Page 7 - [Thang 3-2023] Ky 2 IN

KINH TẾ VĨ MÔ

động gây ô nhiễm môi trường chưa phù hợp, các chế nhập (thuế thu nhập DN (TNDN), thuế thu nhập cá
tài xử phạt đối với hành vi gây ô nhiễm môi trường nhân); thuế thu vào hàng hóa và dịch vụ (thuế xuất
chưa đủ mạnh, danh mục chịu thuế BVMT còn khẩu - thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế
thiếu… Do đó, cần phải có một số điều chỉnh CSTC BVMT, thuế giá trị gia tăng); thuế thu vào việc khai
để dần "xanh hoá" nền kinh tế thời gian tới. thác và sử dụng một số tài sản nhà nước (thuế sử
dụng đất nông nghiệp, thuế sử dụng đất phi nông
Thực trạng chính sách tài chính nghiệp, thuế tài nguyên). Trong đó, có 2 loại thuế có
hướng tới nền kinh tế xanh ở Việt Nam
đối tượng chịu thuế, bao gồm những sản phẩm,
Chuyển biến tích cực hàng hóa có nguồn gốc từ môi trường là thuế BVMT
và thuế tài nguyên. Bên cạnh thuế BVMT, các biện
Thời gian qua, đã có nhiều CSTC hướng tới nền pháp tài chính nhằm hướng tới mục tiêu góp phần
kinh tế xanh được ban hành. Điển hình như: Chiến kiểm soát phát thải khí nhà kính ở Việt Nam còn có
lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2011- các loại phí BVMT theo quy định của Luật Phí và Lệ
2020 ban hành kèm theo Quyết định số 1393/QĐ-TTg phí 2015, (Luật này không quy định về lệ phí môi
ngày 25/9/2012; Chiến lược về phát triển bền vững trường) và phí dịch vụ môi trường rừng theo quy
kèm theo Quyết định 432/QĐ-TTg năm 2012 cho giai định của Luật Lâm nghiệp 2017.
đoạn 2011-2020; Chương trình giảm phát thải từ mất Nhiều chỉ tiêu về môi trường đã đạt và vượt mục
rừng và suy thoái rừng (REDD+) đến năm 2020 kèm tiêu mà Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội đề ra
theo Quyết định số 799/QĐ-TTg năm 2012; Chương như tỷ lệ dân cư được sử dụng nước sạch trong năm
trình mục tiêu quốc gia về sử dụng năng lượng tiết 2020 là 95,3%, năm 2022 là 96,7%. Việc khai thác tài
kiệm và hiệu quả; Luật BVMT (năm 2005, 2014, nguyên thiên nhiên như đất và khoáng sản ngày một
2020), cùng với hàng loạt văn bản hướng dẫn. Trong hiệu quả hơn. Công tác trồng rừng được triển khai
các chính sách trên, Nhà nước luôn quan tâm đặc tích cực, cụ thể, tính đến cuối năm 2021, diện tích đất
biệt vào nguồn lực tài chính hướng tới nền KTX và có rừng là 14,7 triệu ha, trong đó, rừng tự nhiên
phát triển bền vững. Bên cạnh nguồn lực từ ngân chiếm 68,77%, rừng trồng chiếm 31,23%. Tỷ lệ che
sách nhà nước, nguồn lực từ khối tư nhân cũng được phủ rừng có xu hướng tăng trong giai đoạn từ 2011
chú trọng, khuyến khích, tạo điều kiện để doanh đến nay, từ 37,7% năm 2011 lên 42,02% năm 2021
nhân, doanh nghiệp (DN) và cá nhân, tổ chức khác (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, 2022).
đầu tư, sản xuất, kinh doanh; phát triển bền vững Nhận thức của toàn xã hội về tầm quan trọng
các ngành kinh tế, góp phần xây dựng đất nước. trong quản lý khai thác và sử dụng tiết kiệm có hiệu
Trong quá trình thực hiện các cam kết quốc tế, quả tài nguyên thiên nhiên, BVMT, phòng chống
Việt Nam tập trung vào các hoạt động xây dựng thiên tai và ứng phó với biến đổi khí hậu ngày càng
khuôn khổ pháp lý cho hoạt động kiểm kê, mua bán, được nâng cao. Nhằm thúc đẩy sản xuất và đầu tư
giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, các dự án phát cho năng lượng tái tạo, Chính phủ đã ban hành
triển sạch (CDM) và tương lai là cơ chế phát triển nhiều chính sách ưu tiên cho lĩnh vực này và nhận
bền vững (SDM) cũng như các cơ chế bù trừ các-bon được sự ủng hộ của các bộ, ban, ngành, DN và cá
khác. Đồng thời, Việt Nam xây dựng, ban hành mới nhân. Nhờ đó, tỷ lệ DN trong ngành công nghiệp
và điều chỉnh nhiều chính sách quốc gia, nhất là các nhận thức về sản xuất sạch hơn đã tăng từ 28% năm
CSTC cho phù hợp với yêu cầu của các công ước 2010 lên 55% năm 2021; tỷ lệ DN áp dụng sản xuất
quốc tế về tăng trưởng xanh, BVMT và biến đổi khí sạch hơn tăng từ 11% năm 2010 lên 32% năm 2021,
hậu. Điển hình như: các chính sách thuế, chính sách trong đó 24% DN đã giảm được tiêu thụ năng lượng,
chi tiêu ngân sách, chính sách tín dụng, chính sách nguyên liệu, nhiên liệu trên một đơn vị sản phẩm.
bảo hiểm, sử dụng các nguồn lực tài chính từ các Một số tồn tại, hạn chế
quỹ (Quỹ BVMT, Quỹ đầu tư phát triển địa phương,
Quỹ phòng, chống lụt, bão của địa phương…). Các Mặc dù vậy, quá trình hướng tới nền KTX tại Việt
chính sách đều hướng tới nền KTX nói chung và Nam còn bộc lộ một số hạn chế. Do các hoạt động
CSTC hướng tới nền KTX và phát triển bền vững nói công nghiệp, xây dựng và sinh hoạt đã làm cho hàm
riêng là cơ sở pháp lý quan trọng để triển khai thực lượng kim loại nặng trong đất có xu hướng tăng,
hiện trong thực tế và khối tư nhân, DN đóng vai trò hiện tượng xói mòn, hoang hóa, phèn hóa, khô hạn,
quyết định. ngập úng cũng có xu hướng tăng. Nguồn tài nguyên
Hệ thống thuế hiện hành ở Việt Nam bao gồm 9 nước đang bị ô nhiễm và suy thoái chất lượng, trong
loại thuế, được chia làm 3 nhóm: thuế thu vào thu đó, phổ biến là ô nhiễm hữu cơ, ô nhiễm chất dinh

6