TÀI CHÍNH -
Tháng 5/2018
95
của DNNVV. Tiến bộ hơn so với Wagema (2011),
Nguyễn Văn Lê (2014) sử dụng phương pháp ước
lượng bình phương nhỏ nhất (OLS) để đánh giá
khả năng tăng trưởng tín dụng cho DNNVV của
Việt Nam khi nền kinh tế mất ổn định và đã chỉ ra
2 yếu tố ảnh hưởng lớn đến tăng trưởng tín dụng
ngân hàng, đó là quy mô của DN và mức độ thanh
khoản. Tuy vậy, trong quá trình thực hiện phương
pháp OLS vẫn còn vướng mắc một số hạn chế biến
phụ thuộc trong mô hình...
Để nghiên cứu yếu tố ảnh hưởng đến khả năng
tiếp cận tín dụng ngân hàng, phương pháp phân
tích hồi quy Binary logistic cũng được đa số nhà
khoa học sử dụng như: Ricardo (2004), Võ Trí
Thành (2011), Ajagbe (2012), Khalid (2014), Hạ Thị
Thiều Dao (2014) sử dụng. Trong trường hợp này,
cần dự đoán khả năng DNNVV có vay được vốn
ngân hàng hay không? Nghiên cứu của Nguyễn
Hồng Hà (2013) cho thấy, phương pháp phân tích
hồi quy Binary logistic và phân tích nhân tố khám
phá – EFA đã được tác giả sử dụng linh hoạt để
nghiên cứu tác động của các nhân tố từ phía DN
và ngân hàng. Theo đó, tác giả sử dụng phương
pháp EFA để rút gọn một tập hợp nhiều biến quan
sát phụ thuộc lẫn nhau thành một tập biến ít hơn
để chúng có ý nghĩa nhưng vẫn chứa đựng hầu hết
thông tin của tập biến ban đầu. Từ đó, làm cơ sở
giúp quá trình hồi quy Binary logistic cho kết quả
chính xác hơn.
Các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận
tín dụng ngân hàng của doanh nghiệp nhỏ và vừa
Hiện nay, có 3 nhóm yếu tố được các nhà nghiên
cứu tập trung phân tích gồm: Phía DN, phía ngân
hàng và chính sách kinh tế vĩ mô. Tùy thuộc vào
từng hướng nghiên cứu mà các tác giả tập trung
vào nhóm yếu tố đặc thù. Theo đó, Wagema (2011),
Khalid (2014) cho rằng, các đặc điểm liên quan
đến chủ DN (như: trình độ và kinh nghiệm kinh
doanh, giới tính, tình trạng hôn nhân…) tuy không
tác động trực tiếp nhưng sẽ có vai trò hình thành
định hướng các chiến lược vay vốn kinh doanh.
Ajagbe (2013) sau khi tiến hành khảo sát 350 DN
quy mô nhỏ tại bốn khu vực chính của bang Oyo
(Nigeria) và sử dụng phương pháp phân tích hồi
quy Binary logistic để tiến hành đánh giá sự ảnh
hưởng tiếp cận tín dụng của DNNVV cũng đã đưa
ra kết luận tương đồng, đó là, các yếu tố liên quan
đến đặc điểm của chủ DN nêu trên có tác động
dương trong việc thúc đẩy hoạt động cho vay của
ngân hàng đối với DN. Hơn nữa, các yếu tố quy
mô và doanh thu của DN cũng được tác giả chỉ ra
là sẽ ảnh hưởng cùng chiều trong việc DN tiếp cận
tín dụng tại ngân hàng.
Không dừng ở đó, 3 yếu tố: Quy mô DN lớn,
thời gian hoạt động DN dài và những DN có
mối quan hệ tốt với ngân hàng luôn dễ dàng
hơn trong vấn đề vay vốn (số lượng vốn vay và
thời gian vay) đã được Khalid (2014) nhận định
là có tác động đến tăng trưởng tín dụng ngân
hàng thông qua một cuộc khảo sát 364 DNNVV
tại Libya bằng phương pháp phân tích hồi quy
Binary logistic. Xoáy sâu vào phân tích các yếu tố
liên quan đến nội tại DNNVV ảnh hưởng đến khả
năng tiếp cận vốn, các tác giả Khalid (2014), Võ
Trí Thành (2011), Ricardo (2004), Hạ Thị Thiều
Dao (2014), Đỗ Thị Thanh Vinh (2014)... sử dụng
phương pháp phân tích hồi quy Binary logistic
thu được kết luận: Quy mô DN, doanh thu DN,
năng lực của DN, khả năng quay vòng vốn, mối
quan hệ với ngân hàng, sử dụng tín dụng thấu
chi, mức độ thanh khoản, tài sản đảm bảo... có
tác động trực tiếp đến khả năng tiếp cận tín dụng
ngân hàng của DNNVV.
Ngoài tăng trưởng tín dụng ngân hàng, Trần
Trung Kiên (2015), Nguyễn Thị Minh Huệ (2012)
cũng cho rằng, những yếu tố từ phía ngân hàng
như: lãi suất vay cao, thủ tục vay vốn phức tạp,
yêu cầu về tài sản đảm bảo... cũng có tác động đến
khả năng tiếp cận tín dụng của DNNVV. Tương tự,
Nguyễn Hồng Hà (2013) đã sử dụng phương pháp
phân tích hồi quy Binary logistic và phương pháp
EFA linh hoạt để nghiên cứu mức độ tác động của
các yếu tố từ phía DN và ngân hàng đến khả năng
tiếp cận vốn tín dụng của DNNVV trên địa bàn
tỉnh Trà Vinh.
Tác giả tiến hành điều tra 120 DN và 10 ngân
hàng tại 06 huyện và 01 thành phố của Trà Vinh
với 11 yếu tố phân tích. Kết quả chỉ ra rằng, 04 yếu
tố từ phía DNNVV gồm: Uy tín của DN, phương
án sản xuất kinh doanh, lập báo cáo tài chính và
tài sản đảm bảo đều tác động cùng chiều đến khả
năng vay vốn của DNNVV, trong đó biến uy tín của
DN có tác động mạnh nhất do có hệ số điểm nhân
tố lớn nhất (0,301). Về phía ngân hàng, các yếu tố:
lãi suất, thủ tục, thời hạn và thời gian xem xét cho
vay đều có tác động trực tiếp đến việc vay vốn của
DNNVV tại tỉnh Trà Vinh. Nguyễn Hồng Hà (2013)
nhận định, nếu thời gian cho vay phù hợp với mục
đích vay vốn, quy trình xem xét nhanh chóng, thủ
tục vay vốn tín dụng càng rõ ràng, kết hợp lãi suất
giảm thì khả năng tiếp cận và vay được vốn của
DN càng được nâng cao. Đề tài có những tiến bộ
rõ rệt về phương pháp và số lượng biến nghiên cứu
