TÀI CHÍNH -
Tháng 2/2017
67
nước Anh rời khỏi EU (Brexit) sau hơn 40 năm
“cùng chung một mái nhà chung” là một trong
những sự kiện gây chấn động thế giới trong
năm 2016.
Brexit sẽ gây ra hàng loạt thay đổi lớn trong nền
kinh tế không chỉ của EU, Anh Quốc mà còn cả thế
giới theo các hướng sau: (i) Nước Anh không còn
là trung tâm tài chính thế giới. Điều này khiến hầu
hết các công ty lớn phải thiết lập lại hệ thống tổ
chức của mình; (ii) Nền kinh tế nước Anh sẽ mất
đi vị thế là trung tâm tài chính và GDP; (iii) Sự
bất ổn kinh tế do những thay đổi này gây ra làm
chậm lại quá trình tăng trưởng kinh tế toàn cầu,
gia tăng khuynh hướng bảo hộ, cản trở tốc độ tăng
trưởng thương mại đầu tư toàn cầu trong dài hạn;
(iv) Sự bất ổn kinh tế toàn cầu khiến các nhà đầu
tư “không còn mặn mà” với cổ phiếu và trái phiếu
chính phủ.
Bên cạnh đó, Brexit sẽ làm giảm thương mại,
đầu tư và năng suất lao động trên quy mô toàn
cầu, kết quả là GDP trên đầu người giảm xuống.
Theo tính toán của OECD, chỉ tính riêng nước Anh
Brexit sẽ làm giảm thu nhập trên đầu người ở nước
Anh trong khoảng từ 6,3% - 9,5%.
Cùng với sự kiện Brexit, trong năm 2016, việc
ông Donald Trump trở thành Tổng thống Mỹ vào
ngày 8/11 đã làm dấy lên những lo ngại về những
chính sách kinh tế, thương mại đi ngược lại hoàn
toàn với khuynh hướng toàn cầu hóa kể từ sau Thế
chiến thứ II.
Các nhà phân tích nhận định, ông Trump sẽ làm
Tổng thống theo “phong cách kinh doanh hơn là
dựa trên một nền tảng triết lý tổng quát rõ ràng”.
Nghĩa là, mọi quyết sách sẽ dựa vào từng trường
hợp cụ thể mà suy xét. Với quyết sách này rất có
thể dẫn tới những biến động khó lường đối với nền
kinh tế của các quốc gia trên thế giới.
Đối với nền kinh tế Mỹ, chính sách của ông
Trump sẽ có tác động tích cực sâu rộng với việc
mở rộng chi tiêu Chính phủ lên tới 1.000 tỷ USD
trong 4 năm tới để nâng cao hệ thống cơ sở hạ tầng,
viễn thông, giáo dục…; Giảm thuế công ty từ 35%
xuống còn 15% nhằm khuyến khích các nhà đầu tư;
Nới lỏng điều tiết đối với hệ thống tài chính, đồng
thời tạo cơ hội sáng tạo và linh hoạt cho các công
ty tài chính; Các biện pháp đánh thuế vào những
công ty đưa sản xuất ra bên ngoài nhằm giữ lại việc
làm cho người Mỹ.
Trong chính sách đối ngoại, ông Trump chủ
trương loại bỏ các hiệp định thương mại đa
phương như Hiệp định đối tác Xuyên Thái Bình
Dương (TPP), Hiệp định đối tác thương mại và đầu
tư xuyên Đại Tây Dương (TTIP) và chỉ coi trọng các
hoạt động thương mại song phương.
Theo các chuyên gia, những chính sách kinh tế
nói trên của ông Trump có nhiều điểm hợp lý. Một
trong những điểm hợp lý là chính sách kích thích
kinh tế của ông Trump được đưa ra đúng thời điểm
nền kinh tế Mỹ đang tăng trưởng khá chậm chạp,
lạm phát vẫn duy trì ở mức thấp....
Tuy nhiên, những thay đổi trong chính sách của
ông Trump cũng sẽ gây những trở ngại lớn cho
thương mại và kinh tế toàn cầu trong năm 2017,
đó là:
Một là,
hoạt động giao dịch thương mại và đầu
tư toàn cầu năm 2017 sẽ suy giảm đáng kể so với
những năm trước.
Hai là,
quá trình toàn cầu hóa kể từ sau Thế chiến
thứ hai đã chấm dứt và quay trở lại với khuynh
hướng của chủ nghĩa bảo hộ và biệt lập, vấn đề chỉ
là mức độ và hình thức mới như thế nào.
Ba là,
nếu cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung
Quốc xảy ra trong năm 2017 như các chuyên gia
dự đoán, sẽ gây không ít khó khăn cho Trung Quốc
khi hiện nay nước này đang phải nỗ lực giữ cân
bằng cho nền kinh tế.
Một vấn đề đáng chú ý có thể kể đến trong năm
2016 là sự kiện ngày 30/11/2016, Tổ chức các nước
xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) và Nga đã ký kết thỏa
thuận cắt giảm sản lượng dầu mỏ xuống 1,2 triệu
thùng/ngày. Đây là sự kiện tác động không nhỏ
đến kinh tế thế giới.
Sau khi OPEC và Nga ký kết thỏa thuận cắt
giảm sản lượng khai thác dầu mỏ, giá dầu tăng giá
(từ 45 USD/thùng lên 52 USD/thùng), tương đương
với mức tăng 15,5%.
Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích cho rằng, tác
động trợ giá dầu của thỏa thuận nêu trên của
OPEC không ảnh hưởng nhiều đến giá dầu trong
trung hạn và dài hạn. Bởi vì, Cục Dự trữ Liên bang
Mỹ (Fed) sẽ còn tiếp tục nâng lãi suất trong năm
2017. Sự kiện OPEC và Nga đạt được thỏa thuận
cắt giảm sản lượng dầu mỏ sẽ ít có tác động làm
Dự báo về tăng trưởng kinh tế thế giới năm
2017, tổ chức FocusEconomics nhận định, kinh
tếMỹ sẽ có tăng trưởng tốt nhờ chính sách kích
thích tài khóa của Donald Trump; trong khi
tăng trưởng kinh tế của Anh Quốc và châu Âu
chậm hơn vì tác động trực tiếp từ Brexit; Nhật
Bản vẫn chưa thoát khỏi tốc độ tăng trưởng
chậm chạp vì cơ cấu kinh tế kém hiệu quả.
