,
ppp/Moscow/muller.pdf ;
2. IMF, 2015, Germany: Selected issues,
scr/2015/cr15188.pdf;
3. Bích Thảo & Trung Nam, 2014, Mô hình PPP ở Đức và những khuyến nghị cho
Việt Nam, Báo Đấu thầu,
-
nhung-khuyen-nghi-cho-viet-nam-12577.html.
Giáo d c
Hành chính
S c kho
Tư pháp
Th thao, văn hoá
Khác
HÌNH 1: CƠ CẤU PHÂN BỔ DỰ ÁN PPP TRONG CÁC LĨNH VỰC
Ở ĐỨC NĂM 2014
Nguồn:
