Page 9 - [Thang 12-2023] Ky 1 IN

CHÍNH SÁCH THUẾ, PHÍ BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG HƯỚNG ĐẾN PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG

- Thách thức về giảm thiểu ô nhiễm môi trường: thay thế sản phẩm nhiên liệu hóa thạch, từ đó góp
Đại hội Đảng lần thứ XIII đã xác định bảo vệ, cải phần thúc đẩy nghiên cứu, sản xuất sản phẩm thân
thiện môi trường là một trong các nhiệm vụ trọng thiện với môi trường để góp phần giảm phát
tâm và đề ra nhiệm vụ cụ thể là: Thực hiện có hiệu thải ô nhiễm.
quả các mục tiêu phát triển bền vững theo Chương - Nhóm giải pháp để nâng cao vai trò của thuế BVMT
trình Nghị sự 2030 vì sự phát triển bền vững của trong thực hiện mục tiêu BVMT, giảm thiểu ô nhiễm
Liên hợp quốc. Đồng thời, Chính phủ cũng đã môi trường:
cam kết đạt mức phát thải ròng bằng “0” vào năm Thứ nhất, cần đánh giá toàn diện tính hiệu quả
2050. Theo đó, việc giảm cường độ phát thải là của chính sách thuế BVMT trong việc thực hiện mục
yêu cầu then chốt để đạt được đồng thời mục tiêu tiêu BVMT, giảm thiểu ô nhiễm. Trong trường hợp
phát thải ròng bằng “0” và tăng trưởng kinh tế việc tăng giá sản phẩm, hàng hóa thông qua thuế
cao. Điều này đòi hỏi Việt Nam sẽ phải nỗ lực BVMT đem lại ít hiệu quả thì cần cân nhắc áp dụng
thực hiện nhiều giải pháp để giảm thiểu tối đa ô mức thuế cao hơn mới có thể tác động làm thay đổi
nhiễm môi trường. Trong thời gian tới, việc hướng hành vi của người tiêu dùng.
đến xây dựng chiến lược chính sách tài chính Thứ hai, rà soát, hoàn thiện hệ thống pháp luật về
xanh, bền vững đặt ra yêu cầu, đòi hỏi phải nâng thuế BVMT, trong đó cần sớm lấp những khoảng
cao hơn nữa vai trò công cụ kinh tế về thuế BVMT trống pháp lý về thuế BVMT đối với những sản
đối với hoạt động BVMT trong việc giảm thiểu ô phẩm, hàng hóa khi sử dụng gây tác động xấu đến
nhiễm môi trường. môi trường nhưng hiện chưa thu thuế (tập trung
đánh thuế đối với những loại có mức phát thải gia
Nâng cao vai trò của thuế bảo vệ môi trường
tăng cao, mức độ ô nhiễm lớn để giảm thiểu
Luật Thuế BVMT đã quy định được nhiều vấn đề, phát thải).
điều chỉnh cơ bản những sản phẩm, hàng hóa khi sử Thứ ba, xây dựng hệ thống thông tin, dữ liệu về
dụng có tác động xấu tới môi trường. Tuy nhiên, đối đánh giá mức độ gây ô nhiễm môi trường của các
chiếu với mục tiêu phát triển kinh tế, giảm thiểu ô sản phẩm, hàng hóa. Các thông tin, dữ liệu này có
nhiễm môi trường thời gian tới thì vẫn còn một số vai trò quan trọng trong việc tạo căn cứ khoa học,
vấn đề cần tiếp tục hoàn thiện. Giải pháp được đưa thực tiễn để phục vụ công tác mở rộng đối tượng
ra theo nhóm mục tiêu cho thời gian tới như sau: chịu thuế, xác định khung và mức thuế.
- Nhóm giải pháp để phát huy hiệu quả vai trò của Thứ tư, bên cạnh các giải pháp nêu trên, để
thuế BVMT trong thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế: thuế BVMT thành công trong việc điều chỉnh
Thứ nhất, cần xây dựng nguyên tắc điều chỉnh hành vi tiêu dùng cần kết hợp thực hiện đồng bộ
khung và mức thuế đảm bảo tính linh hoạt hơn, lộ các biện pháp khác như tuyên truyền, giáo dục
trình điều chỉnh mức thuế cần đảm bảo phù hợp với nâng cao ý thức; hỗ trợ, ưu đãi sản xuất, sử dụng
điều kiện, tình hình phát triển kinh tế - xã hội của sản phẩm, hàng hóa thân thiện với môi trường…
Việt Nam cũng như định hướng phát triển bền vững Giảm thiểu ô nhiễm môi trường là mục tiêu của
kinh tế - xã hội. những nỗ lực làm thay đổi hành vi. Thuế BVMT
Căn cứ xác định khung mức thuế, việc xác định sẽ phát huy hiệu quả cao hơn khi chính sách được
mức thuế cụ thể là vấn đề cốt lõi và phức tạp, phải đồng bộ với các chính sách khác về chống ô nhiễm
được dựa trên những luận cứ khoa học chặt chẽ, căn và BVMT.
cứ thực tiễn xác đáng để cân bằng giữa mục tiêu
phát triển kinh tế - xã hội và mục tiêu BVMT trong Tài liệu tham khảo
từng thời kỳ (cần áp dụng mức thuế cao đối với 1. Quốc hội, Luật Bảo vệ môi trường,
những sản phẩm gây ô nhiễm mà có sản phẩm thân 2. Thủ tướng Chính phủ, Quyết định số 508/QĐ-TTg ngày 23/4/2022 về việc
thiện với môi trường thay thế, cần cân nhắc áp dụng phê duyệt Chiến lược cải cách hệ thống thuế đến năm 2030,
mức thuế hợp lý đối với những sản phẩm chưa có 3. Bộ Tài chính, Báo cáo nghiên cứu, rà soát Luật Thuế bảo vệ môi trường.
sản phẩm khác thay thế tránh tăng giá gây bất lợi 4. Hoàn thiện pháp luật về thuế BVMT, https://moj.gov.vn/qt/tintuc/Pages/
cho sản xuất, tiêu dùng, đảm bảo sức cạnh tranh của nghien-cuu-trao-doi.aspx?ItemID=2227.
môi trường đầu tư).
Thứ hai, nghiên cứu chính sách ưu đãi thuế Thông tin tác giả:
BVMT cho những nhiên liệu thân thiện với môi Lê Thị Loan, Đào Thanh Phương - Cục Quản lý, giám sát chính sách thuế,
trường để tạo động lực thu hút người dân chuyển phí, lệ phí (Bộ Tài chính)
sang sử dụng nhiên liệu thân thiện với môi trường Email: daothanhphuong@mof.gov.vn; lethiloan@mof.gov.vn

8