50
- Phân loại theo tính chất ngành có:
Cụm ngành công
nghệ khoa học kỹ thuật cao; Cụm ngành công nghiệp
thông thường; Cụmngành công nghiệp truyền thống.
-
Phân loại theo mô hình tổ chức có:
+ Cụm liên kết mạng: Đây là cụm tập hợp nhiều
doanh nghiệp (DN) trong nước có quy mô nhỏ, liên
hệ, trao đổi, hợp tác với nhau theo nhu cầu, người
lao động thường di chuyển qua lại giữa các DN trong
cụm.
+ Cụm ngành trục bánh xe và nan hoa: Là cụm
ngành bị chi phối bởi một hay một vài DN lớn (đóng
vai trò trục bánh xe) có các nhà cung cấp hay các DN
liên quan với quy mô nhỏ hơn ở xung quanh (các
nan hoa).
+ Cụm ngành vệ tinh: Là cụm ngành bao gồm tập
hợp các DN chi nhánh có liên kết tổ chức bên ngoài,
hay nói cách khác là “vệ tinh” cho các DN mẹ ở nước
ngoài. Ở mô hình này, mối liên kết giữa các công ty
thành viên của cụm là mờ nhạt, nhưng chúng cùng
quy tụ với nhau tại một vùng lãnh thổ.
+ Cụm chính phủ chủ đạo: Cụm loại này lấy khu
vực nhà nước làm trung tâm, tức là, bị chi phối bới
các tổ chức công, cơ quan chính phủ hay các đơn vị
hoạt động phi lợi nhuận (các viện R&D, các trường
đại học, căn cứ quân sự…).
Nhận dạng các cụm liên kết ngành ở Việt Nam
Theo Bộ Công Thương, tính đến hết năm 2015,
cả nước có hơn 600 cụm công nghiệp (CCN) đã đi
vào hoạt động, thu hút được khoảng hơn 10.800 dự
án đầu tư sản xuất kinh doanh với tổng vốn đầu tư
đăng ký khoảng 138.800 tỷ đồng. Cùng với đó, cả
nước có hơn 300 khu công nghiệp (KCN) và 16 khu
kinh tế (KKT). Mặc dù, các KCN và CCN ở Việt Nam
NHẬNDẠNG CÁC CỤMLIÊNKẾT NGÀNH
VÀMỘT SỐĐỀ XUẤT CHÍNH SÁCHTẠI VIỆT NAM
PGS., TS. NGUYỄN ĐÌNH TÀI -
Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế - Xã hội và Quản lý Doanh nghiệp
Việt Nam đã có nhiều chính sách nhằm phát triển lực lượng sản xuất và nâng cao trình độ sản
xuất, trong đó hình thành các khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu công nghệ cao để thu hút
đầu tư, chuyển giao công nghệ, đào tạo và bồi dưỡng lực lượng lao động. Việc gắn kết phát triển
các khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu công nghệ cao với phát triển công nghiệp hỗ trợ được
nhìn nhận như một giải pháp tích cực và hiệu quả trong quá trình hội nhập và nỗ lực tham gia vào
chuỗi giá trị toàn cầu, tuy nhiên, sự gắn kết này nhìn chung còn rất yếu.
Từ khóa: Kinh tế vùng, liên kết vùng, chiến lược kinh tế - xã hội
Ngày nhận bài: 15/12/2016
Ngày chuyển phản biện: 18/12/2016
Ngày nhận phản biện: 8/1/2017
Ngày chấp nhận đăng: 9/1/2017
Vietnam has released different policies
for developing production capacity and
production level including establishment of
industrial zones, industrial parks, hi-tech
zones to attract investment, technology
transfer and training qualified labor force. The
connection between development of industrial
zones, industrial parks, hi-tech zones with
development of support services has been
identified as an effective measure for the
integration and attempt to participate in the
global value chain, however, this connection
now has been considered to be weak.
Keywords: Regional economy, regional linking,
socio-economic development strategy
Các mô hình cụm liên kết
ngành phổ biến trên thế giới
Thực tiễn thế giới cho thấy, việc phát triển một
mạng lưới cụm liên kết ngành (CLKN) hữu hiệu sẽ
tạo điều kiện giúp tăng năng lực cạnh tranh; nâng
cao trình độ công nghệ trong nước, phát triển và
chuyển đổi cơ cấu kinh tế địa phương; đẩy nhanh
quá trình công nghiệp hóa, tạo việc làm và giải quyết
các vấn đề phát triển kinh tế - xã hội khác. CLKN
theo 2 tiêu chí:
