Page 8 - [Thang 11-2024] Ky 2

TÀI CHÍNH - Tháng 11/2024

Xét theo các nguyên lý của nền kinh tế thị trường, định của quá trình vận hành. Do đó, Nhà nước cần
mọi sự đóng góp đều phải được trả công xứng đáng, có quyền trích một phần trong lợi nhuận mà các chủ
thì việc doanh nghiệp hoàn trả lại một phần lợi nhuận thể của nền kinh tế có được để sử dụng cho mình.
của mình để bù đắp vào những khoản chi phí mà Thuế thu nhập nói chung, thuế thu nhập doanh
toàn dân đã đóng góp là hoàn toàn có cơ sở. Đó nghiệp nói riêng là những cấu phần quan trọng
không phải là sự đòi hỏi một chiều từ phía Nhà nước trong tổng nguồn thu đó. Xét theo tỷ trọng so với
mà là yêu cầu khách quan, có đi có lại mang bản chất GDP, quy mô thu ngân sách nhà nước từ thuế thu
tự nhiên của nền kinh tế. nhập doanh nghiệp không tính dầu thô, bình quân
Bên cạnh đó, các khoản đóng góp của doanh giai đoạn 2011-2015 là 3,3%, giai đoạn 2016-2020 là
nghiệp không chỉ chi trả cho các khoản đầu tư trong 2,9% và giai đoạn 2021-2023 là 3,1% GDP. Nếu tính
quá khứ mà còn chi trả cho các khoản trong tương lai. cả thuế thu nhập doanh nghiệp từ dầu thô thì giai
Việc tái đầu tư của mỗi doanh nghiệp không chỉ giới đoạn 2011-2015 là 4,68%, giai đoạn 2016-2020 là
hạn trong các hoạt động nội bộ mà còn phải thực hiện 3,38% và giai đoạn 2021-2023 là 3,62%.
trên bình diện rộng lớn hơn là toàn xã hội, thông qua Trong số các nguồn thu của ngân sách nhà nước,
việc ủy nhiệm của Nhà nước đại diện thực hiện. Mặc nguồn thu từ thuế thu nhập có tính ổn định cao, gián
dù, Nhà nước có trực tiếp thực hiện một số hoạt động tiếp đảm bảo khả năng vận hành ổn định của bộ máy
mang chức năng kinh tế, nhưng chủ thể chính của Nhà nước và các hoạt động đầu tư công. Thực chất,
nền kinh tế thị trường là doanh nghiệp, thông qua việc Nhà nước sử dụng ngân sách để phục vụ bộ máy
việc khai thác tư liệu sản xuất, các nguồn tài nguyên cũng là để phục vụ lợi ích của toàn dân, của các
và cơ hội của Đất nước. Xét về bản chất, đây là một doanh nghiệp, nên nguồn thu ngân sách nhà nước từ
biểu hiện cụ thể của sự phân công lao động và chuyên nguồn thuế thu nhập doanh nghiệp cũng là cơ sở để
môn hóa trong xã hội. Do đó, việc đóng thuế thu đảm bảo cho hoạt động của xã hội, của doanh nghiệp.
nhập doanh nghiệp không phải là nghĩa vụ một Công cụ điều tiết chính sách kinh tế vĩ mô
chiều mà là sự “chi trả” cho các dịch vụ mà Nhà nước
đã đại diện toàn dân cung cấp cho chính doanh Thuế không chỉ là nguồn thu của ngân sách nhà
nghiệp trong quá khứ, ở hiện tại và tương lai. nước mà còn là công cụ điều tiết chính sách vĩ mô
Nhà nước càng tăng cường các hoạt động đầu tư của Nhà nước đối với nền kinh tế. Thông qua công
vào xã hội, thì nhu cầu sử dụng vốn càng tăng và hệ cụ thuế, Nhà nước thể hiện một cách rõ ràng các
quả là mang lại nhiều cơ hội hơn cho doanh nghiệp, định hướng về phát triển ngành, lĩnh vực và địa bàn
nên doanh nghiệp càng phải có sự đóng góp tương thông qua các nội dung về ưu đãi đầu tư, mức thuế
xứng với mức độ đầu tư đó. Thuế thu nhập doanh suất và chính sách quản lý thuế khác.
nghiệp còn giúp phân phối lại cơ hội và tài nguyên Để huy động nguồn lực doanh nghiệp, tăng mức
một cách công bằng hơn trong xã hội, giúp giảm bớt độ và khả năng vốn doanh nghiệp đầu tư vào nền
sự chênh lệch giữa các tầng lớp dân cư, các địa kinh tế, trong những năm qua, Việt Nam đã từng bước
phương khác nhau. giảm thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp phổ thông
Mức độ đóng góp, mức độ sử dụng các dịch vụ xã qua các lần sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật
hội là những cơ sở để đặt ra các mức thuế suất khác Thuế thu nhập doanh nghiệp, giảm từ 28% (trước năm
nhau. Một số lĩnh vực như giáo dục, đào tạo, y tế có sự 2009) xuống 25% (từ ngày 01/01/2009), xuống 22% (từ
đóng góp lớn cho xã hội, nên mặc dù có lợi nhuận, ngày 01/01/2013) và xuống 20% (từ ngày 01/01/2016);
nhưng Nhà nước cần có hoàn trả lại cho các doanh riêng doanh nghiệp nhỏ và vừa được áp dụng thuế
nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực này bằng hình thức suất 20% ngay từ ngày 01/7/2013. Thực tế đã chỉ ra
ưu đãi về thuế suất. Đối với một số lĩnh vực như khai rằng, cùng với các biện pháp chính sách khác, việc
thác khoáng sản, chế biến thô, cần thiết phải thiết lập giảm thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp như trên
mức thuế suất cao bởi những doanh nghiệp trong lĩnh đã là một phần quan trọng trong việc tạo nền những
vực này có ít đóng góp cho xã hội, thậm chí còn khai bước phát triển đột phá của nền kinh tế trong
thác tài nguyên của Đất nước. thời gian qua.

Nguồn thu nhập quan trọng đối với ngân sách nhà nước Mức thuế suất hấp dẫn không chỉ kích thích sự
gia tăng nguồn vốn đầu tư nước ngoài vào nội địa
Thực tế hiện nay, thuế thu nhập là nguồn thu mà còn giúp cho doanh nghiệp trong nước có thêm
nhập quan trọng đối với ngân sách nhà nước. Để nguồn vốn tích lũy nhằm tái đầu tư và hoạt động
thực hiện các chức năng và nhiệm vụ của mình, Nhà sản xuất, kinh doanh của mình. Mặc dù, giảm thuế
nước cần có nguồn thu để đảm bảo tính liên tục, ổn sẽ giảm nguồn thu trong ngắn hạn, nhưng xét về dài

7