Page 15 - [Thang 12-2024] Ky 1

CHÍNH SÁCH TÀI CHÍNH PHÁT TRIỂN KINH TẾ XANH

thuế đối với thu nhập từ chuyển nhượng chứng chỉ - xã hội của Nhà nước trong từng thời kỳ. Theo đó,
phát thải của doanh nghiệp. trên cơ sở việc xác định các loại hàng hóa cần chịu
sự điều chỉnh của chính sách thuế BVMT cũng cần
Một số kiến nghị hoàn thiện chính sách tài chính có các đánh giá cụ thể về việc áp dụng nguyên tắc
nhằm thúc đẩy tăng trưởng xanh ở Việt Nam
này để xác định mức độ điều tiết phù hợp đối với
Có thể thấy, các chính sách tài chính nhằm thúc từng loại hàng hóa chịu thuế BVMT, qua đó, phản
đẩy tăng trưởng xanh ở Việt Nam đến nay đã được ánh đầy đủ hơn cơ chế “người gây ô nhiễm phải trả
ban hành khá đầy đủ. Đặc biệt, quá trình “xanh tiền”, phát huy vai trò của chính sách thuế BVMT
hóa” hệ thống chính sách thuế của Việt Nam giai trong việc thực hiện các mục tiêu về tăng trưởng xanh.
đoạn vừa qua đã góp phần hình thành nên các
khung khổ khá đồng bộ, phù hợp với thông lệ quốc Các chính sách tài chính nhằm thúc đẩy tăng
tế, qua đó, đã tạo nền tảng cho việc thực hiện nguyên trưởng xanh ở Việt Nam đến nay đã được ban
tắc “người gây ô nhiễm phải trả tiền”; hình thành hành khá đầy đủ. Đặc biệt, quá trình “xanh
nên hệ thống động lực để thúc đẩy sản xuất xanh, hóa” hệ thống chính sách thuế của Việt Nam
tiêu dùng xanh và hỗ trợ, khuyến khích các tổ chức, giai đoạn vừa qua đã góp phần hình thành
cá nhân, doanh nghiệp tham gia vào các dự án nên các khung khổ khá đồng bộ, phù hợp với
BVMT, sản xuất năng lượng sạch, năng lượng tái thông lệ quốc tế, qua đó, đã tạo nền tảng cho
tạo. Đồng thời, việc thực hiện các chính này cũng việc thực hiện nguyên tắc “người gây ô nhiễm
tạo thêm nguồn lực cho NSNN để cùng với các phải trả tiền”; hình thành nên hệ thống động
nguồn thu khác đáp ứng tốt hơn các nhu cầu chi lực để thúc đẩy sản xuất xanh, tiêu dùng xanh.
ngân sách cho phát triển KT-XH, trong đó có việc
thực hiện các mục tiêu về thúc đẩy tăng trưởng Hoạt động tín dụng xanh, thúc đẩy phát triển thị
xanh và BVMT. trường trái phiếu xanh đã được triển khai những
Tuy nhiên, thực trạng thực hiện các chính sách năm gần đây nhưng khung pháp lý còn chưa đồng
tài chính cho mục tiêu thúc đẩy tăng trưởng xanh ở bộ, còn thiếu các chính sách ưu đãi, hỗ trợ phù hợp
Việt Nam thời gian qua cũng đã chỉ ra một số vấn để thúc đẩy các thị trường này phát triển. Việc triển
đề cần được nhận diện để tiếp tục hoàn thiện. Mức khai các cơ chế, chính sách để đa dạng hóa nguồn
độ điều tiết của một số sắc thuế vì mục tiêu BVMT lực để thực hiện các mục tiêu tăng trưởng xanh còn
chưa đủ lớn để có tác động làm thay đổi nhận thức chưa đem lại hiệu quả cao. Quá trình thực hiện giai
và hành vi của người dân và doanh nghiệp trong đoạn vừa qua cho thấy nguồn lực để thực hiện các
việc BVMT, chuyển sang tiêu dùng các sản phẩm mục tiêu về thúc đẩy phát triển bền vững vẫn chủ
thân thiện với môi trường, qua đó tạo tiền đề để yếu là nguồn lực NSNN, vai trò của nguồn lực tư
thúc đẩy tăng trưởng xanh. Ngoài ra, trên thực tế nhân trong việc thực hiện các mục tiêu này còn khá
vẫn còn những sản phẩm là những tác nhân gây ô hạn chế. Việc thu hút các nguồn lực bên ngoài vào
nhiễm môi trường nhưng hiện không thuộc đối các ngành, lĩnh vực có hàm lượng công nghệ cao,
tượng chịu thuế BVMT cũng cần được nghiên cứu hiện đại, ít gây ô nhiễm môi trường và mức tiêu hao
để bổ sung. Thực tiễn hiện nay đang có những sản nhiên liệu thấp chưa đạt được kết quả như kỳ vọng.
phẩm, hàng hoá mà việc sử dụng có khả năng gây ô Để góp phần thực hiện các mục tiêu về tăng
nhiễm môi trường nhưng lại chưa được xem xét để trưởng xanh, nhất là đối với việc giảm phát thải,
đưa vào diện điều chỉnh của chính sách thuế BVMT. việc xây dựng và vận hành hiệu quả thị trường các-
Cùng với đó, mức thuế BVMT áp dụng đối với bon trong nước có vai trò rất quan trọng. Tuy nhiên,
một số mặt hàng còn thấp nên chưa tạo ra được các hiện nay, khung khổ chính sách nói chung và chính
động lực đủ mạnh để góp phần điều chỉnh được sách tài chính nói riêng để thúc đẩy sự phát triển
hành vi tiêu dùng, hạn chế sử dụng những hàng hóa của thị trường các-bon còn chưa đầy đủ.
gây ô nhiễm, chuyển dịch sản xuất theo hướng sản Trong thời gian tới, việc tiếp tục hoàn thiện hệ
xuất các sản phẩm thân thiện với môi trường. Luật thống các công cụ chính sách tài chính vì mục tiêu
Thuế BVMT hiện hành quy định Biểu khung thuế tăng trưởng xanh cần tiếp tục được xem là một
với mức thuế tuyệt đối (gồm mức tối thiểu và tối đa) trong những nhiệm vụ ưu tiên. Một số khuyến nghị
và giao cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định cụ thể như sau:
mức cụ thể dựa trên các nguyên tắc: (i) Mức độ gây Thứ nhất, rà soát tổng thể các chính sách thuế liên
tác động xấu đến môi trường của hàng hóa chịu quan đến việc thực hiện các mục tiêu về BVMT, nhất
thuế; (ii) Phù hợp với chính sách phát triển kinh tế là chính sách thuế BVMT, thuế TTĐB. Nghiên cứu

14