TÀI CHÍNH -
Tháng 6/2018
91
Kinh nghiệm phát triển hoạt động
cho vay ngang hàng tại Trung Quốc
Mô hình cho vay ngang hàng xuất hiện lần đầu
tại Trung Quốc từ năm 2007 với sự ra đời của Công
ty Paipaidai. Hiện nay, Trung Quốc là thị trường
cho vay ngang hàng lớn nhất trên thế giới. Tổng sản
lượng cho vay ngang hàng tại Trung Quốc năm 2016
đạt 201,76 tỷ NDT, với tỷ trọng lớn nhất thuộc về
cho vay ngang hàng tín dụng.
Ở Trung Quốc, điểm tín dụng được các tổ chức
cho vay ngang hàng sử dụng không đến từ các tổ
chức thứ ba mà chủ yếu được tính toán từ thông tin
người đi vay cung cấp, kết hợp với thông tin từ các
giao dịch trực tuyến cùng với các thông tin từ các tổ
chức tài chính khác. Do đó, nhiều công ty cho vay
ngang hàng Trung Quốc tạo ra các mạng xã hội nội
bộ để cung cấp thông tin cho các bên tham gia giao
dịch qua nền tảng cho vay ngang hàng. Ví dụ: Công
ty Ppdai.com cung cấp hai loại mạng xã hội gồm
mạng lưới tình bạn và diễn đàn thảo luận. Trong
một mạng lưới tình bạn, một thành viên đã đăng ký
có thể là bạn với các thành viên khác.
Nhìn chung, hoạt động cho vay ngang hàng tại
Trung Quốc phải tuân thủ các quy định dành cho
tài chính trực tuyến và tài chính thay thế. Sau khi
cho phép sự phát triển nhanh chóng của tài chính
trực tuyến và cho vay ngang hàng trong gần 10
năm, Trung Quốc phải đối mặt với biểu hiện gian
lận và thiếu chuyên nghiệp của hàng loạt các công
ty tài chính trực tuyến trong đó có mô hình cho vay
ngang hàng.
Vào năm 2015, Chính phủ Trung Quốc đã đưa
Chính sách chỉ đạo đầu tiên về tài chính trực tuyến.
Đến năm 2017, quy định tạm thời về quản lý hoạt
động kinh doanh của các Tổ chức trung gian cho
vay trực tuyến được ban hành bởi Cơ quan Quản lý
Ngân hàng, Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông
tin, Bộ Công an và Cục Quản lý Không gian ảo, trong
đó, có quy định cấm các công ty cho vay ngang hàng
trực tiếp cho vay.
Thuận lợi và khó khăn trong triển khai
cho vay ngang hàng tại Việt Nam
Xuất hiện lần đầu từ năm 2015, cho vay ngang
hàng là lĩnh vực tài chính non trẻ tại Việt Nam. Năm
2016, lĩnh vực tài chính này mới đạt 0,1 triệu USD
– một con số rất khiêm tốn. Việc phát triển cho vay
ngang hàng ở Việt Nam đang có những điểm thuận
lợi như sau:
Thứ nhất,
cho vay ngang hàng đang có nhiều
tiềm năng và lợi thế phát triển tại thị trường Việt
Nam. Hầu hết các bước trong quá trình giao dịch
và thanh toán thực hiện thông qua mạng Internet
mà không cần gặp mặt đối tác. Các công ty cho
vay ngang hàng cung cấp các khoản vay với số
tiền nhỏ và thời gian ngắn, đồng thời các NĐT có
thể tham gia với số vốn nhỏ chỉ từ 500.000 VNĐ.
Quy trình của việc đầu tư và vay vốn cũng vô
cùng đơn giản. Ví dụ, khách hàng có thể nhận vốn
sau 5 bước rất đơn giản và hoàn toàn trực tuyến. Các
dịch vụ cho vay ngang hàng tiêu dùng chỉ yêu cầu tối
đa là hai loại giấy tờ để hoàn thành thủ tục vay vốn,
cùng những điều kiện vay vốn hết sức cơ bản. Các
công ty cho vay ngang hàng cung cấp các dịch vụ hỗ
trợ giúp đơn giản hóa quá trình đầu tư và vay vốn
của khách hàng.
Chính hệ thống quy định, quy trình cho vay và
đầu tư đơn giản thuận tiện làm cho cho vay ngang
hàng trở thành hình thức tài chính được sử dụng
nhiều bởi các khách hàng. Đặc biệt, đây là hình thức
cho vay phù hợp với nhiều doanh nghiệp nhỏ và
vừa - đối tượng kinh doanh đang gặp nhiều khó
khăn trong việc tiết cận nguồn vốn vay.
Hiện tại, các công ty cho vay ngang hàng tại Việt
Nam đang tập trung chủ yếu vào lĩnh vực cho vay
tiêu dùng – thị trường đang phát triển mạnh và có
xu hướng tiếp tục phát triển trong thời gian tới.
Thứ hai,
cho vay ngang hàng tại Việt Nam là lĩnh
vực mới và có quy mô chưa lớn, vì vậy quá trình học
hỏi sẽ dễ dàng hơn so với thời điểm khi thị trường
đã phát triển theo hướng sai lệch với quy chuẩn
chung. Bên cạnh đó, một số công ty cho vay ngang
hàng tại Việt Nam có mô hình khá hoàn chỉnh so với
các công ty cho vay ngang hàng trên thế giới, là mô
hình mẫu để các công ty mới bước vào thị trường
cho vay ngang hàng có thể dễ dàng học tập.
Tuy nhiên, hiện nay, Việt Nam chưa có các nghiên
cứu, báo cáo mang tính chất phân tích cụ thể và đầy
đủ về cho vay ngang hàng, dẫn đến các NĐT và người
đi vay ngang hàng không có đủ kiến thức và thông
tin chuẩn xác và chính thống, có thể dẫn đến hiểu
nhầm cho vay ngang hàng với các hình thức tín dụng
đen hoặc đầu tư/vay tiền tại các nền tảng không hoạt
động đúng theo mô hình cho vay ngang hàng chuẩn.
Cho vay ngang hàng có nhiều tiềm năng và lợi
thế phát triển tại thị trường Việt Nam. Hầu hết
các bước trongquá trìnhgiaodịch và thanh toán
thực hiện thông qua mạng internet mà không
cần gặp mặt đối tác. Các công ty cho vay ngang
hàng cung cấp các khoản vay với số tiền nhỏ và
thời gian ngắn, đồng thời các nhà đầu tư có thể
tham gia với số vốn nhỏ chỉ từ 500.000VNĐ.
