TÀI CHÍNH -
Tháng 6/2018
69
cơ hội đầu tư của công ty không thay đổi và tất cả các
dự án đầu tư có giá trị hiện tại thuần (NPV) dương
đều được thực hiện, khi đó công ty vừa trả cổ tức cho
cổ đông theo mức cam kết vừa phát hành cổ phiếu
mới để đảm bảo cơ cấu vốn mục tiêu của công ty.
Nhà đầu tư (NĐT) nắm giữ cổ phiếu của công ty
có thể có được thu nhập dưới dạng cổ tức tiền mặt
hoặc lãi vốn khi bán cổ phiếu trong tương lai. Nếu
công ty quyết định chia hết lợi nhuận cho cổ đông
và tài trợ cho các dự án mới bằng cổ phiếu mới, cổ
đông hiện hữu sẽ nhận được cổ tức tiền mặt cao và
không có được các khoản lãi vốn trong tương lai.
Nếu công ty giữ lại lợi nhuận để tái đầu tư vào các
dự án mới, hiện tại cổ đông không nhận được cổ tức
nhưng bù lại, giá cổ phiếu sẽ tăng lên và cổ đông sẽ
nhận được lãi vốn trong tương lai.
Các lý thuyết chính sách cổ tức
Lý thuyết không ảnh hưởng
đến giá trị doanh nghiệp của Modigliani và Miller
Một trong những lý thuyết nổi tiếng về chính sách
cổ tức là của Modigliani và Miller (MM, 1961). Hai
ông cho rằng, trong điều kiện thị trường tài chính
hoàn hảo và với một chương trình đầu tư nhất định,
giá trị DN độc lập với CSCT. Yếu tố tạo nên giá trị
DN là các quyết định đầu tư, bởi vì quyết định đầu tư
tạo ra thu nhập và dòng tiền trong tương lai cho DN.
Vì lợi nhuận, các dự án đầu tư và rủi ro không thay
đổi nên giá trị DN không đổi. Ảnh hưởng của một
CSCT nào đó có thể được “bù đắp” mà không tốn chi
phí bởi các nhà quản lý bằng cách điều chỉnh lượng
cổ phiếu mới phát hành và bởi các NĐT bằng việc
điều chỉnh dòng cổ tức của họ thông qua việc bán
hay mua thêm cổ phiếu. Tuy nhiên, có một số điều
cần lưu ý về quan điểm của lý thuyết MM, cụ thể:
Thứ nhất,
MM chứng tỏ rằng, trong thị trường
hoàn hảo CSCT không thể tạo ra cho cổ đông giá trị
Các vấn đề lý thuyết về cổ tức và chính sách cổ tức
Cổ tức là phần chi trả của công ty cổ phần cho
các cổ đông của họ. Lợi nhuận sau thuế của công ty
có thể được giữ lại để tái đầu tư hoặc chia cho cổ
đông, phần lợi nhuận chia cho cổ đông được gọi là cổ
tức. Khi đánh giá liệu chính sách cổ tức (CSCT) có tác
động đến giá trị doanh nghiệp (DN), cần giả định rủi
ro kinh doanh của công ty không thay đổi và xem xét
CSCT như là một quyết định tài trợ đơn lẻ liên quan
đến việc giữ lại lợi nhuận. Nếu công ty quyết định
trước hết dùng lợi nhuận để tài trợ cho các dự án tốt,
cổ tức tiền mặt chỉ được chi trả sau khi toàn bộ các
dự án tốt đã được tài trợ và dòng tiền tự do dương.
Đây được gọi là CSCT thụ động từ lợi nhuận còn lại.
Ngoài ra, công ty cũng có thể quyết định tài trợ
cho các dự án tốt bằng nguồn vốn bên ngoài và ưu
tiên ổn định cổ tức tiền mặt cho cổ đông, miễn là các
CHÍNH SÁCH CỔTỨC: NHÌNTỪGÓC ĐỘ LÝ THUYẾT
ThS. TÔ THỊ THANH TRÚC
- Đại học Kinh tế - Luật,
TS. TRẦN THANH VŨ
- Đại học Kinh tế kỹ thuật Bình Dương *
Bài viết trình bày những khía cạnh lý thuyết của chính sách cổ tức. Bằng việc tổng lược lại công bố khoa
học của các chuyên gia nghiên cứu hàng đầu về tài chính doanh nghiệp trong nước và quốc tế, bài viết
sắp xếp và trình bày có hệ thống các lập luận về chính sách cổ tức theo từng trường phái khác nhau, đồng
thời, đưa ra những bình luận về từng lý thuyết và các hướng nghiên cứu về chủ đề chính sách cổ tức ở
Việt Nam thời gian tới.
Từ khóa: Cổ tức, chính sách cổ tức, cổ đông, doanh nghiệp
DIVIDEND POLICY: A VIEW FROM THEORIES
This article introduces theoretical aspects of
dividend policy by summarizing local and
international scientific publications of the
famous researchers in corporate finance. The
paper also composes and presents a system of
theories about dividend policy by views and,
simultaneously, presents comments on each
theory and research orientation for dividend
policy in Vietnam.
Keywords: Dividend, dividend policy, shareholders,
enterprise
Ngày nhận bài: 28/5/2018
Ngày hoàn thiện biên tập: 15/6/2018
Ngày duyệt đăng: 19/6/2018
*Email:
