74
TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
nhập sẽ mang lại hiệu quả cao hơn cho các NHTM
Nhà nước. Hầu hết kết quả kiểm định của các biến
kiểm soát đều tương đồng với kỳ vọng ban đầu.
Tác động của đa dạng hóa thu nhập đến tỷ suất sinh
lợi hiệu chỉnh rủi ro:
Kết quả ước lượng mô hình nghiên cứu với biến
phụ thuộc RROAA, RROAE lần lượt được trình bày
trong Bảng 4. Kết quả kiểm định lựa chọn mô hình
phù hợp đối với dữ liệu bảng thông qua kiểm định
Hausman (p-value > 0,1) và kiểm định Breusch-Pagan
(p-value < 0,01) đều cho thấy, mô hình REM là phù
hợp nhất. Tiếp theo, tác giả thực hiện kiểm định các
khuyết tật của mô hình nghiên cứu thông qua kiểm
định Wooldridge và Breusch-Pagan (p-value < 0,01)
đối với dữ liệu bảng thì kết quả kiểm định cho thấy,
có hiện tượng tự tương quan và phương sai sai số thay
đổi đối với REM. Tiến hành xử lý hiện tượng phương
sai thay đổi và tự tương quan thông qua mô hình hồi
quy FGLS cho thấy, đa dạng hóa thu nhập có tác động
tích cực đến khả năng sinh lời hiệu chỉnh rủi ro của
các ngân hàng và tác động này là mạnh mẽ hơn ở các
NHTM sở hữu nhà nước. Bên cạnh đó, hầu hết các
biến kiểm soát đưa vào mô hình đều tác động đáng kể
đến biến phụ thuộc như kết quả từ các mô hình kiểm
định với biến phụ thuộc là ROAA và ROAE.
Hàm ý chính sách
Từ kết quả ước lượng mô hình nghiên cứu cho thấy,
các ngân hàng thực hiện đa dạng hóa thu nhập thì sẽ
càng nâng cao được lợi nhuận, nhưng đồng thời cũng
sẽ đối mặt với nhiều rủi ro hơn, đặc biệt là đối với các
NHTM có vốn sở hữu nhà nước. Điều này có nghĩa là
khi mở rộng các nguồn thu nhập ngoài lãi để gia tăng
lợi nhuận, các ngân hàng cũng cần lưu ý đến việc kiểm
soát các rủi ro, do những hoạt động này mang lại.
Đa dạng hoá sản phẩm dịch vụ ngân hàng
Nhằm đảm bảo được tính hiệu quả từ đa dạng
hóa sản phẩm dịch vụ, việc đầu tiên là mỗi ngân
hàng cần hình thành một bộ phận nghiên cứu
chuyên trách phát triển sản phẩm. Trong đó, tập
trung vào những sản phẩm có hàm lượng công
nghệ cao, có đặc điểm nổi trội trên thị trường để
tạo sự khác biệt trong cạnh tranh. Bên cạnh đó, các
NHTM cũng cần tiếp tục nghiên cứu và triển khai
các sản phẩm dịch vụ thanh toán không dùng tiền
mặt nhằm phát huy hiệu quả và tính năng kỹ thuật
của công nghệ mới. Ngoài ra, các NHTM Việt Nam
cần thực hiện đa dạng hóa sản phẩm theo chiều
sâu, khai thác giá trị gia tăng của sản phẩm, tăng
khả năng liên kết, tích hợp giữa các sản phẩm dịch
BẢNG 3: KẾT QUẢ ƯỚC LƯỢNG MÔ HÌNH VỚI BIẾN HIỆU QUẢ ROAA, ROAE
Biến phụ thuộc
ROAA
ROAE
Phương pháp ước lượng
FEM
REM
FGLS
FEM
REM
FGLS
DINC
2,6947***
2,5873***
2,8681***
23,797***
23,125***
25,814***
DINC*STATE
-1,7835*
-0,0427
0,1767
-9,4708
8,9263
14,868***
SIZE
-0,0784**
-0,0332**
-0,0373***
-0,9591***
-0,5405***
-0,4377***
LTD
-0,0077***
-0,0060***
-0,0057***
-0,0686***
-0,0537***
-0,0416***
CAP
-0,0014
0,0165***
0,0201***
-0,7011***
-0,6304***
-0,5582***
NPL
-0,1176***
-0,1413***
-0,1401***
-0,9869***
-1,1396 ***
-1,1544***
TAX
-0,0041
-0,0097**
-0,0111***
-0,0806
-0,1097*
-0,1018**
IRS
0,3799***
0,3438***
0,3455***
3,7027***
3,5537***
3,6004***
BSD
0,1428
0,6000
0,1398
2,2125
1,4403
1,0294
GDP
0,0707**
0,0787***
0,0884***
0,6223**
0,6521**
0,5723**
INF
0,0196***
0,0231***
0,0218***
0,2035***
0,2303***
0,2013***
Số quan sát
287
287
287
287
287
287
R2
0,6459
0,6300
0,5442
0,5337
F-test
0,0000
0,0000
Breusch-Pagan test
0,0002
0,0000
Hausman test
0,0000
0,0047
Wald test
0,0000
0,0000
Wooldridge test
0,0000
0,0000
(*), (**) và (***) tương ứng với mức ý nghĩa 10%, 5% và 1%
Nguồn: Kết quả ước lượng từ phần mềm STATA 23.0
