102
TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
toán, tài khoản kế toán và phương pháp kế toán, sổ
kế toán, mẫu Báo cáo tài chính, phương pháp lập và
trình bày Báo cáo tài chính áp dụng đối với Quỹ mở
thành lập và hoạt động theo quy định của pháp luật
chứng khoán.
Điểm nổi bật trong chế độ kế toán áp dụng đối
với Quỹ mở là việc tiếp cận khái niệm giá trị thị
trường, giá trị hợp lý để tính toán giá trị tài sản ròng
của quỹ, nhờ đ phản ánh đúng giá trị tài sản của
quỹ và bảo vệ lợi ích hợp pháp của các nhà đầu tư
tham gia vào quỹ, đảm bảo tính công khai, minh
bạch của thị trường.
Chặng đường 5 năm kể từ khi ra đời của Quỹ mở
(từ năm 2012 đến năm 2017) là khoảng thời gian để
chứng minh những bước đi, thay đổi và những điều
cần cân nhắc của Quỹ mở đối với các nhà đầu tư.
Giai đoạn sau thành lập (sau năm 2012), năm
2013, 2014 số người biết về Quỹ mở và đầu tư Quỹ
mở vẫn còn rất hạn chế. Năm 2013, năm đầu tiên Việt
Nam c Quỹ mở, không c kh a đào tạo đại chúng
nào được tổ chức trên quy mô toàn quốc về Quỹ mở.
Nếu TTCK đã c mặt tại Việt Nam được 16 năm thì
Quỹ mở tính đến năm 2013, 2014 mới c mặt hơn 1
năm để chính thức xác lập sự khởi đầu của ngành
công nghiệp quản lý quỹ. Trong khi hình thái Quỹ
mở rất phổ biến ở các TTCK quốc tế nhưng vẫn lại
quá ít ở Việt Nam.
Bên cạnh lý do nền tảng pháp lý cho Quỹ mở tại
Việt Nam mới chính thức ra đời từ cuối năm 2011
(Thông tư số 183/2011/TT-BTC), phần còn lại là ở phía
nhà đầu tư: rất ít người biết, càng ít người hơn hiểu về
Quỹ mở, nên hệ quả là nhà đầu tư chưa thể đưa “đồng
tiền liền khúc ruột” của mình cho các nhà tạo lập quỹ,
để họ c cơ hội phát triển ngành này.
Đến năm 2015-2016, các Quỹ mở nội địa mới bắt
đầu khởi sắc khi các điều kiện thị trường cải thiện
hơn và hình thức đầu tư này cũng đã phổ biến hơn.
Thời điểm này, đã c nhiều chính sách ưu đãi, khuyến
khích nhà đầu tư quan tâmđến Quỹmở. Điều này làm
cho Quỹ mở cũng c phần khởi sắc. Tuy nhiên, trong
bối cảnh kh khăn của nền kinh tế, mong chờ chính
sách ưu đãi, hay tạo ra một động lực mới về đầu tư từ
Nhà nước là không thực tế. Rõ ràng, trong môi trường
thị trường; nhà đầu tư mong muốn c quản lý đầu
tư chuyên nghiệp, đảm bảo kỷ luật đầu tư; nhà đầu
tư mong muốn c danh mục đầu tư đa dạng, giảm
thiểu rủi ro mà vẫn tối đa h a lợi nhuận; nhà đầu tư
mong muốn hình thức đầu tư thuận tiện, dễ dàng
cho việc giao dịch.
Khi tham gia các hình thức đầu tư c rủi ro cao như
chứng khoán, vàng, nhà đầu tư phải c kiến thức tốt
và am hiểu thị trường, hoặc khi đầu tư bất động sản
thì phải c vốn lớn. Để tham gia Quỹ mở, nhà đầu tư
chỉ cần số vốn tối thiểu 1 triệu đồng. Tiền của nhà đầu
tư sẽ được đội ngũ các chuyên gia quản lý quỹ giàu
kinh nghiệm và c nghiệp vụ đầu tư quản lý và đầu tư
vào thị trường chứng khoán (TTCK) để làm gia tăng
giá trị. Với số vốn nhỏ, gửi tiết kiệm sẽ không đáng là
bao nhưng khi tham gia đầu tư Quỹ mở, số vốn này
c cơ hội để tăng trưởng hơn nhiều lần nhờ vào hiệu
quả hoạt động của quỹ nhất là trong bối cảnh TTCK
đang hồi phục.
Hành lang pháp lý cho Quỹ mở tại Việt Nam
Để Quỹ mở c thể vận hành và phát huy vai trò
trên TTCK, chế độ kế toán và chính sách về thuế đối
với Quỹ mở giữ vai trò rất quan trọng – coi như là
hành lang pháp lý để Quỹ mở vận hành, áp dụng
và phát triển. Các chuyên gia cho rằng, thị trường
quỹ chỉ thực sự bắt đầu khởi sắc sau khi Thông tư số
183/2011/TT-BTC ngày 16/12/2011 của Bộ Tài chính
hướng dẫn quy chế hoạt động của Quỹ mở được
ban hành. Trên cơ sở Thông tư số 183/2011/TT-BTC,
ngày 15/11/2012, Bộ Tài chính đã ban hành Thông
tư số 198/2012/TT-BTC về chế độ kế toán áp dụng
đối với Quỹ mở.
Trong khi chính sách thuế đang được Bộ Tài
chính phối hợp với Ủy ban Chứng khoán Nhà nước
(UBCKNN) hoàn chỉnh theo hướng tạo ra các hình
thức hỗ trợ thích hợp đối với Quỹ mở, thì việc ban
hành Thông tư số 198/2012/TT-BTC thể hiện nỗ lực
của Bộ Tài chính, UBCKNN trong việc khẩn trương
hoàn chỉnh hành lang pháp lý, nhằm hỗ trợ cho sự
phát triển hiệu quả của Quỹ mở.
Thông tư số 198/2012/TT-BTC về chế độ kế toán
áp dụng đối với Quỹ mở đã quy định chi tiết về nội
dung và phương pháp kế toán liên quan đến hệ thống
chứng từ kế toán, hệ thống tài khoản, chế độ sổ kế
toán và hệ thống báo cáo tài chính nhằm tạo điều kiện
thuận lợi cho việc thực hiện công tác kế toán của Quỹ
mở. Thông tư được xây dựng trên cơ sở tham khảo các
Chuẩn mực kế toán quốc tế, kinh nghiệm của các nước
trong khu vực, ý kiến đ ng g p của các thành viên thị
trường và sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế. Thông tư
này quy định các nội dung liên quan đến chứng từ kế
Thị trường quỹ thực sự bắt đầu khởi sắc sau khi
Thông tư số 183/2011/TT-BTC ngày 16/12/2011
của Bộ Tài chính hướng dẫn quy chế hoạt động
của quỹ mở được ban hành. Trên cơ sở Thông
tư số 183/2011/TT-BTC ngày 15/11/2012, Bộ Tài
chính đã ban hànhThông tư số 198/2012/TT-BTC
về chế độ kế toán áp dụng đối với Quỹmở.
