TÀI CHÍNH -
Tháng 3/2017
7
thúc đẩy phát triển sản xuất, từng bước thay
đổi bộ mặt của nông thôn. Bên cạnh đó, công tác
xóa đói, giảm nghèo đạt được những thành tựu
to lớn, bộ mặt mới cho kinh tế nông thôn, nông
nghiệp chuyển dịch theo hướng chuyên sâu bước
đầu có những chuyển biến rõ nét.
Hiệu quả đầu tư công
trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn
Hiệu quả đầu tư công vào lĩnh vực nông
nghiệp - nông thôn còn thấp, được thể hiện qua
hệ số ICOR cao và chưa có cải thiện đáng kể. Hệ
số ICOR trong lĩnh vực nông nghiệp luôn thấp
hơn nhiều so với hệ số ICOR của nền kinh tế.
Tính trung bình, hệ số này của nền kinh tế là 5,7
cao hơn nhiều so với lĩnh vực nông nghiệp là 3,7.
Như vậy, nếu so với khuyến cáo của Ngân hàng
Thế giới (hệ số ICOR ở mức 3,0 là hệ số phản ảnh
hiệu quả và nền kinh tế phát triển bền vững đối
với các nước đang phát triển) thì vốn đầu tư cho
lĩnh vực nông nghiệp là tương đối hiệu quả.
Hiệu quả sử dụng vốn đầu tư công
trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn
Những cố gắng siết chặt đầu tư công (Chỉ thị
1792/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ) và tăng
cường huy động đầu tư ngoài nhà nước trong
các năm qua đã mang lại kết quả thiết thực. Hiệu
quả vốn đầu tư đã được cải thiện dù chưa nhiều.
Hệ số ICOR đã có xu hướng giảm, so với tổng thể
nền kinh tế thì đầu tư công trong lĩnh vực nông
nghiệp tương đối hiệu quả (hệ số ICOR trong
lĩnh vực nông nghiệp thấp hơn toàn nền kinh
tế). Tuy nhiên, lĩnh vực nông nghiệp Việt Nam
vẫn còn đối diện với các thách thức: (i) Dù vốn
đầu tư công trong lĩnh vực nông nghiệp được
đánh giá là hiệu quả nhưng so với mức đầu tư
toàn xã hội thì vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu
(hiện nay chỉ đáp ứng khoảng 60% nhu cầu) và
không tương xứng với quy mô đóng góp của sản
xuất nông nghiệp cho nền kinh tế; (ii) Các cơ chế,
chính sách thu hút vốn cho nông thôn chưa thực
sự năng động và phù hợp. Tỷ lệ vốn ngân sách
được huy động cho nông nghiệp ở mức khá thấp,
đầu tư dàn trải, chậm giải ngân và nhiều thủ tục
rườm rà.
Một số đề xuất, khuyến nghị
Để nâng cao hiệu quả thu hút và sử dụng
nguồn vốn đầu tư công vào lĩnh vực nông nghiệp,
nông thôn trong thời gian tới cần quan tâm đến
một số vấn đề sau:
Thứ nhất,
tăng cường sử dụng các giải pháp
sử dụng vốn đầu tư. Việc sử dụng vốn đầu tư
đồng nghĩa với tăng cường vốn cho lĩnh vực
nông nghiệp, nông thôn. Muốn đạt được hiệu
quả vốn đầu tư công, đối với nguồn vốn đầu tư
từ ngân sách, cần tăng tỷ trọng vốn ngân sách
trong tổng đầu tư xã hội cho nông thôn. Với vai
trò quan trọng của nguồn vốn ngân sách, cần
có biện pháp sử dụng vốn hiệu quả thông qua
phối hợp với các nguồn vốn khác như việc đầu
tư cần có trọng điểm, đầu tư dứt điểm theo từng
hạn mục công trình để phát huy tối đa hiệu quả
sử dụng vốn. Bên cạnh đó, cần tuân thủ nguyên
tắc quản lý ngân sách và thông qua các chương
trình, dự án.
Đối với các nguồn vốn khác, cần tạo điều kiện
cho các cá nhân, tổ chức đầu tư đúng hướng, theo
đúng quy hoạch, tạo môi trường kinh doanh
thuận lợi để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn. Cụ
thể: Tạo môi trường pháp lý và kinh tế cần thiết
để doanh nghiệp có thể hoạch định dự án đầu tư,
triển khai hoạt động kinh doanh. Các chính sách
cần có sự thay đổi theo từng ngành nghề, lĩnh
vực và điều chỉnh phù hợp.
Thứ hai,
cần có những giải pháp tích cực trong
việc quản lý đầu tư, cụ thể là từ giai đoạn lập kế
hoạch, thẩm định dự án, phân bổ nguồn vốn, cơ
chế huy động vốn.
Thứ ba,
thành lập Quỹ nông nghiệp hỗn hợp
nhằm đưa các tổ chức tín dụng tham gia vào quá
trình giám sát sử dụng vốn.
Tài liệu tham khảo:
1. Tổng cục Thống kê, Vốn đầu tư thực hiện của khu vực kinh tế Nhà
nước theo giá hiện hành phân theo ngành kinh tế;
2. Vương Đình Huệ (2013), Nâng cao hiệu quả đầu tư cho nông nghiệp,
nông dân và nông thôn, Tạp chí Cộng sản số 847, tháng 5/2013;
3. Niên giám Thống kê từ năm 2007 đến 2015.
Hình 2: Hệ số ICOR của Việt Nam
Nguồn: UBGSTCQG và thu thập thông tin của tác giả
