TÀI CHÍNH -
Tháng 6/2018
55
tin đầu vào. Các thông tin kế toán thu thập được
phản ánh trên chứng từ kế toán và được cập nhật
vào phần mềm do bộ phận kế toán phụ trách. Các
DN đều chú ý đến việc phân loại, kiểm tra tính hợp
pháp, hợp lệ của chứng từ.
- Kiểm soát quá trình xử lý thông tin: Các thông
tin tại các DN sản xuất thép được xử lý trên các phần
mềm kế toán và có những thông tin có thể được xử
lý thủ công. Tuy nhiên, khâu đối chiếu giữa sổ tổng
hợp với sổ chi tiết, sổ tổng hợp với BCTC, sổ chi tiết
với báo cáo chi tiết chưa được thực hiện chặt chẽ.
- Kiểm soát đầu ra: Quá trình kiểm soát thông
tin đầu ra cung cấp cho các đối tượng sử dụng tại
các DN sản xuất thép hầu như chưa được thực
hiện. Công việc kiểm soát mới chỉ dừng lại ở việc
kiểm tra sổ sách, BCTC đảm bảo thực hiện đúng
chuẩn mực kế toán, kiểm tra số lượng các báo cáo
cung cấp và thời gian cung cấp, còn kiểm soát chất
lượng và độ tin cậy của các thông tin cung cấp trên
các báo cáo chưa được quan tâm.
Nhìn chung, các DN sản xuất thép của Việt Nam
hiện nay chưa xây dựng được hệ thống kiểm soát nội
bộ đối với các thông tin kế toán. Quá trình kiểm soát
chất lượng thông tin kế toán chưa được chú ý. Do đó,
quá trình cung cấp thông tin chưa đầy
đủ và còn thiếu tính đồng bộ và chưa
thực sự làm giảm bớt rủi ro trong việc
cung cấp thông tin kế toán. Các DN
sản xuất thép hiện đều ứng dụng phần
mềm, tuy nhiên đối với hoạt động kiểm
soát trong các DN chưa được thực hiện
thông qua việc chưa phân quyền truy
cập; phân chia quyền được kết xuất, sử
dụng báo cáo, thông tin. Đồng thời, các
DN cũng chưa đưa ra quy định cụ thể
nào về chế độ bảo mật thông tin; Kiểm
tra nguồn gốc phát sinh từ các thông
tin trên báo cáo; Quản lý chặt chẽ về
xem, thêm, sửa, xóa trong việc xử lý,
lập và cung cấp báo cáo đối với từng
phần hành kế toán.
Hoàn thiện quá trình kiểm soát
thông tin kế toán tại các doanh
nghiệp sản xuất thép
Để thiết kế quá trình kiểm soát
thông tin kế toán tại các DN sản xuất
thép, tác giả hướng đến việc kiểm
soát đánh giá chất lượng thông tin kế
toán - đầu ra của hệ thống thông tin
kế toán, nhằm đảm bảo các thông tin
mà hệ thống thông tin kế toán cung cấp là hữu ích
nhất cho các đối tượng sử dụng bên trong và bên
ngoài DN. Kiểm soát đánh giá chất lượng thông tin
kế toán trong môi trường ERP, các DN sản xuất thép
cần kiểm soát các nhân tố ảnh hưởng tới chất lượng
thông tin kế toán được thể hiện ở Bảng 1:
Để kiểm soát chất lượng thông tin kế toán trong
môi trường ERP, các DN sản xuất thép cần chú ý các
vấn đề sau:
Thứ nhất,
về môi trường kiểm soát:
- Các nhà quản lý trong các DN sản xuất thép
phải ý thức được tầm quan trọng của công tác kiểm
soát nội bộ, từ đó quán triệt đến từng cán bộ nhân
viên trong DN.
- Các nhà quản lý cần xây dựng một môi trường
văn hóa đạo đức cho DN mà trong đó ban quản lý
là những người đi đầu thực hiện, thể hiện tính kỷ
luật, tính trung thực, đạo đức nghề nghiệp cùng với
có những quy định rõ ràng về trách nhiệm, quyền
hạn và quyền lợi của từng thành viên.
- Các DN sản xuất thép cũng cần phát triển
nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn cao, năng
động sáng tạo, thích ứng linh hoạt với vị trí công
việc và có sự gắn bó lâu dài cùng sự phát triển của
BẢNG 1 : CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI CHẤT LƯỢNG THÔNG TIN KẾ TOÁN TẠI
CÁC DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT THÉP
STT Yếu tố ảnh hưởng
Chi tiết
1 Năng lực
ban quản lý
Đây là nhân tố tạo môi trường kiểm soát hệ thống,
thể hiện ở việc ban quản lý DN đã chú ý xây dựng
kế hoạch phát triển ERP phù hợp với chiến lược và
kế hoạch phát triển DN và đã xây dựng kế hoạch chi
tiết triển khai ERP; xây dựng môi trường văn hóa DN.
2 Chất lượng dữ liệu
Trong môi trường ERP, toàn bộ dữ liệu của DN được
lưu trữ và dùng chung, gồm các dữ liệu về chính sách
quản lý hoạt động kinh doanh, chính sách kế toán và
các dữ liệu kế toán liên quan. Để kiểm soát chất lượng
dữ liệu, DN cần xây dựng tiêu chuẩn chất lượng dữ
liệu và thông tin; Cần phân tích để xác định yêu cầu
người sử dụng nhằm xác định nội dung dữ liệu nhập
vào hệ thống; Phân chia trách nhiệm cho nhân viên
để kiểm soát việc tiếp cận và truy cập dữ liệu.
3 Chất lượng
phần mềm ERP
Được đánh giá qua việc đảm bảo đáp ứng được yêu
cầu xử lý và cung cấp thông tin và đảm bảo kiểm soát
quá trình nhập liệu. Việc kiểm soát nhân tố chất lượng
phần mềm ERP nhằm đảm bảo duy trì hệ thống ứng
dụng đạt tiêu chuẩn và tích hợp; đảm bảo việc xử lý
các nghiệp vụ kinh doanh và trao đổi dữ liệu được
chính xác. Hệ thống ERP đạt chất lượng sẽ đảm bảo
về chất lượng thông tin của hệ thống.
4 Đào tạo nhân viên
Trong hệ thống ERP, người sử dụng hệ thống là
người tạo dữ liệu và lấy dữ liệu, giám sát và kiểm tra
hệ thống. Việc kiểm soát nhân tố đào tạo nhân viên
trong DN nhằm đảm bảo sự hài lòng của người sử
dụng dịch vụ được cung cấp; đảm bảo sử dụng đúng
và tuân thủ các quy định về kỹ thuật và thao tác hệ
thống ERP.
Nguồn: Nghiên cứu của tác giả
