TÀI CHÍNH -
Tháng 02/2018
61
của môi trường không chỉ đối với cuộc sống của
chúng ta mà với cả nền kinh tế Việt Nam, c thể
n i hoạt động KTMT là vô cùng cần thiết trong
hoạt động kiểm toán của cơ quan Kiểm toán Nhà
nước Việt Nam.
Kế toán môi trường ở Việt Nam hiện nay
Nhận thức được tầm quan trọng của KTMT đối
với sự phát triển bền vững của đất nước trên các
mặt kinh tế - xã hội n i chung và sự cần thiết phải
hội nhập với xu thế phát triển nghề nghiệp của cộng
đồng các cơ quan kiểm toán trên thế giới và khu
vực n i riêng, Kiểm toán Nhà nước đã chính thức
trở thành thành viên của Nh m công tác về KTMT
của Tổ chức các Cơ quan kiểm toán tối cao châu Á
(ASOSAI) vào năm 2008. Từ đ đến nay, Kiểm toán
Nhà nước đã và đang từng bước phát triển.
Để điều phối các hoạt động trong kế hoạch phát
triển KTMT, Kiểm toán Nhà nước đã thành lập
Nh m công tác về KTMT với mục tiêu tư vấn, tham
mưu cho lãnh đạo Kiểm toán Nhà nước trong việc
định hướng và triển khai hoạt động kiểm toán đối
với các vấn đề c liên quan đến môi trường. Với
bước khởi đầu này, Kiểm toán Nhà nước đã tận
dụng một cách c hiệu quả sự trợ giúp của cộng
đồng quốc tế.
Bên cạnh việc tiến hành nghiên cứu, học hỏi kinh
nghiệm trong lĩnh vực KTMT của một số cơ quan
kiểm toán của Hàn Quốc, Trung Quốc, Hà Lan, Ấn
Độ…, Kiểm toán Nhà nước còn cử nhiều lượt kiểm
toán viên tham dự các hội nghị, kh a đào tạo về
KTMT tại Ấn Độ, Canada và Trung Quốc nhằm
từng bước tiếp cận và tiến hành các cuộc kiểm toán
chứa đựng các vấn đề c liên quan đến môi trường.
Ngoài ra, Kiểm toán Nhà nước cũng đã tổ chức các
buổi tọa đàm, hội thảo chuyên đề về KTMT với sự
tham gia của chuyên gia nước ngoài nhằm giúp cho
các kiểm toán viên hiểu đúng và đầy đủ hơn về
KTMT cũng như những lợi ích mà KTMT đem lại.
Hiện nay, Kiểm toán Nhà nước đã quan tâm và
chú trọng đến lĩnh vực KTMT thông qua một số
hoạt động như cử cán bộ tham gia các nh m công
tác về KTMT của Tổ chức quốc tế các Cơ quan
Kiểm toán tối cao (INTOSAI) và ASOSAI; thành
lập Phòng KTMT; thực hiện một số cuộc kiểm
toán c nội dung liên quan đến môi trường…
Tuy nhiên, trên thực tế, Kiểm toán Nhà nước mới
chỉ thực hiện việc kiểm toán lồng ghép nội dung
KTMT trong hầu hết các cuộc kiểm toán năm.
Cụ thể, trong giai đoạn 2012-2015, đã lồng ghép
thực hiện được một số cuộc kiểm toán c yếu tố
môi trường, nổi bật như: Kiểm toán Chương trình
mục tiêu quốc gia về nước sạch và vệ sinh môi
trường nông thôn (2012); Kiểm toán vấn đề nước
lưu vực sông Mekong (phối hợp thực hiện với
cơ quan kiểm toán Thái Lan, Lào, Myanmar và
Campuchia); Kiểm toán “Quỹ bảo vệ môi trường”
(2015); Kiểm toán hệ thống xử lý nước thải bệnh
viện tuyến Trung ương trên địa bàn TP. Hà Nội
(2015); Kiểm toán chương trình giảm nhẹ và thích
ứng với sự biến đổi khí hậu (2012-2015)...
Thời gian qua Kiểm toán Nhà nước cũng đã
tích cực chuẩn bị về mặt tổ chức và nhân sự cho
KTMT. Cụ thể, tháng 10/2015, Phòng KTMT đã
được thành lập trực thuộc Vụ Hợp tác quốc tế,
c chức năng tham mưu cho Tổng Kiểm toán
Nhà nước việc tham gia hội nhập quốc tế của
Kiểm toán Nhà nước về KTMT; xây dựng mục
tiêu, chiến lược phát triển, quy trình về KTMT;
tổ chức triển khai và áp dụng KTMT trong hoạt
động của Kiểm toán Nhà nước. Trong năm 2016,
Phòng KTMT thí điểm đưa 3 cuộc kiểm toán vào
Kế hoạch kiểm toán năm và đang tiến hành triển
khai theo lộ trình.
Kiểm toán Nhà nước Việt Nam c trách nhiệm
trong việc kiểm toán sự ô nhiễm môi trường do
các hoạt động và dự án gây ra cũng như tìm ra các
giải pháp giúp hệ thống quản lý môi trường hoạt
động hiệu quả. Các cơ quan kiểm toán cần kiến nghị
Chính phủ tăng cường thực hiện các chính sách bảo
vệ môi trường trên cả nước. Thông qua kiểm tra việc
thực hiện các chính sách môi trường quốc gia, hoạt
động của hệ thống quản lý môi trường, lợi ích của
quỹ môi trường và việc sử dụng hợp lý các nguồn
lực, KTMT c thể tăng cường kiểm soát rủi ro môi
trường, đồng thời nâng cao khả năng quản lý môi
trường của Chính phủ.
Những thách thức trong lĩnh vực kế toánmôi trường
Mặc dù việc thành lập Phòng chuyên về KTMT
và các vấn đề hợp tác quốc tế về KTMT đã được
đặt ở cấp Kiểm toán Nhà nước Trung ương tại Việt
Nam, tuy nhiên, việc thiết lập chức năng và bộ phận
KTMT cũng gặp khá nhiều thách thức. Nguyên nhân
chủ yếu là do các văn bản pháp lý và các tiêu chuẩn
về môi trường trong hoạt động của DN còn thiếu và
chưa đồng bộ.
Việt Nam cũng chưa c một văn bản pháp lý cụ
thể nào quy định Kiểm toán Nhà nước c chức năng
KTMT; nhận thức và dư luận xã hội về lĩnh vực
KTMT còn hạn chế, đặc biệt là trong các đối tượng
cơ quan quản lý nhà nước về môi trường. Hơn nữa,
ở Việt Nam vẫn chưa xây dựng được một ngân hàng
dữ liệu về môi trường của quốc gia, trong khi đây
