42
TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG
giao dịch, số lượng ngoại tệ giao dịch, chủ thể ký
kết hợp đồng, mức ký quỹ thực hiện hợp đồng… Sự
khác biệt chủ yếu là số lượng ngoại tệ giao dịch tối
thiểu trong hợp đồng quyền chọn tiền tệ (thấp nhất
là 50.000 USD như ACB… và cao nhất là 100.000
USD như Eximbank)...
Các chi nhánh chủ yếu sử dụng sản phẩm PSNH
để làm quen với sản phẩm, học hỏi kinh nghiệm,
vừa kiếm lời chút ít bởi nền kinh tế của tỉnh kém
sôi động, hoạt động xuất nhập khẩu chưa phát
triển so với các tỉnh thành khác. Doanh số giao dịch
PSNH tại các chi nhánh NHTM còn thấp. Mặc dù
tất cả các chi nhánh NHTM ở TP. Huế đều có sản
phẩm PSNH ngoài Vietcombank Huế, ACB Huế và
Maritimebank Huế ra, hầu hết các ngân hàng còn lại
đều không có phát sinh giao dịch.
BẢNG 1: DOANH SỐ GIAO DỊCH PHÁI SINH NGOẠI HỐI CỦA CÁC
CHI NHÁNH NGÂN HÀNG TRÊN ĐỊA BÀN TP. HUẾ GIAI ĐOẠN
2014-2017
(nghìn USD)
Chỉ tiêu
Năm
2014
Năm
2015
Năm
2016
Năm
2017
Vietcombank Huế
2.950 2.800 3.000 3.070
MaritimebankHuế
1.750 2.600 3.100 3.126
ACB Huế
950
1.200 1.100 1.060
Nguồn: Các chi nhánh NHTM ở Huế
Nhìn chung, hoạt động PSNH tại các chi nhánh
NHTM ở TP. Huế đang kém phát triển, thể hiện
mức độ sử dụng các sản phẩm PSNH của khách
hàng trên địa bàn còn ít. Vấn đề đặt ra là tại sao
mức độ sử dụng sản phẩm PSNH còn hạn chế và
gần như chậm phát triển so với một số địa phương
khác? Nhóm nghiên cứu đã tiến hành khảo sát hai
mẫu điều tra để tiếp tục tìm lời giải thích cho sự
chậm phát triển sản phẩm này.
Phương pháp và kết quả nghiên cứu
Nghiên cứu tập trung đi tìm lời giải cho nghịch
lý tồn tại trong thực tế ở địa bàn TP. Huế: mức độ
sử dụng sản phẩm PSNH rất hạn chế trong khi
hầu hết các NHTM trên địa bàn đều đã đưa sản
phẩm này vào kinh doanh. Để có những thông tin
đầy đủ và phản ánh đa chiều về thực trạng phát
triển sản phẩm PSNH, nghiên cứu tập trung thu
thập và khai thác ý kiến đánh giá từ các đối tượng
liên quan đến sản phẩm này. Đối tượng nghiên
cứu đã được phân tích đánh giá qua 2 chủ thể
khác nhau: những nhà cung cấp sản phẩm (các
NHTM) và những doanh nghiệp (DN) sử dụng
dịch vụ trên địa bàn.
Có 35 nhân viên ngân hàng làm việc trực tiếp
và có liên quan đến sản phẩm này và 25 DN trên
địa bàn TP. Huế đồng ý tham gia phỏng vấn, trả
lời cho câu hỏi nghiên cứu: “Vì sao sản phẩm
phái sinh ngoại hối chưa được sử dụng nhiều trên
địa bàn TP. Huế?”. Kế thừa các nghiên cứu trong
và ngoài nước, hai mẫu bảng hỏi được thiết kế
riêng, phù hợp với 2 nhóm đối tượng trên, bao
gồm nhiều câu hỏi nhỏ và câu hỏi mở, tập trung
khai thác thông tin nhằm xác định đâu là các yếu
tố thúc đẩy, đâu là các yếu tố cản trở đối với việc
phát triển sản phẩm PSNH trên địa bàn TP. Huế.
Kết quả nghiên cứu
Thứ nhất, sản phẩm phái sinh ngoại hối còn mới lạ
trên địa bàn TP. Huế.
Có đến 12% các DN được hỏi đều không biết
đến sản phẩm PSNH hoặc biết nhưng chưa sử dụng
(52%), biết nhưng sử dụng ít là 32% và chỉ có 4% DN
sử dụng thường xuyên. Vấn đề là 96% DN được hỏi
đều có hoạt động liên quan đến ngoại hối, tuy nhiên
các DN lại không quan tâm lắm đến bảo hiểm rủi ro
tỷ giá, bởi chỉ 48% DN có nhận thức được rủi ro tỷ
giá. Điều này cho thấy, còn nhiều rào cản để DN sử
dụng sản phẩm PSNH. Lý do chính được nhiều DN
chọn nhất để giải thích cho hiện tượng này là DN
chưa nhận thức đủ về sản phẩm. Nhiều DN thậm
chí còn chưa biết đến sản phẩm PSNH, cách thức
giao dịch ra sao, điều này cản trở họ thực hiện các
hợp đồng PSNH. Một lý do khác theo các DN là
biến động tỷ giá, lãi suất không đủ lớn nên các DN
cũng ít quan tâm đến bảo hiểm rủi ro tỷ giá, hoặc
đầu cơ sinh lời.
Không những sản phẩm PSNH còn khá xa
lạ đối với các DN mà còn xa lạ ngay đến các
nhân viên ngân hàng. Thực tế tại các chi nhánh
NHTM trên địa bàn TP. Huế cho thấy, hầu hết
các nhân viên ngân hàng đều chưa được đào tạo
nghiệp vụ PSNH nên chính các nhân viên cũng
không am hiểu về nghiệp vụ này, chưa biết cách
sử dụng sản phẩm PSNH, do đó khó quảng bá
và phổ biến dịch vụ đến khách hàng. Sản phẩm
PSNH về cơ bản có lợi cho khách hàng tham gia
nhưng để thu hút khách hàng tiềm năng, đòi hỏi
phía các chi nhánh NHTM phải xác định rõ đối
tượng khách hàng và có các biện pháp quảng bá,
thu hút khách hàng.
Thứ hai, có sự khác nhau trong nhận định về nhu cầu
giao dịch PSNH giữa ngân hàng và khách hàng.
Theo khảo sát, một trong những nguyên nhân
khiến doanh số giao dịch PSNH tại các chi nhánh
thấp theo nhân viên ngân hàng là do khách hàng
chưa có nhu cầu nhưng qua khảo sát các DN thì
