Basic HTML Version
TÀI CHÍNH -
Tháng 8/2018
47
Trong giai đoạn thứ hai, giai đoạn nhận thu
nhập, nội dung ưu đãi thuế sẽ xoay quanh những
khoản thu nhập mà Quỹ Đầu tư mạo hiểm và NĐT
thiên thần nhận được bao gồm hai khoản chính là:
tiền cổ tức (trong trường hợp góp vốn) và tiền lãi
(trong trường hợp cho vay).
Trong giai đoạn cuối cùng, Qũy Đầu tư mạo hiểm
và NĐT thiên thần có nhiều cách để thoái vốn bao
gồm: Chuyển nhượng thương mại thông thường,
phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng hoặc bán
cổ phần. Tác động của thuế trong giai đoạn này sẽ
quyết định trực tiếp khoản thu nhập về tay NĐT. Sẽ
có hai trường hợp xảy ra khi NĐT thoái vốn, đó là
lỗ hoặc lãi. Vì vậy, chính sách ưu đãi thuế áp dụng
trong giai đoạn này sẽ tập trung vào việc tối thiểu
hoá chi phí về thuế trong trường hợp phát lãi và bù
trừ, san sẻ rủi ro trong trường hợp lỗ.
Kinh nghiệmvề ưu đãi thuế đối với Quỹ Đầu tư
mạo hiểmvà nhà đầu tư thiên thần củamột số nước
Anh là quốc gia có chính sách ưu đãi thuế dành
cho Quỹ Đầu tư mạo hiểm và NĐT thiên thần được
Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD)
đánh giá cao nhất ở châu Âu với 2 chính sách ưu
đãi thuế nổi bật là chính sách ưu đãi đầu tư vào
doanh nghiệp nhỏ, mới thành lập và chính sách ưu
đãi thuế đối với cá nhân đầu tư vào Qũy Đầu tư
mạo hiểm. Trong đó, chính sách ưu đãi đầu tư vào
DN nhỏ, mới thành lập áp dụng cho NĐT cá nhân
đầu tư vào DN nhỏ, DN mới thành lập; giảm 50%
thuế thu nhập cá nhân đối trên giá trị đầu tư; Miễn
thuế thu nhập đối với thu nhập từ cổ tức; miễn
thuế thu nhập DN trong thời hạn 3 năm nếu khoản
thu nhập này được sử dụng để tái đầu tư; chuyển
lỗ trong thời hạn 3 năm khi tính thuế thu nhập DN.
Còn Qũy Đầu tư mạo hiểm áp dụng đối với NĐT
cá nhân đầu tư vào Quỹ Đầu tư mạo hiểm; giảm
30% thuế thu nhập cá nhân dựa trên giá trị đầu tư;
miễn thuế thu nhập cá nhân đối với cổ tức nhận
được từ Qũy Đầu tư mạo hiểm và không chịu thuế
trên thặng dư vốn khi thoái vốn.
Đức cũng có một chương trình ưu đãi về thuế
dành cho NĐT đầu tư vào DNKN được đánh giá
cao, đó là chương trình Win – Win. Chương trình
này áp dụng cho các NĐT đầu tư vào các DN trẻ
(thành lập không quá 7 năm), có ít hơn 70 lao động
và có doanh thu hằng năm không quá 10 triệu euro.
Theo chương trình này, NĐT khi đầu tư vào các DN
này sẽ được nhận một khoản hỗ trợ từ chính phủ
(miễn thuế thu nhập đối với khoản hỗ trợ này) bằng
20% số tiền họ đầu tư vào DN trong khi họ vẫn sở
hữu số cổ phần trong công ty kia. Đến khi thoái vốn,
nếu họ có lãi khi bán cổ phần, họ sẽ chỉ phải nộp
một khoản thuế trên thặng dư vốn là 25% để kết
thúc chương trình này.
Thực trạng ưu đãi thuế đối với Quỹ Đầu tư
mạo hiểm và nhà đầu tư thiên thần ở Việt Nam
Mặc dù Quyết định số 844/DQQ-TTg của Thủ
tướng Chính phủ ban hành ngày 18/05/2016 đã
phê duyệt Đề án “Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp
đổi mới sáng tạo quốc gia đến năm 2025” và trong
Luật Hỗ trợ DN nhỏ và vừa cũng có đề cập đến
việc hỗ trợ thuế và kế toán cho DN nhỏ và vừa
nhưng tất cả mới chỉ dừng lại ở quy định chung
chứ chưa có quy định cụ thể về hình thức hỗ trợ,
vì thế đối với hoạt động đầu tư của mình, Quỹ
Đầu tư mạo hiểm và NĐT thiên thần vẫn chịu
thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) và thuế thu
nhập cá nhân (TNCN) như những đối tượng khác.
Cụ thể như sau:
Đối với Quỹ đầu tư mạo hiểm:
Chịu thuế TNDN
với thuế suất 20% đối với thu nhập từ hoạt động
chuyển nhượng vốn.
Đối với NĐT thiên thần:
Nếu là NĐT thiên thần
là cá nhân cư trú khi chuyển nhượng vốn sẽ nộp
thuế TNCN đối với thu nhập nhận được từ chuyển
nhượng vốn với thuế suất 20% tính trên thu nhập
từ chuyển nhượng vốn góp. Đối với thu nhập từ
chuyển nhượng chứng khoán, thuế TNCN được
tính theo tỷ lệ 0,1% trên giá chuyển nhượng chứng
khoán từng lần.
Nếu là NĐT thiên thần cá nhân không cư trú, khi
chuyển nhượng vốn hoặc chuyển nhượng chứng
khoán, sẽ nộp thuế TNCN với tỷ lệ 0,1% tính trên
giá chuyển nhượng vốn hoặc chuyển nhượng chứng
khoán theo từng lần phát sinh thu nhập.
Một số khuyến nghị
Về sắc thuế ưu đãi
Các sắc thuế trực thu sẽ có tác động mạnh mẽ
và hiệu quả nhất tới quyết định đầu tư của Quỹ
Đầu tư mạo hiểm và NĐT thiên thần, cụ thể là
các sắc thuế thu nhập bao gồm: Thuế TNDN và
TNCN bởi các sắc thuế này đánh trực tiếp vào
thu nhập mà NĐT nhận được. Còn các sắc thuế
gián thu, về mặt lý thuyết, hầu như không có tác
động hoặc có tác động rất nhỏ tới những NĐT
này bởi về bản chất các sắc thuế này chỉ là khoản
thu – nộp hộ. Chính vì vậy, xây dựng chính sách
ưu đãi thuế nhằm thúc đẩy hoạt động đầu tư vốn
vào các DNKN cần tập trung vào hai sắc thuế là
thuế TNDN và thuế TNCN.