78
DIỄN ĐÀN KHOA HỌC
Vài nét về các tổng công ty xây dựng công trình
giao thông Việt Nam
Các tổng công ty xây dựng công trình giao thông
Việt Nam là các đơn vị trực thuộc Bộ Giao thông Vận
tải, đang hoạt động theo mô hình công ty mẹ - công
ty con. Hoạt động ở nhiều lĩnh vực khác nhau, song
xây dựng các công trình giao thông, dân dụng, công
nghiệp là lĩnh vực chính, chủ lực của các tổng công
ty, sản phẩm của các tổng công ty này. Đây cũng là
những đơn vị có quy mô lớn, cơ cấu hoạt động đa
dạng về loại hình và sở hữu theo Nghị định 25/2010/
NĐ – CP của Chính phủ về chuyển đổi công ty Nhà
nước thành công ty TNHH một thành viên và tổ chức
quản lý công ty TNHH một thành viên do Nhà nước
làm chủ sở hữu, chuyển các tổng công ty xây dựng
công trình giao thông sang hoạt động theo mô hình
công ty mẹ - công ty con trên cơ sở tổ chức lại văn
phòng tổng công ty và một số công ty thành viên hạch
toán độc lập có vị trí then chốt hoặc hoạt động trong
lĩnh vực kinh doanh chính của tổng công ty.
Các công ty con, công ty liên kết được hình thành
từ việc chuyển đổi một số đơn vị thành viên thành
công ty TNHH một thành viên, cổ phần hóa các đơn
vị thành viên và các công ty khác do công ty mẹ góp
vốn thành lập hoặc tiếp nhận các công ty cổ phần
khác. Công ty mẹ là công ty TNHH một thành viên
(trong trường hợp công ty mẹ do Nhà nước nắm giữ
100% vốn) hoặc công ty cổ phần (trong trường hợp
công ty mẹ do Nhà nước nắm cổ phần chi phối). Công
ty con do công ty mẹ nắm giữ trên 50% vốn điều lệ,
công ty liên kết do công ty mẹ nắm giữ dưới 50% vốn
điều lệ. Công ty con, công ty liên kết có các loại hình là
công ty TNHHmột thành viên, công ty cổ phần, công
ty TNHH hai thành viên trở lên và công ty liên doanh.
Phạm vi hoạt động phân tán và có nhiều tính đặc
thù cả về quy trình công nghệ, cả về tổ chức sản xuất
xuất (sản phẩm sản xuất có kết cấu phức tạp, thời
gian thi công để hoàn thành sản phẩm thường dài;
sản phẩm giao thông cố định tại nơi sản xuất còn các
điều kiện sản xuất như nhân công, thiết bị,… phải
di chuyển theo địa điểm đặt công trình. Mặt khác,
do hoạt động thi công diễn ra ngoài trời, nên việc thi
công chịu tác động của địa chất công trình và điều
kiện thời tiết…) và cả loại hình sản xuất kinh doanh
cũng đa dạng. Chính những đặc điểm này dẫn đến
rủi ro và sai phạm trong hoạt động của các đơn vị lớn,
từ đó, ảnh hưởng đến việc thực hiện các mục tiêu của
các đơn vị.
Đặc điểm của hệ thống kiểm soát nội bộ
và một số khuyến nghị
Theo Liên đoàn Kế toán quốc tế (IFAC), các yếu tố
của một hệ thống kiểm soát nội bộ gồm: Môi trường
kiểm soát, hệ thống thông tin và thủ tục kiểm soát.
Đối chiếu với đặc thù của các tổng công ty xây dựng
công trình giao thông nước ta hiện nay cần áp dụng
các yếu tố này như sau:
Một là,
môi trường kiểm soát: Bao gồm các nhân
tố bên trong và bên ngoài tác động đến việc thiết kế
và vận hành hệ thống kiểm soát nội bộ. Tính hiệu
quả của hoạt động kiểm tra, kiểm soát trong DN nói
chung phụ thuộc rất nhiều vào môi trường kiểm soát.
VẤNĐỀKIỂMSOÁTNỘIBỘ
TRONG CÁC TỔNG CÔNGTY XÂY DỰNG
CÔNGTRÌNHGIAOTHÔNGHIỆNNAY
NGUYỄN THỊ HẠNH DUYÊN, TRƯƠNG THỊ HOÀI -
Đại học Vinh
Kiểm soát nội bộ là cách thức để các nhà quản lý đạt được các mục tiêu đã xác định. Tuy
nhiên, việc chuyển đổi theo mô hình hoạt động mới dẫn đến nhiều đặc điểm đổi mới trong
kiểm soát nội bộ. Qua phân tích những đặc điểm của hệ thống kiểm soát nội bộ trong các
tổng công ty xây dựng công trình giao thông Việt Nam, chúng tôi đưa ra một số gợi ý để áp
dụng trong hoạt động thực tiễn.
