Page 10 - [Thang 4-2025] Ky 2
P. 10
TÀI CHÍNH - Tháng 4/2025
triển bền vững thì cần nhận thức tốt hơn về ô nhiễm chóng (Jiang và cộng sự, 2021).
môi trường. Munazah Nazeer và cộng sự (2016) cho Mặc dù đã có một số nghiên cứu kiểm định mức
rằng, tăng trưởng kinh tế và ô nhiễm môi trường có độ tác động của ô nhiễm môi trường đến tăng trưởng
mối liên hệ cùng chiều. Kế hoạch hướng nền kinh tế kinh tế của các quốc gia; Rasool và cộng sự, 2020;
tới phát triển bền vững song hành với việc nâng cao Basar và Tosun, 2021), tuy nhiên, trong thời gian gần
mức sống kinh tế - xã hội. đây, các nghiên cứu đánh giá tác động mối quan hệ
Ô nhiễm không chỉ tổn hại cho cảnh quan, làm giữa FDI, ô nhiễm môi trường và tăng trưởng kinh tế
đất, nước bị nhiễm độc, mà còn ảnh hưởng đến sức vẫn chưa được nghiên cứu. Khoảng trống nghiên
khoẻ con người và gây biến đổi khí hậu, trái đất cứu sẽ được khám phá trong nghiên cứu này.
nóng lên, nước biển dâng... Ngoài ra, sự thay đổi khí Mô hình nghiên cứu
hậu toàn cầu và sự nóng lên đã làm gia tăng nghiêm
trọng vấn đề chống ô nhiễm. Ở các nước phát triển, Mô hình VECM được biểu thị như sau:
tình trạng ô nhiễm môi trường liên tục đáng báo (I-A L - A L -,,,- A L ) Y = Ф (A)Y = u t
p
2
t
1
2
p
t
động do các hoạt động kinh tế và tiêu thụ năng Y được gọi là tích hợp bậc d nếu có thể phân
t
lượng. Các nước phát triển đã áp dụng nhiều biện tích Ф thành:
pháp để chống tình trạng suy thoái môi trường và Ф (A)Y = (1-L) Ψ(L)Y = u t
d
t
t
giảm các quá trình biến đổi của khí hậu. Do đó, các Trong đó, Ψ(L) là quá trình VAR ổn định,
kế hoạch hướng tới phát triển bền vững chú trọng khả nghịch:
đến việc hạn chế tình trạng suy thoái môi trường, (1-L) Y = Ψ(L) u = Σ ∞ i=0 Ψi u -i ,
d
-1
t
t
t
như cải thiện chất lượng đất, sử dụng năng lượng Nếu d = 1, ta có ∆Y = (1-L)Y = Ψ (L) u =
-1
t
t
t
sạch và cải tiến công nghệ. Ngăn ngừa ô nhiễm là (Σ ∞ i=0 Ψi L )u .
i
t
một nhiệm vụ quan trọng đối với phát triển bền Giả sử có m chuỗi Y i=1,2, ..., m, cùng tích hợp
it
vững cho các thế hệ tương lai và đạt được hiệu quả bậc d, nếu tổ hợp tuyển tính của m biến này:
β Y tích hợp bậc e < d, thì nói rằng các
phát triển kinh tế về lâu dài (Basar và Tosun, 2021). δt = Σ ∞ i=0 i it
Nghiên cứu của Li và Wang (2014) thực hiện ở 11 chuỗi Y đồng tích hợp bậc e. Bất kỳ tổ hợp tuyến
it
thành phố miền Tây Trung Quốc trong giai đoạn từ tính nào giống như trên gọi là quan hệ đồng tích hợp.
năm 1992 đến năm 2010 cho thấy, kinh tế Trung Kiểm định mối quan hệ giữa FDI và tăng trưởng
Quốc phát triển vượt bậc sau khi gia nhập Tổ chức
Thương mại Thế giới (WTO) năm 2000, tương ứng kinh tế của Việt Nam
với sự đánh đổi tình trạng suy thoái diễn ra mạnh Nghiên cứu này bao gồm năm biến: FDI, tỷ giá
mẽ của môi trường. Chiến lược đảm bảo cân bằng USD/VND, ô nhiễm môi trường (được đại diện bởi
giữa bảo vệ môi trường và tăng trưởng kinh tế là khí thải CO ), cung tiền vào trong nền kinh tế và
2
mục tiêu quan trọng nhất cần được quan tâm. tăng trưởng kinh tế (tính theo tổng sản phẩm quốc
Bên cạnh đó, mối liên hệ giữa mức độ ô nhiễm nội trên đầu người). Yêu cầu của độ trễ phân phối tự
môi trường và GDP là cùng chiều. Để đạt được mức động hồi quy phi tuyến tính (NARDL) là số biến và
tăng trưởng kinh tế nhất định, cần phải đánh đổi số lượng quan sát hiệu quả để thực hiện ước tính.
tình trạng gia tăng ô nhiễm môi trường, mà môi Phạm vi của nghiên cứu này là tác động của FDI và
trường là một trong các yếu tố quan trọng để đánh ô nhiễm môi trường đối với tăng trưởng kinh tế của
giá mức độ phát triển bền vững của nền kinh tế Việt Nam, với số liệu hàng năm được thu thập từ
trong tương lai. Điều này phù hợp với giải thích năm 1986 đến năm 2023. Cụ thể, tổng sản phẩm
rằng, ô nhiễm môi trường gây ra tác động đến chi quốc nội, FDI và phát thải CO của Việt Nam được
2
phí phúc lợi kinh tế và xã hội. Những chi phí này tính từ các chỉ số phát triển thế giới của Ngân hàng
gồm tử vong, sức khỏe, giảm năng suất và di cư. Ô Thế giới. LNFDI, LNEX, LNEP, LM2 và LNGDP lần
nhiễm môi trường được coi là yếu tố bên ngoài ảnh lượt là logarit của dòng vốn FDI ròng, tỷ giá USD/
hưởng đến tăng trưởng kinh tế và ảnh hưởng lớn VND, lượng phát thải CO và tổng sản phẩm quốc
2
đến các cá nhân, doanh nghiệp và chính phủ. Mô nội trên đầu người (Bảng 1).
hình TTX dựa trên công nghệ là một giải pháp để Nghiên cứu sử dụng các chuỗi thời gian trong
giảm thiểu tác động đến môi trường (Cordier và giai đoạn 1982-2023. GDP của Việt Nam được lấy
cộng sự, 2021). Chính sách phát triển công nghiệp theo tỷ lệ % từ thống kê tài chính quốc tế của IMF.
và FDI hợp lý là những yếu tố chính góp phần giảm Các biến hàm lượng khí thải CO , tỷ giá USD/VND,
2
phát thải độc hại ra môi trường, tạo cơ chế khuyến FDI vào Việt Nam, cung tiền vào nền kinh tế được
khích sản xuất, đầu tư và tăng trưởng kinh tế nhanh lấy từ thống kê tài chính quốc tế của Quỹ tiền tệ
9
