TÀI CHÍNH -
Tháng 6/2018
121
cam kết quốc tế về BVMT.
Một yêu cầu thực tiễn nữa là các nguồn tài nguyên
không tái tạo, trong đó có xăng dầu cần phải được
tiết kiệm. Do đó, nếu các mức thuế, phí chưa hợp
lý sẽ không khuyến khích người tiêu dùng, DN tiết
kiệm những nguồn tài nguyên này. Ngược lại, mức
thuế, phí hợp lý sẽ có tác dụng khuyến khích sử
dụng năng lượng, tài nguyên tiết kiệm, hiệu quả;
đồng thời góp phần khuyến khích sản xuất, tiêu
dùng hàng hóa thân thiện với môi trường, giảm
phát thải ô nhiễm môi trường.
Theo các chuyên gia kinh tế, đối với người tiêu
dùng, phần đông người dân khi nghe thấy bất kỳ chủ
trương tăng thuế, phí thường phản ứng tức thì và
ban đầu dường như đều không đồng tình. Tuy nhiên,
nếu công tác tuyên truyền tốt làm cho người dân hiểu
được những mục đích tốt của việc điều chỉnh thuế,
phí thì người dân sẽ ủng hộ. Thực tế, mức đề xuất
tăng thuế cũng không phải là quá lớn, không làm
giá xăng dầu tăng lên quá nhiều. Thậm chí, nếu so
sánh giá xăng dầu với một số nước trong khu vực và
trên thế giới, giá xăng dầu bán lẻ của Việt Nam vẫn
thấp hơn nhiều. Đối với DN, xăng dầu là một trong
những yếu tố ảnh hưởng đến chi phí đầu vào. Việc
tăng thuế BVMT, đồng nghĩa với việc chi phí đầu vào
tăng, khiến cho giá thành tăng lên. Tuy nhiên, theo lộ
trình giảm thuế nhập khẩu (theo các cam kết quốc tế),
bản thân giá thành sản phẩm xăng dầu cũng đã được
giảm tương ứng. Thêm vào đó, thuế thu nhập DN
thời gian tới có xu hướng cũng được giảm xuống, khi
Nhà nước thực hiện sửa đổi các luật thuế với dự kiến
mức thuế cho các DN vừa và nhỏ chỉ còn từ 15 – 17%,
so với mức thuế 20% như hiện nay.
Như vậy, về tổng thể, việc tăng thuế BVMT không
có tác động quá lớn đối với hoạt động sản xuất, kinh
doanh của DN. Thậm chí, việc tăng thuế BVMT còn
trở thành động lực để các DN tìm các giải pháp công
nghệ nhằm cải tiến sản xuất, đem lại năng suất, hiệu
quả cao hơn, đồng thời giảm các phát thải ô nhiễmmôi
trường; hay như tìm những nguồn năng lượng sạch,
thân thiện với môi trường thay vì phụ thuộc nhiều vào
nguồn năng lượng nhiên liệu hóa thạch.
Tài liệu tham khảo:
1. Quốc hội, Luật số 57/2010/QH12: Luật Thuế Bảo vệ môi trường;
2. Bộ Tài chính, Dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về biểu
thuế BVMT;
3. Chính phủ, Nghị định số 67/2011/NĐ-CP hướng dẫn Luật Thuế Bảo vệ môi
trường;
4. Tăng thuế BVMT phù hợp với bối cảnh hội nhập quốc tế, truy cập tại: http://
tapchitaichinh.vn/su-kien-noi-bat/su-kien-tai-chinh/tang-thue-bao-ve-
moi-truong-phu-hop-voi-boi-canh-hoi-nhap-quoc-te-135978.html.
cũng có ý kiến cho rằng, Chính phủ phải làm rõ cơ
sở khoa học để xem xét mở rộng khung thuế BVMT
trong giới hạn Quốc hội còn cho phép. Trên cơ sở
này, Bộ Tài chính đã báo cáo Chính phủ và Thủ
tướng Chính phủ đã có ý kiến thông báo Bộ Tài
chính phối hợp với Bộ Tư pháp và các ngành liên
quan nghiên cứu đề xuất điều chỉnh thuế BVMT.
Việc tăng thuế BVMT còn xuất phát từ việc đảm
bảo lợi ích quốc gia trong điều kiện thuế nhập khẩu
đang giảm nhanh do thực hiện các hiệp định thương
mại tự do (FTA), đáp ứng nhiệm vụ phân bổ chi theo
dự toán Quốc hội giao, trong đó có nhiệm vụ BVMT.
Bên cạnh đó, xăng dầu cũng như túi nilon, chất
HCFC là những mặt hàng khi sử dụng gây tác động
rất xấu đến môi trường. Không chỉ nước ta mà các
nước trên thế giới đều có quy định riêng về sắc thuế
các mặt hàng này để khuyến khích người dân sử
dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường.
Theo phân tích của nhiều chuyên gia kinh tế, việc
tăng mức thuế BVMT, nhất là đối với mặt hàng xăng
là có căn cứ hợp lý, bới các lý do quan trọng như:
Thứ nhất,
xét ở khía cạnh pháp lý, theo quy định
hiện hành vẫn còn cho phép; hơn nữa, việc đề nghị
thay đổi căn cứ theo tình hình thực tế của từng giai
đoạn.
Thứ hai,
để đảm bảo cân đối thu, chi ngân sách
trong bối cảnh Việt Nam phải thực hiện cam kết
quốc tế theo hướng giảm các loại thuế trực thu, việc
phải tái cơ cấu lại nguồn thu ngân sách là yêu cầu
tất yếu.
Thứ ba,
xét trong bối cảnh hiện nay, để đảm
bảo mục tiêu phát triển kinh tế bền vững, yêu cầu
BVMT ngày càng cao, thuế BVMT là một khoản
thu của NSNN và được tổng hợp chung vào NSNN
phục vụ cho các nhiệm vụ chi của Nhà nước, trong
đó có chi cho BVMT. Vì vậy, mặc dù thuế BVMT
không có quy định riêng, cụ thể là chỉ để chi cho
các hoạt động BVMT nhưng nhờ có nguồn thu này,
Nhà nước có thêm nguồn lực để tăng cường chi
cho BVMT, đồng thời, góp phần vào thực hiện các
11.160
2012
2013
2014
2015
2016
0
5.000
10.000
15.000
20.000
25.000
30.000
35.000
40.000
50.000
45.000
11.512
11.970
27.020
44.323
HÌNH 1: SỐ THU TỪ THUẾ BVMT GIAI ĐOẠN 2012 - 2016 (tỷ đồng)
Nguồn: Tổng hợp báo cáo của Bộ Tài chính
