Page 10 - [Thang 11-2023] Ky 2 IN

TÀI CHÍNH - Tháng 11/2023

CẢI CÁCH THỂ CHẾ VÀ THỦ TỤC HÀNH CHÍNH THUẾ TÁC ĐỘNG

ĐẾN MÔI TRƯỜNG ĐẦU TƯ KINH DOANH TẠI VIỆT NAM

NGUYỄN ĐÌNH CHIẾN, ĐOÀN VĨ TUYẾN

Cải cách thể chế và thủ tục hành chính trong quản lý thuế được xem là nội dung trọng tâm nhằm tạo môi
trường kinh doanh minh bạch, lành mạnh, giúp các nguồn lực trong xã hội tập trung vào sản xuất, kinh
doanh. Thời gian qua, thể chế quản lý thuế đã có nhiều sửa đổi theo hướng cắt giảm thời gian khai thuế,
nộp thuế, mở rộng diện doanh nghiệp đăng ký thuế; thay đổi phương pháp tính thuế; chuẩn hóa quy
trình quản lý thuế... Những nỗ lực trong cải cách thể chế và thủ tục hành chính thuế đã mang lại một số
kết quả tích cực, song, công tác này còn nhiều khoảng trống, vì vậy, cần có những giải pháp để tiếp tục
hoàn thiện, tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi cho các doanh nghiệp tại Việt Nam.

Từ khóa: Cải cách thể chế, thủ tục hành chính thuế, môi trường đầu tư kinh doanh

IMPACT OF TAX REGULATORY AND TAX ADMINISTRATIVE REFORMS
ON THE BUSINESS INVESTMENT ENVIRONMENT IN VIETNAM Nam bắt đầu từ những năm 1990 với sự ra đời của
Luật Thuế doanh thu, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt và
Nguyen Dinh Chien, Doan Vi Tuyen
Luật Thuế lợi tức. Tuy nhiên, từ năm 1991, khi Nhà
For many years, the Vietnamese Government has been actively nước bắt đầu cho phép phát triển nền kinh tế nhiều
promoting economic regulatory reform, refining the business thành phần, hệ thống thuế thực sự có nhiều thay đổi
environment towards a market-oriented direction to stimulate quan trọng, có thể tóm lược qua 3 giai đoạn
economic development. Among these efforts, regulatory and chính sau đây:
administrative reforms in tax management are considered - Giai đoạn 1991 – 1998: Cải cách thể chế thuế
focal points to create a transparent, healthy, cost-effective, and trong giai đoạn này là bước chuyển tiếp từ hệ thống
predictable business environment, and invest social resource thuế áp dụng riêng cho doanh nghiệp (DN) nhà
flows into production and business. In recent years, tax nước trong nền kinh tế kế hoạch hoá tập trung sang
management institutions have undergone numerous changes hệ thống thuế thống nhất đối với các thành phần
aimed at reducing the time for tax declaration, tax payment, kinh tế. Trong đó, đáng chú ý là việc sửa đổi bổ sung
expanding the scope of enterprise tax registration, modifying Luật Thuế doanh thu, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt
tax calculation methods, and formulating tax management (1993, 1995), Luật Thuế lợi tức (1993); ban hành mới
processes. The initial efforts in tax regulatory and tax Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (1998) và sự ra đời Luật
administrative reforms have produced some positive results. Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) và Luật Thuế
However, beside the achievements, there are still gaps, hence it giá trị gia tăng (GTGT) (1997).
is needed to have solutions to further enhance tax regulatory - Giai đoạn thứ hai (1999-2006): Giai đoạn này
and tax administrative reforms to create a favorable investment đánh dấu sự khởi đầu quá trình hội nhập quốc tế
and business environment for enterprises in Vietnam. của Việt Nam với việc áp dụng Luật Thuế GTGT để

Keywords: Institutional reform, tax administrative procedures, thay thế Luật Thuế doanh thu; Luật Thuế TNDN
business investment environment thay thế Luật Thuế lợi tức. Thời kỳ này cũng chứng
kiến sự thống nhất thuế suất thuế TNDN giữa DN
có vốn đầu tư nước ngoài và DN trong nước và quá
Ngày nhận bài: 9/10/2023 trình cắt giảm thuế quan để thực hiện Hiệp định về
Ngày hoàn thiện biên tập: 22/10/2023 Chương trình thuế quan ưu đãi có hiệu lực chung
Ngày duyệt đăng: 5/11/2023 (CEPT) và Khu vực Mậu dịch Tự do ASEAN

Khái quát quá trình cải cách thể chế thuế (AFTA). Giai đoạn thử nghiệm hệ thống tự đánh
tại Việt Nam giá trong khai thuế cũng được tiến hành trong giai
đoạn này.
Thực tế cho thấy, cải cách thể chế thuế ở Việt - Giai đoạn thứ ba (2007 – 2010): Giai đoạn này với

9