70
KINH TẾ - TÀI CHÍNH ĐỊA PHƯƠNG
H
ải Phòng là một thành phố cảng, đứng ở vị
trí số 3 về tầm quan trọng trong chiến lược
phát triển kinh tế của Việt Nam. Trong
lĩnh vực vận tải biển, Hải Phòng được coi là một
Việt Nam thu nhỏ, có cảng biển, đội tàu và dịch vụ
hàng hải mang đầy đủ những nét đặc thù của ngành
vận tải biển Việt Nam. Sự kiện gia nhập cộng đồng
kinh tế ASEAN (AEC) là một điểm nhấn cho phát
triển kinh tế của Việt Nam nói chung và của TP. Hải
Phòng nói riêng.
Thực trạng lĩnh vực vận tải biển TP. Hải Phòng
Lĩnh vực vận tải biển bao gồm ba mảng chính:
hoạt động kinh doanh và khai thác cảng biển; hoạt
động kinh doanh vận chuyển đường biển; và kinh
doanh dịch vụ hàng hải.
Hoạt động kinh doanh và khai thác cảng biển:
Hệ
thống cảng biển của TP. Hải Phòng đã được đầu tư
xây dựng từ rất sớm ngày từ cuối thế kỷ XIX, đầu
thế kỷ XX. Đây là cảng lớn nhất phía Bắc có vị trí
chiến lược, cửa ngõ ra biển kết nối với thế giới của
cả miền Bắc và nằm trên tuyến đường giao thông
trên biển, kết nối Singapore với Hồng Kông và các
cảng của Đông Á và Đông Bắc Á là một cụm cảng
biển tổng hợp cấp quốc gia.
Hoạt động kinh doanh vận chuyển đường biển:
Hải
Phòng có vị trí địa lý rất thuận lợi cho việc phát triển
hoạt động kinh doanh vận tải biển. Tuy nhiên, việc
vận chuyển đường biển lại chia thành 2 mảng tách
biệt là vận tải nội địa và vận tải quốc tế. Các công ty
tàu địa phương với quy mô nhỏ chủ yếu thực hiện
mảng vận chuyển nội địa. Các công ty lớn và các
hãng tàu quốc tế mới tham gia vào thị trường vận
tải quốc tế.
Trên địa bàn Thành phố có rất nhiều hãng tàu
nước ngoài đặt trụ sở kinh doanh, trong đó hầu hết
là những hãng lớn có tên tuổi ở khu vực và thế giới.
Các hãng vận tải quốc tế này chiếm thị phần đến
80% về vận chuyển hàng hóa quốc tế bằng đường
biển. 20% thị phần vận tải quốc tế là thuộc về các
công ty vận tải biển lớn. Các công ty này còn tham
gia vào vận chuyển hàng hóa ở thị trường nội địa.
Hầu hết các DN kinh doanh vận tải biển của
Việt Nam đều hiện diện tại Hải Phòng. Có DN có
đăng ký kinh doanh tại Hải Phòng, hoặc có công ty
con, công ty bộ phận trong loại tổng công ty hay chi
nhánh hoạt động trên địa bàn Thành phố.
Dịch vụ hàng hải:
Các DN hoạt động ở mảng này
thường có đăng ký kinh doanh rất rộng, bao gồm
các hoạt động hỗ trợ cho mảng hoạt động chính
là vận tải biển. Thực tế, DN không đăng ký kinh
doanh từng hoạt động riêng lẻ mà đăng ký kinh
doanh cung cấp nhiều loại hình dịch vụ trong đó có
những DN thực hiện kết hợp cả vai trò là DN cung
cấp dịch vụ vận chuyển và dịch vụ hàng hải.
Các DN vận tải biển có đăng ký kinh doanh tại
Hải Phòng chiếm số lượng không nhiều. Số lượng
thành lập mới không đáng kể, nguyên do chính bởi
cuộc khủng hoảng kinh tế khu vực và toàn cầu đã
ảnh hưởng trầm trọng đến toàn ngành vận tải. Hầu
hết DN quy mô lớn phải đối mặt với rất nhiều khó
khăn. Nhiều DN vừa và nhỏ bị phá sản hoặc lâm
vào tình trạng phá sản. Chính vì thế, việc thành lập
mới là rất khó trong nền kinh tế suy thoái nói chung,
đặc biệt là đối với lĩnh vực vận tải biển.
Nguồn vốn đầu tư phát triển:
Nguồn vốn đầu tư
chủ yếu theo hai hướng: Nguồn vốn của Thành phố
đầu tư vào ngành và nguồn vốn của DN trong việc
mở rộng phát triển sản xuất. Nhìn chung, do nhu
cầu vốn cho ngành hàng hải là rất lớn, ngân sách
của TP. Hải Phòng và nguồn vốn của DN lại có hạn
nên đầu tư chưa tương xứng với nhu cầu.
HỘI NHẬP AEC VÀVẤNĐỀ ĐẶT RA
VỚI LĨNHVỰC VẬNTẢI BIỂN CỦA TP. HẢI PHÒNG
ThS. BÙI THỊ THANH NGA, TS. VŨ THỊ MINH NGỌC
Với nhiều yếu tố thuận lợi về vị trí địa lý để phát triển lĩnh vực vận tải biển, TP. Hải Phòng xứng đáng là
trung tâm kinh tế, thương mại và dịch vụ của các tỉnh, thành phố phía Bắc. Với những thuận lợi đó, TP. Hải
Phòng đang nỗ lực chuyển mình để vươn lên mạnh mẽ hơn trong thời kỳ hội nhập. Bài viết phân tích thực
trạng lĩnh vực vận tải biển Hải Phòng, đề ra những giải pháp giúp cho việc hội nhập của lĩnh vực vận tải
biển TP. Hải Phòng nói riêng và Việt Nam nói chung sẽ đạt được hiệu quả hơn.
Từ khóa: Ngành vận tải biển, vận tải biển Hải Phòng, hội nhập AEC.
