TÀI CHÍNH -
Tháng 05/2018
71
21 yêu cầu phân tích các thay đổi về vốn chủ sở
hữu trong phần thuyết minh BCTC. Các thay đổi
không liên quan đến chủ sở hữu được trình bày
trong Báo cáo thu nhập toàn diện theo IAS 01. Trái
lại, không có khái niệm báo cáo thu nhập toàn diện
trong VAS 21.
IAS 01 yêu cầu DN trình bày bổ sung việc tính
thuế thu nhập hoãn lại theo quy định tại IAS 12
thuế thu nhập liên quan đến mỗi thành phần của
thu nhập toàn diện khác trong khi VAS 21 không
có yêu cầu này. IAS 01 yêu cầu trình bày riêng biệt
các chi phí giữa việc tiếp tục hoạt động và ngưng
hoạt động. IAS 01 hướng dẫn, các DN có thể làm
báo cáo cho niên độ 52 tuần nếu BCTC không khác
biệt trọng yếu so với BCTC một năm. Theo IAS 01,
DN có quyền chọn trình bày thu nhập và chi phí
trong một báo cáo (báo cáo thu nhập toàn diện)
hoặc trong 2 báo cáo (báo cáo kết quả hoạt động
kinh doanh và báo cáo thu nhập toàn diện). IAS
01 yêu cầu DN trình bày so sánh báo cáo tình hình
tài chính trong 2 năm khi DN áp dụng nguyên lý
kế toán theo phương pháp hồi tố hoặc trình bày
lại theo phương pháp hồi tố các khoản mục trong
BCTC của mình, hoặc khi DN phân loại lại các
khoản mục trong BCTC. Trong khi đó, VAS 21
không có yêu cầu này. Thông tin sẽ được trình bày
trong bảng cân đối kế toán và báo cáo kết quả hoạt
động kinh doanh là dựa trên cơ sở định dạng BCTC
chuẩn theo VAS.
Mức độ hài hòa giữa chuẩn mực kế toán
báo cáo lưu chuyển tiền tệ của Việt Nam và quốc tế
Từ kết quả so sánh chuẩn mực VAS 24 và IAS
07, có thể thấy mức độ hội tụ của chuẩn mực báo
cáo lưu chuyển tiền tệ của Việt Nam đang ở mức
đáng kể. Tuy còn nhiều khoản mục có sự khác biệt
nhưng không lớn. Khi hạch toán một khoản đầu tư
vào công ty liên kết hoặc công ty con, IAS sử dụng
phuơng pháp giá gốc hoặc phương pháp vốn chủ
sở hữu, nhà đầu tư chỉ trình bày trên báo cáo lưu
chuyển tiền tệ các dòng tiền phát sinh giữa bên đầu
tư và bên được đầu tư. Đối với công ty đồng kiểm
soát, việc trình bày phụ thuộc vào phương pháp
hợp nhất áp dụng (hợp nhất tỷ lệ hoặc hợp nhất
theo phương pháp vốn chủ sở hữu) khi báo cáo
khoản đầu tư vào công ty đồng kiểm soát cho mục
đích trình bày lưu chuyển chuyển tiền tệ hợp nhất
hợp lý. Tuy nhiên, VAS không đề cập vấn đề này.
IAS sử dụng tỷ giá tại ngày lập báo cáo lưu chuyển
tiền tệ. Có thể sử dụng tỷ giá trung bình xấp xỉ bằng
tỷ giá thực tế như tỷ giá bình quân gia quyền trong
kỳ. VAS sử dụng tỷ giá hối đoái tại thời điểm phát
sinh giao dịch.
Mức độ hài hòa của hai chuẩn mực kế toán
Theo Bảng 1, chúng ta có thể sử dụng phương
pháp hệ số phù hợp để tính toán mức độ hội tụ tổng
thể cho 2 trường hợp:
Mức độ hội tụ tổng thể = (19*1 + 15*0.7 + 5*0.3 +
4*0) / (19 + 15 + 5 + 4) = 0,7209
Kết quả từ thuật toán phân cụm mờ cho thấy:
- Sự khác biệt về mức độ hội tụ giữa hầu hết 2
trường hợp tiêu chuẩn không phải là rất lớn khi mức
trường hợp duy nhất hội tụ được tính riêng (Bảng
1). Có thể thấy, mức độ hội tụ của chuẩn mực trình
bày BCTC là 0.688, chuẩn mực báo cáo lưu chuyển
tiền lệ là 0.763. Cả hai chuẩn mực đều có mức hội tụ
gần bằng nhau và đạt mức hội tụ đáng kể.
BẢNG 1: ĐÁNH GIÁ CHUNG CHO 2 TRƯỜNG HỢP SO SÁNH VÀ HỆ SỐ PHÙ HỢP
Số
VAS
IAS
Mức
độ hội
tụ
Những thuật
ngữ cơ bản
Phạm vi
Điều kiện
công nhận
Tiêu chuẩn
đo lường
Phương pháp
đo lường
Đánh giá lại
vào cuối kỳ
Hệ số
phù
hợp
Số
lượng
yếu tố
hội tụ
Quy
đổi
hệ số
Số
lượng
yếu tố
hội tụ
Quy
đổi
hệ số
Số
lượng
yếu tố
hội tụ
Quy
đổi
hệ số
Số
lượng
yếu tố
hội tụ
Quy
đổi
hệ số
Số
lượng
yếu tố
hội tụ
Quy
đổi
hệ số
Số
lượng
yếu tố
hội tụ
Quy
đổi
hệ số
1
VAS 21/
IAS 01
Chuẩn
mực trình
bày BCTC
1
1
0.425
0
0.7
1
1
4
0.814
1
0.68
2
0.667 0.688
0.7
1
1
0
2
3
2
0.3
0
0
0
1
1
2
0
2
0
0
0
0
0
2
VAS 24
/ IAS 07
Chuẩn mực
Báo cáo
lưu chuyển
tiền tệ
1
2
0.667
0
0.7
1
1
1
0.6
5
0.857
1
0.8 0.763
0.7
0
1
0
2
1
2
0.3
0
0
0
0
1
0
0
1
0
0
1
0
0
Nguồn: Nghiên cứu của tác giả
