Page 92 - [Thang 1-2019] Ky 1+2 (IN 15-1)

TÀI CHÍNH - Tháng 01/2019
rất lớn nếu quay trở lại nước Mỹ. HÌNH 2: NHỮNG ĐỒNG TIỀN MẤT GIÁ NHIỀU NHẤT
Trong năm 2018, nhiều công ty đa quốc gia của (SO VỚI ĐỒNG USD) TRONG NĂM 2018 (%)
Mỹ đã có những động thái rút tiền từ nước ngoài về
tận dụng các ưu đãi mới của Luật thuế. Tháng 3/2018,
hãng công nghệ Apple đã trả tiền thuế khoảng 38 tỷ
USD cho Chính phủ Mỹ để rút về 252,6 tỷ USD tiền
mặt và tuyên bố sẽ đầu tư 30 tỷ USD để tạo ra 20.000
việc làm mới cho kinh tế Mỹ. Các tập đoàn lớn khác
như Microsoft, General Electric, IBM cũng đang lên
kế hoạch cụ thể để rút các khoản tiền thu nhập tương
tự trở về Mỹ. Việc các tập đoàn lớn của Mỹ ồ ạt rút
tiền về sẽ khiến dòng vốn của thế giới giảm sút, thậm
chí có thể khiến những quốc gia có hệ thống tài chính Nguồn: Tính toán của Focus Economics
yếu kém gặp khó khăn về ngoại hối. 4/2018 đến nay, đồng USD đã tăng giá liên tục so với

Fed liên tục tăng lãi suất, đồng USD lên giá các đồng tiền chủ chốt khác của thế giới như: EUR,
JPY, GBP, trong đó, riêng đồng NDT của Trung Quốc
Do kinh tế Mỹ tiếp tục tăng trưởng tích cực trong đã mất giá tới 9% so với USD.
năm 2018, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã tăng Đối với các nền kinh tế mới nổi, những tác động
lãi suất 3 lần liên tục từ mức 1,375% hồi đầu năm lên này còn rõ rệt hơn. Một trong những biểu hiện rõ
mức 2,125% vào cuối năm 2018 (Hình 1). Tuy nhiên, nhất của những biến động này là việc thị trường
nhiều khả năng Fed sẽ còn tiếp tục tăng lãi suất thêm chứng khoán các nước châu Á đã liên tục mất điểm
một lần nữa vào cuộc họp cuối cùng của năm 2018, trong năm 2018, ước tính có tới hơn 5.000 tỷ USD đã
nâng tổng số lần tăng lãi suất trong năm lên con số 4. bốc hơi khỏi các thị trường mới nổi của khu vực này,
Dự báo, trong năm 2019, đà tăng lãi suất của Fed vẫn trong đó chỉ riêng thị trường chứng khoán Trung
được duy trì khoảng 3-4 lần, tùy thuộc vào biến động Quốc đã mất hơn 3 nghìn tỷ USD.
lạm phát và thực trạng nền kinh tế Mỹ. Trong giai đoạn trước, DN ở các nền kinh tế mới
Sự điều chỉnh chính sách tiền tệ này từ phía Mỹ nổi có điều kiện vay nợ bằng USD trên thị trường quốc
đang gây ra những hệ lụy không nhỏ đối với kinh tế tế rẻ hơn vay bằng đồng nội tệ do chính sách lãi suất
thế giới, khiến hệ thống tài chính, tiền tệ toàn cầu gặp thấp của Mỹ, tuy nhiên, việc Fed tăng lãi suất đã khiến
nhiều biến động, đặc biệt là các nền kinh tế mới nổi. những khoản vay này trở nên khó khăn hơn. Hay nói
Một mặt, việc các nền kinh tế chủ chốt khác của thế cách khác, mỗi khi Mỹ tăng lãi suất sau một thời gian
giới vẫn giữ nguyên lãi suất ở mức thấp trong năm dài duy trì mức lãi suất thấp, đầu tư vào Mỹ lại trở nên
2018 (Liên minh châu Âu (EU) giữ ở mức 0%, Nhật hấp dẫn hơn. Do đó, các nhà đầu tư sẽ rút tiền ra khỏi
Bản giữ ở mức - 0,5%) khiến cho lợi suất đầu tư vào các nước mới nổi, nhất là từ thị trường chứng khoán
kinh tế Mỹ tăng lên, phản ánh qua việc đồng USD lên để đổ vào thị trường tài chính phố Wall. Làn sóng rút
giá liên tục trên thị trường tiền tệ thế giới. Từ tháng tiền này sẽ đẩy đồng nội tệ của các nước liên quan đi
xuống (đồng Lira của Thổ Nhĩ Kỳ đã mất giá 60% kể
HÌNH 1: DIỄN BIẾN ĐIỀU CHỈNH LÃI SUẤT từ đầu năm 2018, đồng peso Argentina thậm chí còn
CỦA CÁC NGÂN HÀNG TRUNG ƯƠNG LỚN THẾ GIỚI (%)
mất giá tới hơn 100%, kéo theo giá cả các mặt hàng
7,0 2,5
nhập khẩu tăng chóng mặt) (Hình 2).
6,0 2
Kiểm soát giá dầu thế giới
5,0
1,5
4,0 Từ một nước chuyên nhập khẩu dầu, Mỹ đã sản
1
3,0 xuất dầu nhiều nhất thế giới, trên cả Nga và Ả rập
0,5
2,0 Xê út, hai cường quốc xuất khẩu dầu truyền thống
1,0 0 (Hình 3). Ngoài việc chuyển sang xuất khẩu dầu
ròng, chính quyền Tổng thống Donal Trump ngày
0,0 -0,5
01/2010 01/2011 01/2012 01/2013 01/2014 01/2015 01/2016 01/2017 01/2018 càng thể hiện rõ vai trò định đoạt giá dầu thế giới.
Trung Quốc Mỹ Nhật Bản EU
Tháng 10/2018, bằng việc tuyên bố áp đặt lệnh
* Số liệu Trung Quốc trên trục trái, các nước khác trên trục phải đồ thị trừng phạt mới với Iran, Tổng thống Mỹ đã khiến
Nguồn: Tính toán của tác giả từ số liệu của Bank for International Settlements giá dầu đột ngột tăng lên gần 80 USD/thùng, mức cao

92