Page 8 - [Thang 11-2023] Ky 2 IN

TÀI CHÍNH - Tháng 11/2023

trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định đang thực hiện bằng tiền mặt. Khả năng phát triển
hướng đến năm 2030. Theo đó, Chương trình chuyển và tiếp cận tài chính toàn diện tài chính còn chậm,
đổi số quốc gia nhằm thực hiện "mục tiêu kép" vừa đặc biệt hạn chế ở các vùng nông thôn.
phát triển Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số, vừa Thứ hai, lực lượng lao động của Việt Nam còn
hình thành các DN công nghệ số ở Việt Nam có năng thiếu những kỹ năng cần thiết để hoàn toàn làm chủ
lực đi ra toàn cầu. Việt Nam đặt mục tiêu đến năm kinh tế số. So với một số quốc gia, tỷ lệ nhập học
2025, kinh tế số chiếm 20% GDP; tỷ trọng kinh tế số giáo dục sau phổ thông và kỹ năng số của bộ phận
trong từng ngành, lĩnh vực đạt tối thiểu 10%; năng dân số tham gia các hoạt động kinh tế - xã hội ở Việt
suất lao động hằng năm tăng tối thiểu 7%; phổ cập Nam còn thấp. Theo Báo cáo “Việt Nam số hóa: Con
dịch vụ mạng di động 4G/5G và điện thoại di động đường tới tương lai” của WB (2021), chỉ có 40% DN
thông minh; tỷ lệ dân số có tài khoản thanh toán cho biết có đủ kỹ năng công nghệ thông tin và truyền
điện tử trên 50%; Việt Nam thuộc nhóm 50 nước dẫn thông để duy trì và khai thác đầy đủ các hệ thống
đầu về Chỉ số Công nghệ thông tin (IDI) và Chỉ số công nghệ số của họ; mức độ thiếu hụt kỹ năng được
Cạnh tranh (GCI), thuộc nhóm 35 nước dẫn đầu về dự báo sẽ lên đến 1 triệu lao động ngành công nghệ
Chỉ số Đổi mới sáng tạo (GII) và thuộc nhóm 40 thông tin và truyền thông vào năm 2023. Tình trạng
nước dẫn đầu về an toàn, an ninh mạng (GCI)... này còn trầm trọng hơn do tình trạng chảy máu chất
Theo Ban Kinh tế Trung ương (2023), tỷ trọng xám khi nhiều lao động có kỹ năng trong nước đi
đóng góp của kinh tế số Việt Nam vào GDP ngày làm việc ở các thị trường nước ngoài.
càng tăng, từ con số 11,91% năm 2021 lên 14,26% Thứ ba, đổi mới, sáng tạo đang có sự phát triển
trong năm 2022, riêng 6 tháng đầu năm 2023, tỷ lệ mạnh mẽ nhưng chưa đi vào chiều sâu. Tác động
này đạt 14,96%. Theo Báo cáo thường niên kinh tế số của đại dịch COVID-19 đã thúc đẩy các DN Việt
e-Conomy SEA do Google và Temasek nghiên cứu, Nam nắm bắt công nghệ thông tin để tạo điều kiện
tốc độ tăng trưởng kinh tế số Việt Nam năm 2022 lên thuận lợi cho làm việc từ xa và tiếp cận khách hàng
đến 28%, dẫn đầu tại Đông Nam Á. Riêng trong trong thời gian giãn cách xã hội và hạn chế đi lại. Tỷ
năm 2022, hơn 1.400 DN số Việt Nam đã có doanh lệ sử dụng các nền tảng số, các trang thương mại
thu từ nước ngoài, tăng gần 20 lần so với năm 2021. điện tử, mạng xã hội trực tuyến và các ứng dụng
Trong kinh tế số, thương mại điện tử chiếm hơn 60% chuyên biệt tăng mạnh từ 48% DN vào tháng 06/2020
giá trị. Theo thống kê của Bộ Công Thương (2023), lên 73% vào tháng 01/2021. Cũng trong thời gian
tổng giá trị hàng hóa giao dịch (GMV) của nền kinh này, tỷ lệ DN đầu tư cho các giải pháp số như lắp
tế số Việt Nam năm 2022 chạm mốc 23 tỷ USD, tăng đặt thiết bị và phần mềm cho hoạt động DN tăng từ
28% so với năm trước, trong đó, thương mại điện tử 5% lên 21%. Tuy nhiên, các nền tảng số mới chủ yếu
chiếm 14 tỷ USD, tức hơn 60%... Tuy nhiên, việc phát được sử dụng để tinh gọn những chức năng nghiệp
triển kinh tế số tại Việt Nam vẫn đối mặt với không vụ đơn giản như quản trị kinh doanh, bán hàng và
ít khó khăn, thách thức: phương thức thanh toán. Chỉ những DN lớn với đủ
Thứ nhất, Việt Nam có khả năng kết nối internet nguồn lực tài chính và con người mới sử dụng các
trên diện rộng nhưng tốc độ còn chậm, thanh toán công cụ số trong việc lập kế hoạch sản xuất, quản lý
điện tử còn hạn chế. Việt Nam đã đạt được một bước chuỗi cung ứng và hoạt động chế tạo. Khảo sát DN
tiến lớn trong việc mở rộng kết nối internet từ mức về ứng dụng công nghệ của WB năm 2020 cho thấy,
gần như bằng 0 vào cuối thập niên 1990 đến bao phủ ứng dụng công nghệ mới vẫn chỉ ở giai đoạn khởi
được 70% dân số vào năm 2020. Internet đã trở nên đầu ở Việt Nam. Chỉ có 6% các DN ở Việt Nam sử
tương đối phổ biến với các hộ gia đình. Tuy nhiên, dụng điện toán đám mây cho các nhiệm vụ của
chất lượng truy cập còn chậm so với nhiều quốc gia mình và dưới 2% các DN sử dụng Dữ liệu lớn hoặc
và chưa đồng đều vì mức độ phủ sóng 3G/4G đến Trí tuệ nhân tạo phục vụ hoạt động marketing.
các hộ nghèo ở khu vực miền núi còn yếu. Để có Thứ tư, hệ thống luật pháp liên quan đến kinh tế
năng lực cạnh tranh, Việt Nam cần đảm bảo toàn số còn nhiều bất cập. Hiện nay, Việt Nam có rất
dân có thể truy cập ít nhất vào mạng 4G. Trong nhiều cơ quan quản lý các khía cạnh của nền kinh tế
tương lai gần, cần đầu tư mở rộng mạng di động 5G số do liên quan đến nhiều ngành và lĩnh vực trong
và mạng cáp quang băng thông rộng, đặc biệt cho nền kinh tế thực. Do phải thực hiện song song cả
các DN, trường học và các tổ chức lớn. Bên cạnh đó, quản lý các hoạt động kinh tế thực nên hiệu quả
nền kinh tế số cũng đòi hỏi phải có hệ thống thanh hoạt động chưa cao và thiếu tính định hướng, ưu
toán điện tử bảo mật và hiệu quả cao. Tuy nhiên, tiên trong phân công nhiệm vụ. Hiện nay, Việt Nam
hầu hết các giao dịch thanh toán ở Việt Nam hiện thiếu một cơ quan đầu mối chịu trách nhiệm, đưa ra

7