Page 8 - [Thang 10-2024] Ky 2
P. 8

TÀI CHÍNH  - Tháng 10/2024

           nguyên vào đầu tư cho mục đích công cộng. Theo     thiếu kiểm soát các nguồn tài nguyên thiên nhiên.
           số liệu về thu ngân sách nhà nước (NSNN) hàng      Với việc quy định thuế suất cao đối với tài nguyên
           năm của Bộ Tài chính, số thu thuế tài nguyên bình   thiên  nhiên  không  có  khả  năng  tái  tạo,  thuế  tài
           quân giai đoạn 2011-2021 đạt khoảng gần 39 nghìn   nguyên  đã  góp  phần  hạn  chế  việc  khai  thác  tài
           tỷ đồng/năm, chiếm bình quân khoảng 3,7% tổng      nguyên một cách lãng phí, tràn lan, khuyến khích
           thu NSNN. Theo Luật Ngân sách nhà nước, thuế       hoạt động nghiên cứu – phát triển để tìm ra những
           tài  nguyên  (trừ  dầu  thô)  là  khoản  thu  điều  tiết   nguồn  nguyên  liệu  đầu  vào  mới  cho  sản  xuất
           100%  cho  ngân  sách  địa  phương.  Đây  là  nguồn   công nghiệp.
           lực quan trọng đối với ngân sách địa phương để        Thứ  ba,  thuế  tài  nguyên  góp  phần  bảo  vệ  môi
           đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng, kinh tế - xã hội tại   trường và thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững.
           địa phương, góp phần nâng cao đời sống vật chất       Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày
           tinh thần người dân, phát triển kinh tế tại các địa   càng sâu rộng hiện nay, phát triển kinh tế thường
           phương có tài nguyên được khai thác. Như vậy,      đi kèm với sự tàn phá nghiêm trọng môi trường
           thuế  tài  nguyên  qua  thời  gian  thực  hiện  đã  thể   sinh thái. Những năm gần đây, suy thoái kinh tế
           hiện vai trò là một nguồn lực quan trọng cho tăng   toàn cầu đã làm bộc lộ rõ tính thiếu bền vững của
           trưởng của nền kinh tế.                            mô  hình  kinh  tế  “tăng  trưởng  trước,  làm  sạch
              Thứ hai, thuế tài nguyên là công cụ hiệu quả để   sau” của nhiều nước trên thế giới. Điều này khiến
           Nhà nước quản lý, bảo vệ tài nguyên quốc gia.      cho xu hướng phát triển kinh tế bền vững, ít gây
              Nguồn tài nguyên thiên nhiên có ý nghĩa rất     ô nhiễm môi trường ngày càng được quan tâm và
           quan trọng trong phát triển kinh tế của mỗi quốc   trở  thành  một  trong  những  ưu  tiên  của  nhiều
           gia. Cùng với sự phát triển kinh tế xã hội và công   quốc gia. Trong đó, chính sách thuế tài nguyên là
           nghiệp khai khoáng, nhiều loại tài nguyên đang     một trong những công cụ quản lý của Nhà nước
           đối mặt với nguy cơ cạn kiệt, trong đó có những    có vai trò quan trọng trong việc định hướng nền
           tài nguyên tích lũy trong hàng tỷ năm và không có   kinh tế phát triển theo hướng bền vững, hạn chế
           cách  nào  tái  tạo  được.  Theo  thống  kê,  tính  đến   gây  ô  nhiễm  môi  trường.  Ở  nước  ta,  thuế  tài
           năm 2010, trung bình mỗi công dân trên hành tinh   nguyên  quy  định  mức  thuế  suất  tương  ứng  với
           đã tiêu thụ một lượng tài nguyên gấp 1,25 lần so   mức độ khan hiếm hay mức độ gây ô nhiễm môi
           với mức cần thiết. Sự suy thoái nguồn tài nguyên   trường của từng loại tài nguyên. Chẳng hạn, thuế
           thiên  nhiên  đang  diễn  ra  với  mức  độ  nghiêm   tài nguyên quy định thuế suất lũy tiến đối với dầu
           trọng, đòi hỏi các quốc gia phải sử dụng các chính   thô, khí thiên nhiên, khí than là các loại tài nguyên
           sách can thiệp của Nhà nước, trong đó chính sách   khi sử dụng phát thải lượng các-bon lớn, theo đó
           thuế tài nguyên là một trong những công cụ tài     sản lượng khai thác tài nguyên càng lớn thì phải
           chính  quan  trọng.  Thông  qua  việc  thu  thuế  tài   chịu  mức  thuế  suất  càng  cao,  từ  đó  các  doanh
           nguyên mà Nhà nước thực hiện chức năng quản        nghiệp khai khoáng sẽ phải tính toán để tối ưu
           lý nhà nước đối với tài nguyên thiên nhiên, kiểm   hóa sản lượng khai thác, hạn chế tối đa việc khai
           soát mức độ khai thác tài nguyên thiên nhiên, góp   thác tràn lan. Như vậy, chính sách thuế tài nguyên
           phần khuyến khích việc khai thác và sử dụng tài    có  khả  năng  tác  động,  định  hướng  nền  kinh  tế
           nguyên  hợp  lý,  tiết  kiệm,  hiệu  quả  nguồn  tài   phát triển theo hướng bền vững, hạn chế gây ô
           nguyên thiên nhiên.                                nhiễm môi trường, đồng thời khuyến khích doanh
              Việt Nam được đánh giá là quốc gia có nguồn tài   nghiệp sử dụng năng lượng sạch hơn, giảm phát
           nguyên khoáng sản đa dạng với hơn 5.000 điểm mỏ    thải,  ứng  dụng  các  tiến  bộ  khoa  học  công  nghệ
           của 60 loại khoáng sản, trong đó, một số khoáng sản   hiện đại để tiết kiệm nhiên liệu, hạn chế xả thải,
           quan trọng có trữ lượng tương đối lớn. Tuy nhiên,   hoặc chuyển đổi sang sử dụng năng lượng tái tạo,
           theo nhận định của các chuyên gia từ Quỹ Tiền tệ   thân thiện hơn với môi trường.
           quốc tế (IMF), với tốc độ khai thác tài nguyên như    Thứ tư, thuế tài nguyên là công cụ điều tiết, đảm
           giai đoạn vừa qua, nhiều loại khoáng sản của Việt   bảo công bằng xã hội.
           Nam sẽ cạn kiệt trong tương lai rất gần. Năm 2010,    Với vai trò quan trọng của tài nguyên trong nền
           Luật Thuế tài nguyên được ban hành đã cho thấy nỗ   kinh tế thị trường, nhiều tổ chức, cá nhân đã tham
           lực của Việt Nam trong việc tăng cường vai trò quản   gia vào khai thác, chế biến tài nguyên thiên nhiên và
           lý của Nhà nước đối với tài nguyên quốc gia, góp   thu được nhiều nguồn lợi tài chính từ việc khai thác
           phần bảo vệ nguồn tài nguyên, đảm bảo sự phát      tài nguyên, từ đó làm gia tăng khoảng cách giàu -
           triển bền vững và hạn chế sự khai thác quá mức,    nghèo giữa các tầng lớp xã hội. Theo đó, Nhà nước

                                                                                                            7
   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13