Page 55 - 2018.08 K1

NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI

năm 2015-2017, cả nước chỉ có 23 tỉnh, thành phố quy mô vừa và nhỏ đang là thách thức lớn trong
thu hút được 64 dự án đầu tư vào lĩnh vực nông nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển liên kết
nghiệp, nông thôn, trong đó phần nhiều là các dự án sản xuất theo chuỗi giá trị sản phẩm nông nghiệp.
của DN đăng ký thêm. Ngoài nguyên nhân nguồn Mặt khác, so với các DN thuộc lĩnh vực khác,
vốn hỗ trợ theo quy định của Nhà nước cho các dự trình độ áp dụng khoa học công nghệ của các DN
án đầu tư mỗi năm ngày một giảm, cụ thể: Năm nông nghiệp còn thấp. Theo báo cáo của Phòng
2015 bố trí được 168 tỷ đồng, năm 2016 là 78 tỷ đồng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), hiện
và năm 2017 chỉ bố trí tiếp thêm 32 tỷ đồng. Mặc dù có đến 75% DN sản xuất ở Việt Nam đang sử dụng
số DN đầu tư vào nông nghiệp vừa yếu, vừa thiếu, máy móc hết khấu hao. Các DN trong nước, đặc biệt
nhưng giá trị kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy là khu vực DN vừa và nhỏ, DN siêu nhỏ vẫn loay
sản toàn ngành trong thời gian qua liên tục tăng, từ hoay không thể thoát ra được những máy móc có
30 tỷ USD năm 2016, lên hơn 36 tỷ USD vào năm công nghệ lạc hậu 2 - 3 thế hệ. Ngoài ra, hiệu quả sử
2017, và dự kiến năm 2018 đạt 40 tỷ USD. Ðiều đó dụng lao động của DN nông nghiệp chưa cao. Theo
cho thấy, sự gia tăng có hiệu quả của các dự án mà Tổng cục Thống kê, doanh thu bình quân người lao
các DN tập trung đầu tư để phục vụ chế biến, xuất động trong DN nông nghiệp bằng khoảng 1/5 so với
khẩu các mặt hàng nông sản. DN hoạt động trong lĩnh vực khác.
Sản xuất nông nghiệp đã khởi sắc nhưng hành Giải pháp đề xuất
lang pháp lý, cơ chế để thu hút DN đầu tư vào
nông nghiệp, nông thôn vẫn còn vướng nhiều Để thu hút đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, cần
rào cản với một hệ thống thủ tục nhiêu khê, rắc quan tâm đến một số vấn đề như hoàn thiện hành
rối. DN muốn đầu tư vào lĩnh vực trồng trọt, một lang pháp lý, cơ chế vững chắc để không chỉ thu
trong những ngành nghề được tạm coi là khá nhẹ hút DN đầu tư vào lĩnh vực này, góp phần nâng cao
nhàng, trước hết phải có quy hoạch, đánh giá tác giá trị sản xuất nông nghiệp; Giải quyết vướng mắc
động môi trường, rồi đến xin cấp phép khai thác lớn nhất là về tích tụ ruộng đất. Hiện các giải pháp
nước ngầm để tưới cây, giấy phép để xả thải. Còn cho thuê quyền sử dụng đất, góp vốn bằng quyền
nếu DN nào xin được quy hoạch chăn nuôi, thì sử dụng đất, hay chuyển nhượng quyền sử dụng
phải thêm điều kiện xử lý chất thải áp dụng theo đất trong thời gian qua đều có những bất cập so với
tiêu chuẩn nước thải công nghiệp và khi muốn pháp luật hiện hành cho nên không dễ thực hiện;
bổ sung thêm trồng trọt để tạo liên kết "vườn, ao, Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính...
chuồng" tận dụng nguồn chất thải từ chăn nuôi Một là, cần thực hiện toàn diện các chủ trương,
sang trồng trọt, góp phần bảo vệ môi trường thì giải pháp về hỗ trợ và phát triển DN đến năm
phải xin điều chỉnh quy hoạch… 2020 theo tinh thần Nghị quyết số 35/NQ-CP ngày
Bên cạnh đó là những vướng mắc về đất đai. 16/5/2016 của Chính phủ, bởi lẽ DN hoạt động trong
Thực tế cho thấy, nhiều địa phương lúng túng khi lĩnh vực nông nghiệp cũng là đối tượng chịu tác
triển khai chủ trương tích tụ ruộng đất, chưa kể là động của Nghị quyết này. Riêng đối với DN đầu
chính sách dồn điền đổi thửa đã dần tạo lập một thị tư trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, ngày
trường chuyển nhượng đất đai. Nếu không quan hệ 19/12/2013, Chính phủ đã ban hành Nghị định số
tốt, đất "bờ xôi ruộng mật" thì "quy hoạch vào nhà 210/2013/NĐ-CP về chính sách khuyến khích DN
ta", còn diện tích "chó ăn đá, gà ăn sỏi" thì giao cho đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn. Tuy nhiên, qua
DN. Vì vậy, nhiều DN không có diện tích đất đủ hơn 4 năm thực hiện, do các giải pháp khuyến khích
lớn để đầu tư sản xuất, phát triển kinh doanh lâu chưa đủ mạnh, chưa trúng, do vướng mắc về thủ
dài, chủ yếu vẫn dừng lại ở các gia trại, trang trại, tục hành chính nên hiệu quả khuyến khích chưa cao.
hợp tác xã, với năng lực sản xuất vừa đủ lớn, nhưng Vì vậy, cần có chính sách khuyến khích đầu tư
chưa thể phát triển thành doanh nghiệp. mạnh mẽ để thu hút các DN, đối tác chiến lược
Thực tế hiện nay, mặc dù số lượng DN nông mạnh về tài chính, có thị trường ổn định, có công
nghiệp tăng lên nhưng vẫn còn chiếm tỷ trọng rất nghệ hiện đại để gia tăng giá trị sản phẩm đầu tư
nhỏ (khoảng trên 1%) trong tổng số các DN của cả vào nông nghiệp, nông thôn. Các chính sách thu hút
nước. Nếu tính thêm cả DN chế biến nông lâm thủy đầu tư nông nghiệp thời gian tới sẽ cần mang tính
sản và DN thương mại các mặt hàng lương thực “đột phá” và “sát thực tiễn” để DN yên tâm đầu tư.
thực phẩm, số DN hoạt động trong lĩnh vực nông Hai là, để ngành Nông nghiệp hướng đến sản
nghiệp chiếm khoảng 8% trong tổng số DN cả nước. xuất hàng hóa quy mô lớn với công nghệ cao, giá
Bên cạnh đó, có tới trên 95% số DN nông nghiệp có thành cạnh tranh thì điều kiện tiên quyết là tích tụ

54