Page 8 - [Thang 12-2023] Ky 1 IN

TÀI CHÍNH - Tháng 12/2023

vào trong đó có giá xăng dầu thời gian qua đã gây Hai là, thuế BVMT góp phần thay đổi nhận thức,
áp lực đến lạm phát. Để kiểm soát lạm phát, một hành vi của các tổ chức, cá nhân trong sản xuất, tiêu
trong những biện pháp được Chính phủ và Ủy ban dùng sản phẩm gây tác động xấu đến môi trường,
Thường vụ Quốc hội thực hiện thành công thời từ đó nâng cao ý thức BVMT của toàn xã hội.
gian qua là áp dụng biện pháp điều chỉnh mức Thuế BVMT được xây dựng trên nguyên tắc
thuế BVMT đối với xăng dầu. Việc điều chỉnh mức người sử dụng sản phẩm, hàng hóa gây tác động
thuế BVMT đối với xăng dầu linh hoạt trong điều xấu đến môi trường phải chịu thuế để xử lý, khắc
kiện lạm phát, giá cả và chi phí nguyên liệu đầu phục hậu quả, cải tạo và phục hồi môi trường. Điều
vào cho sản xuất tăng cao đã có s“tác dụng kép” này buộc các chủ thể gây ô nhiễm và các chủ thể có
vừa giúp giảm chi phí, giá thành hàng hóa, dịch liên quan phải chịu trách nhiệm về chi phí đối với
vụ, góp phần giúp doanh nghiệp, người dân vượt môi trường do hoạt động gây ô nhiễm của mình tạo
khó khăn, khôi phục hoạt động sản xuất kinh ra. Khi thực hiện nghĩa vụ thuế BVMT sẽ làm các
doanh, ổn định đời sống, vừa góp phần hạn chế chủ thể thay đổi thái độ đối với môi trường sống và
ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế do giá xăng có trách nhiệm hơn với hành vi của mình đối với
dầu tăng cao, từ đó kiểm soát lạm phát, ổn định môi trường.
kinh tế vĩ mô, tạo nền tảng phục hồi và phát triển Vì lợi ích kinh tế, các chủ thể sẽ có xu hướng hạn
kinh tế đất nước. chế sử dụng (hoặc sử dụng tiết kiệm hơn) các hàng
Ba là, thuế BVMT là công cụ tài khóa hiệu quả để hóa tác động xấu đến môi trường; dần dần chuyển
hỗ trợ cho những đối tượng bị tổn thất do ảnh sang lựa chọn các sản phẩm thân thiện, ít tác động
hưởng bởi những sự kiện bất khả kháng, góp phần xấu đến môi trường hơn, từ đó giảm thiểu nguy cơ
hạn chế những tổn thất từ những yếu tố ảnh hưởng gây hại môi trường. Điều này gián tiếp tác động đến
đến quá trình phát triển bền vững. nhà sản xuất quan tâm hơn đến áp dụng các công
Có thể kể đến ví dụ tiêu biểu là đại dịch COVID- nghệ sạch; nghiên cứu, sử dụng, sản xuất các sản
19 xảy ra đã gây thiệt hại không nhỏ đến nền kinh phẩm thân thiện với môi trường và thực hiện kiểm
tế, trong đó ngành Hàng không là một trong những soát ô nhiễm, góp phần giảm phát thải tại nguồn.
ngành chịu ảnh hưởng trực tiếp và tổn thất nặng nề. Các thách thức và yêu cầu đặt ra
Trong bối cảnh đó, việc giảm mức thuế BVMT đối
với nhiên liệu bay đã giảm bớt gánh nặng, hỗ trợ, Chính sách thuế BVMT trong thời gian tới cần
phục hồi ngành Hàng không từ đó góp phần tránh được tiếp tục phát huy, nâng cao vai trò để góp
những tổn thất, ảnh hưởng tới quá trình phát triển phần giải quyết những thách thức trong việc thực
bền vững nền kinh tế. hiện mục tiêu phát triển kinh tế và giảm thiểu ô

Đối với mục tiêu giảm thiểu ô nhiễm môi trường nhiễm môi trường, cụ thể:
- Thách thức về thực hiện mục tiêu phát triển kinh
Vai trò của thuế BVMT thể hiện trên các mặt: tế: Giai đoạn phát triển 2023-2030, nền kinh tế Việt
Thứ nhất, thuế BVMT là công cụ kinh tế hữu hiệu Nam còn phải đối mặt với những khó khăn từ nội
trong lĩnh vực BVMT của Nhà nước. tại trước đó cũng như nhiều nguy cơ còn tiềm ẩn.
Theo Luật BVMT, thuế BVMT là một trong Dịch COVID-19 và những tác động kéo theo, giá
những công cụ kinh tế để tác động làm thay đổi nhiên liệu tăng cao, lạm phát, tăng trưởng chậm
hành vi, ứng xử của người dân và doanh nghiệp hơn dự kiến ở các thị trường xuất khẩu lớn, tình
đối với môi trường theo hướng hạn chế những trạng bất ổn toàn cầu dẫn đến tăng trưởng kinh tế
hoạt động gây hại cho môi trường. Theo lý thuyết chậm lại và đà phục hồi chưa chắc chắn, giảm dư
kinh tế, thuế BVMT giúp đạt hiệu quả BVMT địa tài khóa, cùng với tác động ngày càng tăng
nhanh hơn so với biện pháp hành chính do tác của biến đổi khí hậu là một yếu tố khác đóng góp
động trực tiếp vào lợi ích kinh tế của các chủ thể vào những thách thức đối với Việt Nam trong việc
trong quan hệ quản lý môi trường nên việc sử duy trì tốc độ đạt được các mục tiêu phát triển
dụng thuế BVMT sẽ đảm bảo các chủ thể này thực bền vững, khiến cho nhiều mục tiêu phát triển
thi pháp luật hiệu quả. bền vững khó có khả năng đạt được vào năm
Nghĩa vụ đóng thuế BVMT sẽ tạo động cơ thúc 2030. Trong bối cảnh đầy thách thức như vậy, việc
đẩy người gây ô nhiễm tìm phương pháp giảm sử dụng chính sách thuế BVMT như một công cụ
thiểu ô nhiễm môi trường để đảm bảo lợi ích kinh tài khóa hiệu quả để hỗ trợ, kích thích phát triển
tế. Do đó, thuế BVMT là công cụ kinh tế đem lại ngành sản xuất thân thiện với môi trường là điều
hiệu quả giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường. cần thiết.

7