TÀI CHÍNH -
Tháng 11/2016
47
Ảnh hưởng của báo cáo thường niên
Báo cáo thường niên (BCTN) đóng vai trò hết sức
quan trọng trong việc ra quyết định của người sử
dụng thông tin. Tuy nhiên, mức độ ảnh hưởng của
từng báo cáo trong bộ BCTN là khác nhau. Đa số các
nghiên cứu đều tìm thấy bảng cân đối kế toán, bảng
báo cáo kết quả kinh doanh là các báo cáo được chú ý
hơn cả bởi các đối tượng sử dụng thông tin, đặc biệt là
các nhà đầu tư (NĐT) chứng khoán. Anderson (1981)
đã dùng bảng hỏi với 300 NĐT tổ chức ở Australia (tỷ
lệ trả lời là 63,08%), kết quả cho thấy: (1) Với quyết
định nắm giữ hoặc bán cổ phiếu thì bảng cân đối kế
toán, bảng báo cáo kết quả kinh doanh và thuyết minh
báo cáo tài chính là những sản phẩm quan trọng nhất,
địa chỉ của chủ tịch hội đồng quản trị (HĐQT), báo cáo
nguồn vốn chủ sở hữu, báo cáo ban giám đốc, tóm tắt
tình hình tài chính, chính sách kế toán, báo cáo kiểm
toán có mức độ ít quan trọng hơn; (2) Với quyết định
mua cổ phiếu: Bảng cân đối kế toán, bảng báo cáo kết
quả kinh doanh, thuyết minh báo cáo tài chính, địa chỉ
của chủ tịch HĐQT, báo cáo nguồn vốn chủ sở hữu là
những tài liệu quan trọng nhất.
Abu-Nassar và Rutherford (1996) thì sử dụng
bảng hỏi hoàn chỉnh sau khi tiến hành điều tra thử
để hỏi đối với 100 NĐT tổ chức, 200 NĐT cá nhân,
100 cán bộ tín dụng, 27 nhà môi giới chứng khoán,
36 chuyên gia. Kết quả điều tra cho thấy, hầu hết các
NĐT cá nhân và chuyên gia rất ít đọc báo cáo và sử
dụng thời gian rất ít để đọc báo cáo.Lý do không
thường xuyên đọc BCTN là thiếu độ tín cậy. Cũng
theo nghiên cứu này, bảng cân đối kế toán và bảng
báo cáo kết quả kinh doanh là 2 báo cáo nhận được
sự chú ý nhiều nhất. Nội dung ít được đọc nhất là
báo cáo của Ban giám đốc và tóm tắt thống kê, NĐT
cá nhân là nhóm đọc báo cáo này rất ít, bởi lẻ các
thuật ngữ chuyên ngành dùng trong các báo cáo này
gây khó hiểu. Các NĐT cá nhân và tổ chức đọc nhiều
nhất là bảng cân đối kế toán và bảng báo cáo kết quả
kinh doanh. Ngoài ra, NĐT cá nhân còn đọc báo cáo
kiểm toán và NĐT tổ chức đọc thuyết minh báo cáo
tài chính. Cũng theo nghiên cứu này, xếp theo mức
độ hiểu BCTN thì NĐT cá nhân lựa chọn là: (1) Báo
cáo kiểm toán; (2) Báo cáo của ban giám đốc; (3) Bảng
cân đối kế toán và bảng báo cáo kết quả kinh doanh.
Trong khi, NĐT tổ chức lại là: (1) Bảng cân đối kế
toán; (2) Bảng báo cáo kết quả kinh doanh; (3) Thuyết
minh báo cáo tài chính.
Các nội dung báo cáo được phù hợp với NĐT
cá nhân là: Bảng cân đối kế toán, bảng báo cáo kết
quả kinh doanh và thuyết minh báo cáo tài chính và
với các NĐT tổ chức là Bảng báo cáo kết quả kinh
doanh, bảng cân đối kế toán và thuyết minh báo cáo
tài chính. Cả NĐT cá nhân và tổ chức đều cho rằng
bảng báo cáo kết quả kinh doanh là đáng tin cậy
nhất, sau đó bảng cân đối kế toán. Đánh giá về tính
phù hợp của báo cáo tài chính thì ở mức hữu dụng
trung bình. Mặc dù vậy, đa số đồng ý rằng, thông
tin công bố vẫn còn chưa phù hợp và các báo cáo tài
chính thiếu tính so sánh và nhất quán trong phương
pháp kế toán giữa các công ty khác nhau trong cùng
một ngành và thiếu độ tin cậy.
Tại Việt Nam, theo điều tra của Lê Tú Oanh (2012),
với câu hỏi “Thông tin trên BCTN có ảnh hưởng đến
việc ra quyết định đầu tư của anh/chị” thì có đến 87%
NĐT trả lời “có”. Tuy nhiên, nghiên cứu này chưa tìm
hiểu mức độ ảnh hưởng của BCTN đến việc ra quyết
định đầu tư trên thị trường chứng khoán Việt Nam.
NHỮNG ẢNHHƯỞNG CỦA BÁO CÁO
THƯỜNGNIÊNĐẾNQUYẾT ĐỊNHĐẦUTƯ CHỨNG KHOÁN
ThS. PHẠM THỊ PHƯƠNG -
Cao đẳng Kinh tế - Kế hoạch Đà Nẵng
Quyết định của nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán có tác động không nhỏ đến việc huy động hoặc
gia tăng vốn kinh doanh cho các công ty cổ phần được niêm yết. Kết quả nghiên cứu của một số chuyên
gia kinh tế cho thấy, thông tin từ báo cáo thường niên là kênh thông tin quan trọng có ảnh hưởng
lớn đến các quyết định đầu tư chứng khoán. Ngoài ra, các nghiên cứu cũng tìm ra những báo cáo, chỉ
tiêu trong báo cáo thường niên được nhà đầu tư quan tâm, những hạn chế của các thông tin do doanh
nghiệp công bố hiện nay cũng như mong muốn của nhà đầu tư về các thông tin cần được công bố trong
báo cáo thường niên.
Từ khóa: Thị trường chứng khoán, công ty cổ phần, báo cáo thường niên, doanh nghiệp
