TÀI CHÍNH -
Tháng 10/2016
19
hàng hóa xuất khẩu.
- Đối với thu hút FDI:
Cùng với việc cải thiện môi
trường đầu tư, hội nhập kinh tế quốc tế đã và sẽ
mở ra các cơ hội lớn đối với lĩnh vực đầu tư của
Việt Nam. Đầu tư tại Việt Nam, các nhà đầu tư có
thể tiếp cận và hưởng ưu đãi thuế quan từ các thị
trường lớn mà Việt Nam đã ký kết FTA như: Khu
vực ASEAN, Trung Quốc, Hàn Quốc, Ấn Độ...
Bên cạnh đó, việc thực hiện cam kết trong các FTA
thế hệ mới sẽ khiến cho môi trường đầu tư của Việt
Nam trở nên thông thoáng hơn, minh bạch hơn, thuận
lợi hơn từ đó sẽ thu hút được nhiều vốn đầu tư...
- Đối với thu ngân sách nhà nước:
Lộ trình cắt
giảm thuế trong các FTA sẽ dẫn tới giảm nguồn thu
NSNN đối với hàng hóa nhập khẩu. Tuy nhiên, tác
động của việc giảm thuế đối với tổng thu NSNN về
cơ bản là không lớn do:
(i) Mặc dù giai đoạn 2015 - 2018, các Hiệp định
thương mại đã ký kết với ASEAN, Trung Quốc, Hàn
Quốc bước vào giai đoạn cắt giảm thuế và xóa bỏ
thuế quan sâu, song lộ trình cắt giảm thuế đã thực
hiện từ nhiều năm nên không có ảnh hưởng đột
ngột đến nguồn thu NSNN. Đối với TPP, nhập khẩu
của Việt Nam từ các nước TPP chiếm khoảng hơn
20% tổng kim ngạch nhập khẩu, tuy nhiên, trong
số 11 nước thành viên TPP, Việt Nam đã ký kết FTA
với 6/11 nước, đồng thời nhập khẩu từ 5 nước còn
lại chỉ chiếm khoảng hơn 5% tổng kim ngạch nhập
khẩu của Việt Nam.
(ii) Việc cắt giảm thuế quan trong TPP cũng như
trong các FTA sẽ khiến cho hàng hoá nhập khẩu từ
các nước đối tác tăng lên và do đó số thu từ thuế
giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt đối với hàng
nhập khẩu cũng tăng theo. Hơn nữa, chi phí sản
xuất của doanh nghiệp giảm cũng tác động tích cực
đến nguồn thu từ thuế thu nhập doanh nghiệp.
Tài liệu tham khảo:
1. Toàn văn Hiệp định TPP;
2. Website Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư);
3. Nguyễn Đức Thành (2015), Báo cáo thường niên kinh tế Việt Nam 2015;
4. Toàn văn Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu;
5. Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu số 107/2016/QH13 ngày 6/4/2016.
3 năm Hiệp định có hiệu lực. Các mặt hàng còn lại
sẽ có lộ trình giảm thuế cơ bản từ 4 -10 năm. Một số
mặt hàng đặc biệt nhạy cảm, Việt Nam cam kết lộ
trình trên 10 năm hoặc hạn ngạch thuế quan.
Tác động của hội nhập kinh tế quốc tế đếnViệt Nam
Theo đánh giá, phạm vi, đối tác FTA của Việt
Nam đã khá rộng và toàn diện, trong 3 - 5 năm tới
sẽ chạm dấu mốc quan trọng của nhiều Hiệp định
và dần tiến đến tự do hóa thuế quan hầu hết các
mặt hàng nhập khẩu. Xét về tổng thể, hội nhập kinh
tế quốc tế đã và đang đem lại nhiều cơ hội cho các
doanh nghiệp và nền kinh tế của Việt Nam. Ngoài
ra, việc ký kết 2 Hiệp định quan trọng TPP và Việt
Nam - EU tác động đáng kể đến nền kinh tế Việt
Nam trong giai đoạn tới. Cụ thể:
- Đối với xuất, nhập khẩu:
Quá trình thực hiện các
cam kết cắt giảm thuế quan trong hội nhập kinh tế
quốc tế, hoàn thiện hệ thống quản lý hải quan theo
tiêu chuẩn quốc tế và cắt giảm hàng rào thuế quan
đã tạo ra tác động tích cực đến hoạt động xuất nhập
khẩu của Việt Nam.
Cơ hội lớn nhất là mở rộng thị trường nhờ cắt
giảm thuế và dỡ bỏ rào cản thương mại để tham gia
sâu hơn vào chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu.
Nếu như năm 2007, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu
của Việt Nam là 111,3 tỷ USD thì tới năm 2015 con
số này đã tăng khoảng 3 lần đạt 328 tỷ USD.
Các đối tác FTA của Việt Nam đều là đối tác
thương mại quan trọng, thể hiện ở giá trị thương
mại lớn và tỷ trọng cao trên tổng số liệu thương mại
với thế giới của Việt Nam hàng năm. Thương mại
của Việt Nam với các đối tác đã và đang đàm phán
luôn chiếm trên 80% tổng kim ngạch thương mại
của Việt Nam.
Thời gian tới, khi các cam kết FTA bước vào giai
đoạn cắt giảm sâu, đặc biệt các FTA với Hoa Kỳ và
EU có hiệu lực sẽ thúc đẩy xuất khẩu mạnh hơn,
đem đến nhiều cơ hội mở rộng thị trường cho hàng
hóa của Việt Nam, đồng thời giúp đa dạng hóa
thị trường nhập khẩu, tránh phụ thuộc vào các thị
trường nguyên liệu truyền thống.
- Đối với chuyển dịch cơ cấu sản xuất hàng xuất khẩu:
Hội nhập kinh tế quốc tế đã thúc đẩy tái cấu trúc nền
kinh tế, đặc biệt là chuyển dịch cơ cấu sản xuất hàng
hóa xuất khẩu theo hướng tích cực, phù hợp với chủ
trương công nghiệp hóa theo hướng hiện đại.
Năm 2015, tỷ trọng xuất khẩu các nhóm hàng
sản phẩm dệt may, giày dép, nông sản có xu hướng
giảm xuống, trong khi đó tỷ trọng của các nhóm sản
phẩm như máy vi tính, linh kiện điện tử, điện thoại
tăng lên, chiếm tới 27,7% tổng giá trị kim ngạch
Giai đoạn qua, Việt Nam đã tích cực và chủ
động trong đàm phán và ký kết các Hiệp định
FTA mới với các đối tác. Đến nay, Việt Nam đã
tham gia 12 Hiệp định FTA với 56 quốc gia và
nền kinh tế trên thế giới, điển hình như Hiệp
định FTA Việt Nam - EU và Hiệp định Đối tác
xuyên Thái Bình Dương.
