TÀI CHÍNH -
Tháng 6/2018
53
thành quả... Nhằm làm rõ thêm vấn đề này, tác giả
tiến hành khảo sát cơ cấu tổ chức của Công ty Cổ
phần XNK thủy sản miền Trung:
- Về phân cấp quản lý và xây dựng các TTTN:
Sơ đồ bộ cơ cấu bộ máy quản lý tại hình 2 của
Công ty Cổ phần xuất nhập khẩu Thủy sản Miền
Trung cho thấy, Công ty đã có một hệ thống phân
chia, phân nhiệm rõ ràng, tách bạch và không
chồng chéo nhằm phục vụ cho mục đích quản lý
chi phí, lợi nhuận và hiệu quả đầu tư. Đứng đầu
mỗi phòng ban là trưởng phòng có trách nhiệm tổ
chức công việc tại phòng ban mình và báo cáo lên
cấp quản lý cao hơn. Tuy nhiên công ty vẫn chưa
có hệ thống KTTN hoàn hảo nên các TTTN chưa
thể hiện rõ nét.
- Về báo cáo thành quả và trách nhiệm của các
bộ phận:
Việc phân chia trách nhiệm đã được tách bạch,
công ty đã chú trọng đến trách nhiệm của từng bộ
phận liên quan. Theo đó, hội đồng quản trị, ban
tổng giám đốc đóng vai trò như trung tâm doanh
thu, công ty thành viên, các chi nhánh giống như
trung tâm lợi nhuận, trưởng các phòng ban có liên
quan đảm nhận trách nhiệm cho trung tâm chi phí.
Hiện tại, có báo cáo thành quả liên quan đến
doanh thu và chi phí như báo cáo chi phí hàng
tháng tại bộ phận sản xuất và quản lý, báo cáo
tình hình bán hàng… Riêng các bộ phận liên quan
đến lợi nhuận, đầu tư cũng có các báo cáo như
báo cáo kế hoạch, báo cáo thực tế, phân tích đánh
giá kết quả…
Ứng dụng kế toán trách nhiệm
trong các doanh nghiệp thủy sản Việt Nam
Nghiên cứu và tổ chức KTTN là yêu cầu cấp thiết
đối với các DN thủy sản hiện nay. Để nâng cao hiệu
quả ứng dụng KTTN trong các DN thủy sản, bản
thân mỗi DN cần quan tâm đến các giải pháp sau:
Thứ nhất,
áp dụng mô hình KTTN theo các TTTN.
Mỗi trung tâm sẽ chịu trách nhiệm khác nhau theo
đúng chuyên môn, trách nhiệm được giao. Việc phân
chia thành các trung tâm như trên, sẽ giúp nhà quản
trị có thể dễ dàng đưa ra phương pháp và cách thức
hoạt động của trung tâm. Phân chia trách nhiệm
quản lý lập kế hoạch, phân tích, báo cáo nhằm phát
huy tối đa nguồn lực và thuận tiện cho quản lý.
- Trung tâm chi phí: Các nhà máy chế biến thủy
sản chịu trách nhiệm về chi phí phát sinh trực tiếp
liên quan đến sản xuất, các phòng ban như phòng
tài chính kế toán, phòng nhân sự chịu trách nhiệm
về chi phí quản lý phát sinh tại đơn vị.
- Trung tâm doanh thu: Là các cửa hàng, bộ phận
bán hàng chịu trách nhiệm cao nhất về doanh thu
tiêu thụ của bộ phận, đơn vị mình quản lý và phải
chịu trách nhiệm trước nhà quản trị cấp cao.
- Trung tâm lợi nhuận: Là trung tâm mà nhà
quản trị chịu trách nhiệm về cả doanh thu và chi
phí. Theo mô hình này, trung tâm lợi nhuận là các
chi nhánh, đơn vị thành viên.
- Trung tâm đầu tư: Là trung tâm mà nhà quản
trị không chỉ chịu trách nhiệm về doanh thu, chi phí
mà còn quyết định về mức vốn đầu tư. Do đó, trung
tâm đầu tư được xác định là hội đồng quản trị công
ty, trong đó chủ tịch hội đồng quản trị là người chịu
trách nhiệm cao nhất.
Thứ hai,
hoàn thiện thêm hệ thống các tiêu chí
đánh giá kết quả, hiệu quả phục vụ, các định mức,
dự toán nhằm phục vụ cho nhu cầu quản lý. Phương
pháp so sánh thường được sử dụng trong đánh giá
tính hiệu quả của các trung tâm trách nhiệm nhằm
nghiên cứu sự biến động, tỷ lệ hoàn thành của các
chỉ tiêu chi phí, doanh thu, lợi nhuận. Các chỉ tiêu
thường được so sánh giữa thực tế so với kế hoạch.
Thứ ba,
áp dụng kết hợp hệ thống KTQT nói chung
và KTTN nói riêng nhằm cung cấp thông tin hữu ích
cho nhà quản lý đơn vị nhằm đánh giá đúng kết quả
từng bộ phận, từ đó đưa ra các chính sách đãi ngộ
cho những bộ phận đạt hiệu quả cao.
Tài liệu tham khảo:
1. Bộ Tài chính (2006), Thông tư số 53/2006/TT-BTC hướng dẫn áp dụng kế
toán quản trị trong các DN;
2. Nguyễn Thị Minh Phương (2012), Xây dựng mô hình kiểm toán trách nhiệm
trong các DN sản xuất sữa Việt Nam, Luận án Tiến sỹ kinh tế;
3. ThS. Hoàng Thị Hương (2016), Kế toán trách nhiệm và thực tiễn vận dụng ở
Việt Nam, Tạp chí Tài chính số tháng 2/2016;
4.
; tapchitaichinh.vn.
HÌNH 2: SƠ ĐỒ TỔ CHỨC CÔNG TY CỔ PHẦN XUẤT NHẬP KHẨU
THỦY SẢN MIỀN TRUNG
Nguồn: Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu thủy sản Miền Trung
