Page 92 - [Thang 1-2019] Ky 1+2 (IN 15-1)
P. 92

TÀI CHÍNH  - Tháng 01/2019
          rất lớn nếu quay trở lại nước Mỹ.                       HÌNH 2: NHỮNG ĐỒNG TIỀN MẤT GIÁ NHIỀU NHẤT
            Trong năm 2018, nhiều công ty đa quốc gia của            (SO VỚI ĐỒNG USD) TRONG NĂM 2018 (%)
          Mỹ đã có những động thái rút tiền từ nước ngoài về
          tận dụng các ưu đãi mới của Luật thuế. Tháng 3/2018,
          hãng công nghệ Apple đã trả tiền thuế khoảng 38 tỷ
          USD cho Chính phủ Mỹ để rút về 252,6 tỷ USD tiền
          mặt và tuyên bố sẽ đầu tư 30 tỷ USD để tạo ra 20.000
          việc làm mới cho kinh tế Mỹ. Các tập đoàn lớn khác
          như Microsoft, General Electric, IBM cũng đang lên
          kế hoạch cụ thể để rút các khoản tiền thu nhập tương
          tự trở về Mỹ. Việc các tập đoàn lớn của Mỹ ồ ạt rút
          tiền về sẽ khiến dòng vốn của thế giới giảm sút, thậm
          chí có thể khiến những quốc gia có hệ thống tài chính                            Nguồn: Tính toán của Focus Economics
          yếu kém gặp khó khăn về ngoại hối.                4/2018 đến nay, đồng USD đã tăng giá liên tục so với

           Fed liên tục tăng lãi suất, đồng USD lên giá      các đồng tiền chủ chốt khác của thế giới như: EUR,
                                                             JPY, GBP, trong đó, riêng đồng NDT của Trung Quốc
            Do kinh tế Mỹ tiếp tục tăng trưởng tích cực trong   đã mất giá tới 9% so với USD.
          năm 2018, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã tăng      Đối với các nền kinh tế mới nổi, những tác động
          lãi suất 3 lần liên tục từ mức 1,375% hồi đầu năm lên   này còn rõ rệt hơn. Một trong những biểu hiện rõ
          mức 2,125% vào cuối năm 2018 (Hình 1). Tuy nhiên,   nhất  của  những  biến  động  này  là  việc  thị  trường
          nhiều khả năng Fed sẽ còn tiếp tục tăng lãi suất thêm   chứng khoán các nước châu Á đã liên tục mất điểm
          một lần nữa vào cuộc họp cuối cùng của năm 2018,   trong năm 2018, ước tính có tới hơn 5.000 tỷ USD đã
          nâng tổng số lần tăng lãi suất trong năm lên con số 4.   bốc hơi khỏi các thị trường mới nổi của khu vực này,
          Dự báo, trong năm 2019, đà tăng lãi suất của Fed vẫn   trong đó chỉ riêng thị trường chứng khoán Trung
          được duy trì khoảng 3-4 lần, tùy thuộc vào biến động   Quốc đã mất hơn 3 nghìn tỷ USD.
          lạm phát và thực trạng nền kinh tế Mỹ.                Trong giai đoạn trước, DN ở các nền kinh tế mới
             Sự điều chỉnh chính sách tiền tệ này từ phía Mỹ   nổi có điều kiện vay nợ bằng USD trên thị trường quốc
          đang gây ra những hệ lụy không nhỏ đối với kinh tế   tế rẻ hơn vay bằng đồng nội tệ do chính sách lãi suất
          thế giới, khiến hệ thống tài chính, tiền tệ toàn cầu gặp   thấp của Mỹ, tuy nhiên, việc Fed tăng lãi suất đã khiến
          nhiều biến động, đặc biệt là các nền kinh tế mới nổi.   những khoản vay này trở nên khó khăn hơn. Hay nói
          Một mặt, việc các nền kinh tế chủ chốt khác của thế   cách khác, mỗi khi Mỹ tăng lãi suất sau một thời gian
          giới vẫn giữ nguyên lãi suất ở mức thấp trong năm   dài duy trì mức lãi suất thấp, đầu tư vào Mỹ lại trở nên
          2018 (Liên minh châu Âu (EU) giữ ở mức 0%, Nhật    hấp dẫn hơn. Do đó, các nhà đầu tư sẽ rút tiền ra khỏi
          Bản giữ ở mức - 0,5%) khiến cho lợi suất đầu tư vào   các nước mới nổi, nhất là từ thị trường chứng khoán
          kinh tế Mỹ tăng lên, phản ánh qua việc đồng USD lên   để đổ vào thị trường tài chính phố Wall. Làn sóng rút
          giá liên tục trên thị trường tiền tệ thế giới. Từ tháng   tiền này sẽ đẩy đồng nội tệ của các nước liên quan đi
                                                             xuống (đồng Lira của Thổ Nhĩ Kỳ đã mất giá 60% kể
                   HÌNH 1: DIỄN BIẾN ĐIỀU CHỈNH LÃI SUẤT     từ đầu năm 2018, đồng peso Argentina thậm chí còn
              CỦA CÁC NGÂN HÀNG TRUNG ƯƠNG LỚN THẾ GIỚI (%)
                                                             mất giá tới hơn 100%, kéo theo giá cả các mặt hàng
          7,0                                           2,5
                                                             nhập khẩu tăng chóng mặt) (Hình 2).
          6,0                                           2
                                                              Kiểm soát giá dầu thế giới
          5,0
                                                        1,5
          4,0                                                  Từ một nước chuyên nhập khẩu dầu, Mỹ đã sản
                                                        1
          3,0                                                xuất dầu nhiều nhất thế giới, trên cả Nga và Ả rập
                                                        0,5
          2,0                                                Xê út, hai cường quốc xuất khẩu dầu truyền thống
          1,0                                           0    (Hình  3).  Ngoài  việc  chuyển  sang  xuất  khẩu  dầu
                                                             ròng, chính quyền Tổng thống Donal Trump ngày
          0,0                                           -0,5
           01/2010  01/2011  01/2012  01/2013  01/2014  01/2015  01/2016  01/2017  01/2018  càng thể hiện rõ vai trò định đoạt giá dầu thế giới.
                         Trung Quốc  Mỹ  Nhật Bản  EU
                                                                Tháng 10/2018, bằng việc tuyên bố áp đặt lệnh
          * Số liệu Trung Quốc trên trục trái, các nước khác trên trục phải đồ thị  trừng phạt mới với Iran, Tổng thống Mỹ đã khiến
                     Nguồn: Tính toán của tác giả từ số liệu của Bank for International Settlements  giá dầu đột ngột tăng lên gần 80 USD/thùng, mức cao

          92
   87   88   89   90   91   92   93   94   95   96   97