52
NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI
phải thực hiện tốt các nhiệm vụ như: Tổ chức hợp
lý bộ máy kế toán ở tổ chức, để thực hiện được
toàn bộ công việc kế toán ở tổ chức với sự phân
công, phân nhiệm rõ ràng công cụ kế toán cho từng
bộ phận, từng người trong bộ máy kế toán; Tổ chức
thực hiện các phương pháp kế toán, các nguyên tắc
kế toán và chế độ kế toán hiện hành, tổ chức vận
dụng hình thức kế toán hợp lý, các phương tiện kỹ
thuật tính toán hiện có nhằm đảm bảo chất lượng
của thông tin kế toán. Đồng thời, cần xác định rõ
mối quan hệ giữa các bộ phận trong bộ máy kế
toán với các bộ phận quản lý khác trong tổ chức
về các công việc có liên quan đến công tác kế toán
ở tổ chức; Tổ chức hướng dẫn mọi người trong tổ
chức chấp hành chế độ quản lý kinh tế, tài chính
nói chung và chế độ kế toán nói riêng và tổ chức
kiểm tra kế toán nội bộ tổ chức…
Một số mô hinh tô chưc bô may kê toan
trong cac đơn vi sư nghiêp công lâp có thu
Tổ chức bộ máy kế toán là việc sắp xếp, bố trí,
phân công công việc cho những người làm công
tác kế toán trong đơn vị sao cho bộ máy kế toán
phù hợp với quy mô hoạt động và yêu cầu quản
lý của đơn vị. Cụ thể, phải phù hợp với quy mô
hoạt động và yêu cầu quản lý của đơn vị; Đảm bảo
chỉ đạo và thực hiện toàn diện, thống nhất và tập
trung công tác kế toán, thông tin kinh tế của đơn
vị; Gọn nhẹ, hợp lý, chuyên môn hóa, đủ năng lực
hoàn thành nhiệm vụ của kế toán đơn vị. Do vậy,
khi tổ chức bộ máy kế toán, nhà quản lý cần căn cứ
tới những vấn đề: Căn cứ vào đặc điểm, yêu cầu cụ
thể của đơn vị để vận dụng hình thức tổ chức công
tác kế toán cho phù hợp; Căn cứ vào biên chế bộ
máy kế toán hiện có để tổ chức, phân chia ra các bộ
phận kế toán trong đơn vị một cách hợp lý…
Tổ chức bộ máy kế toán là một trong những khâu
quan trọng trong việc tổ chức thu nhận, xử lý, kiểm
tra, phân tích và cung cấp thông tin của đơn vị,
quyết định đến chất lượng, hiệu quả của công tác kế
toán, do đó việc lựa chọn các hình thức tổ chức công
tác kế toán cũng có liên quan mật thiết đến việc thiết
kế bộ máy kế toán ở đơn vị. Lựa chọn hình thức tổ
chức công tác kế toán khoa học, hợp lý sẽ làm giảm
bớt khối lượng công việc kế toán, tiết kiệm được chi
phí, nâng cao hiệu quả hoạt động của đơn vị. Theo
đó, tùy đặc điểm hoạt động của mỗi đơn vị để có
thể chọn một trong ba hình thức tổ chức công tác
kế toán sau: Hình thức tổ chức công tác kế toán tập
trung; Hình thức tổ chức công tác kế toán phân tán;
Hình thức tổ chức công tác kế toán vừa tập trung,
vừa phân tán.
Hình thức tổ chức công tác kế toán tập trung
Theo hình thức này, cả đơn vị sự nghiệp công lập
chỉ lập một phòng kế toán duy nhất để thực hiện
toàn bộ công việc kế toán của đơn vị. Phòng kế toán
trung tâm của đơn vị thực hiện toàn bộ công tác
kế toán từ thu nhận, ghi sổ, xử lý thông tin trên hệ
thống báo cáo phân tích và tổng hợp của đơn vị.
Hình thức tổ chức công tác kế toán có những
ưu điểm nổi trội như: Thuận tiện trong phân công,
chuyên môn hóa công việc đối với cán bộ kế toán và
trang bị các phương tiện kỹ thuật tính toán, xử lý
và cơ giới hóa công tác kế toán; Tổ chức bộ máy kế
toán, tiết kiệm chi phí hạch toán; Việc kiểm tra, chỉ
đạo nghiệp vụ đảm bảo sự lãnh đạo tập trung, thống
nhất của kế toán trưởng cũng như các nhà quản lý
đối với hoạt động quản lý tài sản và sử dụng kinh
phí của đơn vị; Kiểm tra, xử lý, cung cấp kịp thời
thông tin kế toán. Tuy nhiên, nếu địa bàn hoạt động
của đơn vị rộng, phân tán, trình độ chuyên môn,
trang bị sử dụng phương tiện, kỹ thuật ghi chép,
xử lý, cung cấp thông tin chưa cao thì việc kiểm tra,
giám sát của kế toán trưởng và lãnh đạo đơn vị đối
với công tác kế toán cũng như hoạt động quản lý tài
sản và sử dụng kinh phí ở các đơn vị trực thuộc sẽ bị
hạn chế. Như vậy, mô hình tổ chức bộ máy kế toán
tập trung thường được áp dụng thích hợp với các
đơn vị sự nghiệp độc lập, có tư cách pháp nhân đầy
đủ, không có sự phân tán quyền lực quản lý. Đây
cũng là những đơn vị sự nghiệp có hoạt động tập
trung về mặt không gian và mặt bằng hoạt động, có
kỹ thuật xử lý thông tin hiện đại.
Hình thức tổ chức công tác kế toán phân tán
Theo hình thức này, đơn vị thành lập phòng
kế toán trung tâm, ở đơn vị trực thuộc đã được
phân cấp quản lý tài chính, kinh tế nội bộ đều có
tổ chức kế toán riêng. Kế toán trung tâm thực hiện
các phần hành công việc kế toán phát sinh ở đơn
vị kế toán cấp trên và công tác tài chính trong toàn
VÀ THANH TOÁN
K toán trư ng
B ph n tài
chính, k toán
v n b ng ti n
và thanh toán
B ph n k
toán t ng
h p và ki m
tra k toán
B ph n k toán
t p h p chi phí
B ph n k toán
v t tư, nguyên
li u, tài s n c đ nh
K toán ti n lương
và các kho n
trích theo lương
B ph n k
toán các
kho n thu
B ph n k toán
v n đ u tư
xây d ng cơ b n
B ph n k toán
...
Các nhân viên h c toán ban đ u
các đơn v ph thu c
Hình 1: Mô hình kế toán tập trung
Nguồn: Tác giả tổng hợp
