8
ngoái, Việt Nam đã tăng 14 bậc từ thứ hạng thứ
82. Trong đó, chỉ số nộp thu được đánh giá có
mức tăng điểm cao nhất trong các chỉ số của Việt
Nam với 14,78 điểm. Cụ thể, năm 2018, chỉ số
này đạt 72,77/100 điểm cao hơn mức 57,99/100
điểm năm 2017.
Hai là,
tăng trư ng kinh t năm 2018 s ti p tục có
những kh i sắc hơn căn cứ vào những chuyển bi n
tích cực của tình hình kinh t năm 2017. Tình hình
kinh t th giới 2017 cũng được kỳ vọng s cải thiện
(IMF, 2017).
Ba là,
dự báo chi ngân sách 2018 không tăng quá
nhiều so với 2017. Việc dự báo chi ngân sách năm
2018 trong lập dự toán thường được xem xét trên
cơ s chấp hành NSNN năm hiện hành. Năm 2018,
dự báo số chi cân đối NSNN chỉ tăng 7,4% so với
k t quả ước thực hiện 2017 nên s có những thuận
lợi cho việc hoàn thành dự toán chi. Quy t tâm của
Chính phủ trong việc cải cách chi tiêu công cũng s
là cơ hội tốt để hoàn thành các mục tiêu trong dự
toán chi NSNN 2018.
Đánh giá tổng quan có thể thấy, việc thực hiện
chính sách tài khóa năm 2017 trong bối cảnh dự
toán thu tăng mạnh là nhiệm vụ rất khó khăn. Vì
vậy, quan điểm trong điều hành chính sách tài
khóa năm 2017 là chủ động, chặt ch , ti t kiệm;
siết chăt kỷ cương, kỷ luật tài chính góp phần
đam bao muc tiêu tăng trưởng kinh tế; phấn đấu
tăng thu và ti t kiệm chi NSNN. Đây là những
giải pháp kịp thời đã góp phần không nhỏ vào
việc hoàn thành nhiệm vụ thu chi NSNN năm
2017. K t quả thành công của thu, chi NSNN 2017
là cố gắng rất lớn của Chính phủ trong việc thực
hiện chính sách tài khóa năm 2017.
Với dự toán NSNN năm 2018 ti p tục tăng so với
năm 2017 cả về thu và chi mặc dù có nhiều thuận
lợi. Chính phủ, Bộ Tài chính, các bộ, ngành và địa
phương cần quy t tâm vượt qua nhiều thách thức để
có thể hoàn thành tốt năm tài khóa 2018. Đồng thời,
để thực hiện tốt nhiệm vụ tài chính - ngân sách năm
2018, cần theo dõi chặt ch tình hình kinh t , xã hội và
những giải pháp kịp thời, phù hợp của Bộ Tài chính
để tham mưu cho Chính phủ chỉ đạo thực hiện.
Tài liệu tham khảo:
1. Bộ Tài chính (nhiều năm), Dự toán và quyết toán NSNN;
2. Vũ Sỹ Cường (2012), “Quan hệ giữa lập dự toán và thực hiện NSNN với lạm
phát”, Tạp chí Ngân hàng số 2/2012;
3. IMF (2017), Seeking Sustainable Growth: Short-Term Recovery, Long-Term
Challenges – World Economic Outlook Report, Dec. 2017;
4. Sargent, Thomas J. and Neil Wallace. 1981. “Some Unpleasant Monetarist
Arithmetic.” Quarterly Reviewof Federal Reserve Bank of Minneapolis, pp. 28p.
bước tính đúng, tính đủ chi phí vào giá dịch vụ
sự nghiệp công, trên cơ s đó cơ cấu lại NSNN
trong từng ngành, từng lĩnh vực. Tuy nhiên, kh i
đầu của việc cơ cấu lại NSNN chính là từ các bộ,
ngành, địa phương gắn với việc cơ cấu lại bố trí
chi đầu tư, chi thường xuyên, cơ cấu lại các đơn vị
sự nghiệp công lập, sắp x p lại tổ chức bộ máy và
tinh giản biên ch theo các Nghị quy t của Trung
ương và Quốc hội.
- Với chi tiêu cho đầu tư: Năm 2017, chi đầu tư
đã không đạt dự toán và đây cũng là thách thức rất
lớn cho việc chấp hành NSNN với chi đầu tư khi
dự toán NSNN 2018 đạt mục tiêu tăng 12% so với
năm 2017 (dù mức tăng này là thấp hơn nhiều con
số tương ứng của năm 2016 và 2017, lần lượt là tăng
30,7% và 40% so với cùng kỳ).
Thứ năm,
vấn đề vay nợ và tái cơ cấu các khoản
vay. Do đã đ n thời hạn trả nợ, song việc bố trí
nguồn vốn cho trả nợ gốc gặp khó khăn nên Việt
Nam buộc phải phát hành trái phi u chính phủ
để vay trả nợ gốc. Phần lớn trái phi u huy động
từ nguồn trong nước. Thách thức đặt ra là mặc
dù không in tiền trực ti p để bù đắp bội chi ngân
sách nhưng cách thức các ngân hàng thương mại
hiện nay mua trái phi u chính phủ để xin tái cấp
vốn cũng làm tăng cung tiền cho nền kinh t . Hệ
quả là nền kinh t có thể đối mặt với tình trạng
lạm phát cao như các lý thuy t kinh t đã chỉ ra
(Sargent và Wallace (1981). Do vậy, tái cơ cấu lại
nợ công theo hướng bền vững và đa dạng hóa
vay nợ trên thị trường vốn là vấn đề cần ti p tục
được thực hiện.
Những điểm sáng tích cực cho năm 2018
Mặc dù c n nhiều vấn đề cần giải quy t, song
việc thực hiện dự toán NSNN 2018 cũng có nhiều
dấu hiệu tích cực:
Một là,
Chính phủ và Bộ Tài chính đã có những
biện pháp quy t liệt nhằm thúc đẩy tăng trư ng
kinh t , cải cách môi trường kinh doanh. Theo
Báo cáo Môi trường kinh doanh 2018, Việt Nam
x p hạng thứ 68, với số điểm 67,93 trên thang
điểm 100. Như vậy, so với bảng x p hạng năm
Theo dự toán NSNN năm 2018 đã được Quốc
hội phê duyệt, dự toán thu cân đối NSNN là
1.319,2 nghìn tỷ đồng; dự toán chi NSNN là
1.523,2 nghìn tỷ đồng. Ngoài ra, chi trả nợ gốc
của NSNN khoảng 159,74 nghìn tỷ đồng. Dự
toán bội chi NSNN là 204 nghìn tỷ đồng, tương
đương 3,7% GDP.
