Basic HTML Version
6
CHIẾN TRANH THƯƠNG MẠI TRÊN THẾ GIỚI NĂM 2018 VÀ NHỮNG TÁC ĐỘNG VỚI VIỆT NAM
Trên thực tế, chính EU cũng đang đòi hỏi Trung
Quốc phải thực thi thương mại công bằng hơn nên
cũng muốn tận dụng cơ hội này nhằm gây thêm áp
lực buộc Trung Quốc phải từ bỏ các hành vi thương
mại bất công bằng. Mặt khác, xung đột giữa EU và
Mỹ chỉ là quyền lợi về kinh tế và họ vẫn là đồng
minh chính trị. Hơn nữa, EU và Mỹ vẫn là đối tác
cùng chung mục tiêu ngăn chặn Trung Quốc gia
tăng ảnh hưởng cả trên góc độ chính trị lẫn kinh
tế. Do vậy, mong muốn của Trung Quốc thiết lập
một liên minh nhằm chống lại Mỹ trong xung đột
thương mại hiện nay là khó có thể thành công.
Ở một diễn biến khác, Nhật Bản đã ký kết một
thỏa thuận thương mại tự do với EU ngày 17/7/2018
nhằm tăng cường thương mại giữa 2 bên trong bối
cảnh căng thẳng thương mại toàn cầu gia tăng. Theo
thỏa thuận này, Nhật Bản sẽ xóa bỏ thuế quan đối
với 94% các mặt hàng nhập khẩu từ EU, bao gồm
82% các sản phẩm nông, nghư nghiệp. Điều này
sẽ giúp pho-mát, rượu vang và thịt lợn của EU có
giá rẻ hơn trên thị trường Nhật Bản. Về phần mình,
EU sẽ xóa bỏ thuế đối với 99% hàng nhập khẩu từ
Nhật Bản, đồng thời, sẽ xóa bỏ thuế đối với các sản
phẩm chủ lực của Nhật Bản như đối với ô tô là sau
8 năm và tivi là sau 6 năm kể từ khi thỏa thuận tự
do thương mại có hiệu lực.
Trong bối cảnh hiện nay, thỏa thuận thương mại
giữa Nhật Bản và EU có ý nghĩa quan trọng, bởi vì:
(i) Giúp giảm bớt những lo ngại về khuynh hướng
bảo hộ đang lan rộng; (ii) Giúp tăng triển vọng
thương mại và tăng trưởng toàn cầu sau những lo
ngại sụt giảm từ những xung đột thương mại bắt
nguồn từ Mỹ; (iii) là “Đòn cân não” lớn đối với Mỹ
khi tính cạnh tranh của 2 đối thủ thương mại của
Mỹ là EU và Nhật sẽ tăng lên, nhờ giảm thuế.
Từ những phân tích trên có thể thấy, chiến tranh
thương mại giữa các nước trên là chưa xảy ra và
vẫn còn cơ hội cứu vãn nếu các bên chịu nhượng
bộ. Xung đột thương mại Mỹ đối với EU, Canada và
Mexico chủ yếu là vì lợi ích kinh tế. Trong khi đó,
xung đột thương mại Mỹ - Trung Quốc còn mang
tính chính trị, tranh giành ảnh hưởng và vị trí dẫn
đầu thế giới. Điều này sẽ khiến xung đột leo thang,
không chỉ dừng lại ở thương mại mà sẽ lan sang cả
lĩnh vực đầu tư, việc làm.
Những tác động và hàm ý cho Việt Nam
Nếu chính sách thuế của chính quyền Trump
được thực thi đầy đủ, thương mại toàn cầu chịu tác
động không nhiều (ước tính thương mại toàn cầu
giảm khoảng 4%). Tuy nhiên, tác động từ chính sách
thuế của Mỹ sẽ có những thay đổi nhất định trong
dòng hàng hóa thế giới. Chẳng hạn, đỗ tương của
Mỹ sẽ phải tìm nơi tiêu thụ bên ngoài Trung Quốc,
điều này khiến giá đỗ tương thế giới giảm sút; Một
số quốc gia khác lại trở thành nhà cung cấp đỗ tương
cho Trung Quốc. Tương tự, thép của Trung Quốc có
thể bán vào các thị trường khác khiến giá thép thế
giới giảm, ảnh hưởng đến ngành thép toàn cầu.
Về tăng trưởng kinh tế, GDP toàn cầu sẽ bị mất
khoảng 800 tỷ USD (tương đương 0,4% GDP). Điều
đáng lo ngại hơn, xung đột thương mại leo thang sẽ
khiến lòng tin của nhà đầu tư giảm.
Đối với Việt Nam, căng thẳng thương mại Mỹ với
Trung Quốc, EU, Canada và Mexico tác động lớn đến
Việt Nam. Hiện nay, Việt Nam chủ yếu nhập khẩu
các mặt hàng từ Trung Quốc. Khi cuộc chiến thương
mại giữa các nước bùng phát, hàng hóa Trung Quốc
“thừa ế” sẽ tìm cách đổ bộ vào Việt Nam.
Bên cạnh đó, Trung Quốc đã quyết định hạ giá
đồng NDT để duy trì xuất khẩu khi bị nâng thuế.
Trong vòng một tháng qua, đồng NDT đã mất giá
tới 6,1% (từ mức 6,4 NDT/USD lên mức 6,7955 NDT/
USD ngày 23/7/2018). Trong khi đó, đồng VND của
Việt Nam chỉ mất giá 1,2% từ đầu năm 2018, nghĩa là
đồng NDT đã mất giá hơn so với đồng VND tới 4,9%.
Điều này khiến hàng hóa của Trung Quốc có thêm
lợi thế giá rẻ hơn sẽ tràn nhiều vào Việt Nam. Để đối
phó với tình trạng này, Việt Nam cần có những giải
pháp đồng bộ để phòng chống tình trạng buôn lậu,
hàng nhái từ Trung Quốc vào Việt Nam. Cùng với
đó, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cần có biện pháp
điều hành tỷ giá phù hợp để ứng phó với sự mất giá
của đồng NDT.
Tài liệu tham khảo:
1. http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2015/january/tradoc_152998.1%20
Trade%20in%20goods%20and%20c stoms%20tariffs.pdf;
2. https://www.investopedia.com/news/where-does-us-import-steel/;
3. https://www.politico.com/newsletters/morning-trade/2018/07/05/
eu-considers-eliminating-car-tariffs-to-avoid-trade-war-271430;
4. https://www.wsj.com/articles/trump-plans-new-curbs-on-chinese-
investment-tech-exports-to-china-1529883988;
5. https://www.politico.com/story/2018/06/24/trump-china-export-
controls-647091;
6. https://www.wsj.com/articles/china-targets-u-s-tech-startups-in-
investment-loophole-1531742441?mod=cx_politics&cx_navSource=cx_
politics&cx_tag=collabctx&cx_artPos=2#cxrecs_s.
Xung đột thương mại Mỹ đối với EU, Canada
và Mexico chủ yếu là vì lợi ích kinh tế. Trong
khi đó, xung đột thương mại Mỹ - Trung Quốc
mang tính chính trị, tranh giành ảnh hưởng và
vị trí dẫn đầu thế giới.