TÀI CHÍNH -
Tháng 9/2016
47
biệt rõ ràng giữa các cấp chính quyền, chưa có mục
tiêu, ưu tiên cụ thể. Căn cứ phân cấp quản lý kinh
tế xã hội để xây dựng nhiệm vụ chi của ngân sách
Trung ương và xây dựng nhiệm vụ chi tương tự
cho ngân sách địa phương ở tất cả các cấp tỉnh,
huyện, xã.
Ba là,
phân cấp quản lý kinh tế - xã hội thực tế
vừa thiếu, vừa chưa rõ ràng, do đó dễ dẫn đến sự
trùng lắp, chồng chéo nhiệm vụ (ví dụ như ngân
sách trung ương có chi an ninh, quốc phòng; ngân
sách tỉnh, huyện, xã cũng có chi an ninh, quốc
phòng). Sự chồng chéo trong quản lý chi ngân sách
đã gây khó khăn cho việc chi ngân sách ở cấp dưới,
làm giảm hiệu quả quản lý ngân sách và dễ nhầm
lẫn trong việc thực hiện các nhiệm vụ chi, không
xem xét hiệu quả đầu ra của các nhiệm vụ chi,
hiệu quả phân bổ chưa cao, gây thất thoát lãng phí
nguồn lực NSNN.
Bốn là,
thẩm quyền, trách nhiệm trong việc giao
nhiệm vụ chi mà không gắn với nguồn lực để thực
hiện, tức là thẩm quyền cấp ngân sách và trách
nhiệm trong thực thi nhiệm vụ chưa được quy định
rõ trong Luật NSNN. Ví dụ: Đối với trường hợp chi
ngân sách phổ cập giáo dục tiểu học, cần nêu rõ cấp
nào hoặc cơ quan quản lý có thẩm quyền điều chỉnh
dự toán thông qua việc quy định một số tiêu chuẩn
làm căn cứ xây dựng dự toán (Bộ Giáo dục và Đào
tạo hay HĐND); cần nêu rõ cấp nào có trách nhiệm
bố trí chi ngân sách cho dịch vụ giáo dục và cấp nào
có trách nhiệm thực thi hay cung cấp dịch vụ.
Thực tế triển khai nhiệm vụ chi ngân sách cho
thấy, vai trò của cơ quan chủ quản trong việc đề
chiếm 23%; chi sự nghiệp y tế, chiếm 12%.
Nếu xét theo phân cấp ngân sách trong tổng chi,
thì ngân sách cấp tỉnh chiếm tỷ trọng trong tổng
chi cân đối ngân sách địa phương bình quân 42%,
ngân sách cấp huyện 42%, còn lại là ngân sách cấp
xã khoảng 16%. Từ số liệu này cho thấy, số chi của
ngân sách xã tương đối thấp, chi ngân sách chủ yếu
tập trung ở cấp tỉnh. Nếu tính cả số chi trợ cấp bổ
sung từ ngân sách tỉnh cho ngân sách cấp dưới thì
ngân sách tỉnh chiếm tỷ trọng lớn trong tổng chi
cân đối ngân sách địa phương, thể hiện rất rõ vai
trò chủ đạo của ngân sách cấp tỉnh.
Nếu xét về cơ cấu, có thể thấy, cấp huyện là
cấp có tỷ lệ chi thường xuyên cao nhất trong 3 cấp
NSNN tại tỉnh và chi thường xuyên thấp nhất là tại
cấp xã.
Phân cấp chi NSNN thường xuyên của tỉnh Ninh
Bình đã đạt được một số kết quả tích cực như: Việc
giao các nhiệm vụ chi ở từng cấp chính quyền trên
địa bàn Tỉnh đã đảm bảo nguyên tắc giao quyền tự
chủ cho từng cấp địa phương trong việc đưa ra các
quyết định dự toán ngân sách theo thứ tự ưu tiên,
phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội, trình độ
quản lý, tổ chức thực hiện của địa phương. Đồng
thời, phù hợp với yêu cầu, nguyện vọng của người
dân địa phương nhằm thực hiện ngày càng tốt hơn
nhu cầu an sinh xã hội và phát triển kinh tế xã hội.
Bên cạnh đó, phân cấp nhiệm vụ chi ngân sách
cũng góp phần tăng cường kỷ luật tài chính, từng
bước tăng tính minh bạch, lập lại trật tự, kỷ cương
trong lĩnh vực tài chính ngân sách và trách nhiệm
giải trình. Tuy nhiên, phân cấp chi thường xuyên
ngân sách địa phương tại tỉnh Ninh Bình vẫn còn
một số tồn tại, hạn chế sau:
Một là,
phân cấp chi ngân sách chưa gắn với nhu
cầu cung cấp các dịch vụ công cộng ở địa phương,
chủ yếu được phân bổ dựa trên hệ thống tiêu chí,
định mức phân bổ ngân sách theo yếu tố đầu vào.
Hai là,
nhiệm vụ chi ngân sách chưa có sự phân
BẢNG 1: TỔNG CHI CÂN ĐỐI NGÂN SÁCH ĐỊA PHƯƠNG TẠI NINH BÌNH GIAI ĐOẠN 2011-2015 (TRIỆU ĐỒNG)
TT
Nội dung chi
Năm 2011
Năm 2012 Năm 2013 Năm 2014 Năm 2015
A.
Tổng chi cân đối ngân sách địa phương
4.114.143
5.069.617
5.657.611 5.315.836
6.961.948
1
Chi ngân sách cấp tỉnh
1.632.009
2.192.577
2.289.054 2.168.436
3.025.112
2
Chi ngân sách cấp huyện
1.787.403
2.081.119
2.505.315 2.269.823
2.696.725
3
Chi ngân sách cấp xã
694.731
795.921
863.242
877.577
1.240.111
B.
Tỷ trọng chia theo từng cấp ngân sách
1
Chi ngân sách cấp tỉnh
40%
43%
40%
41%
43%
2
Chi ngân sách cấp huyện
43%
41%
44%
43%
39%
3
Chi ngân sách cấp xã
17%
16%
15%
17%
18%
Nguồn: Tính toán từ số liệu quyết toán NSNN tỉnh Ninh Bình giai đoạn 2011 - 2015
Xét theo phân cấp ngân sách trong tổng chi,
ngân sách cấp tỉnh chiếm tỷ trọng trong tổng
chi cân đối ngân sách địa phương bình quân là
42%, ngân sách cấp huyện là 42%, ngân sách
cấp xã khoảng 16%.
