TÀI CHÍNH -
Tháng 6/2018
111
Công ty cổ phần than Tây Nam Đa Mai ty lê chiếm
tỷ lệ 70,14% (Bảng 1).
Theo kêt qua khao sat, co 11/19 DN đươc khao sat
tra lơi chỉ áp dụng phương pháp khấu hao đương
thăng cho tât ca các loai TSCĐ của DN như hiện nay
là không hợp lý. Phương phap nay co ưu điêm la
đơn gian, dê tinh toán nhưng không thich hơp đôi
vơi môt sô loai TSCĐ ma viêc sư dung chung không
như nhau giưa cac ky hoăc lơi ich kinh tê thu hôi tư
viêc sư dung tai san co sư chênh lêch. Cụ thể, nếu sử
dụng phương pháp khấu hao theo đường thẳng đối
với máy móc thiết bị khai thác than sẽ không phù
hợp ở chỗ là sản lượng khai thác tại các thời điểm
khác nhau sẽ khác nhau nên mức độ hao mòn của
tài sản cũng khác nhau, chưa kể có những thời điểm
các thiết bị này ngừng khai thác vì một lý do nào đó
nếu khấu hao theo đường thẳng, thì vẫn tính giá trị
khấu hao của tài sản vào chi phí sản xuất trong kỳ
điều này càng trở nên bất hợp lý.
Thống kê cho thấy, co 8/19 sô DN đươc khao sat
tra lơi ap dung hai phương phap la phương phap
khâu hao theo đương thăng va phương phap hâu
hao nhanh tuy vao đăc điêm cua môi loai tài sản cố
định như: Công ty cổ phần Than Nui Beo, Công ty
cổ phần Than Ha Tu, Công ty cổ phần Than Vang
Danh… trong đo, cac DN nay đa ap dung trích
khấu hao nhanh đôi vơi cac loai máy móc, thiết
bị sư dung trong hâm lo khai thac than như mang
cao, may bơm thuy lưc, may nen khi… Ly do ap
dung phương phap khâu hao nhanh đối với cac loai
TSCĐ được ưu tiên sử dụng, bởi vì các tài sản này
nhanh bị lạc hậu về công nghệ nên DN muốn thu
hồi vốn nhanh để tái đầu tư tài sản mới có công
nghệ tiên tiến hiện đại hơn nhằm đem lại hiệu quả
kinh tế cao hơn. Ngoài ra, các máy móc thiết bị khai
thác than mỏ lộ thiên hoặc mỏ hầm lò đều chịu ảnh
hưởng của điều kiện khí hậu, điều kiện tự nhiên rất
lớn nên dẫn đến mức độ hao mòn hữu hình sẽ rất
nhanh, do đó nếu DN áp dụng phương pháp khấu
hao nhanh đối với những tài sản này thì sẽ hợp lý
hơn. Co thê thây phân lơn cac DN trong Tâp đoan
Than – Khoáng sản Việt Nam chi sư dung phương
phap khâu hao theo đương thăng đê tinh khâu hao
cho tât ca cac loai TSCĐ trong DN. Măc du, đăc
điêm cua môi loai TSCĐ va muc đich sư dung khac
nhau, môi trương hoat đông khac nhau, mưc đô hao
mon nhanh, châm khac nhau. Do vậy, cac DN thuôc
khai thác Than thuộc Tâp đoan Than – Khoáng sản
Việt Nam nên áp dụng phương pháp khấu hao môt
cach linh hoat đôi vơi tưng loai TSCĐ để đảm bảo
phù hợp với cách thức thu hồi lợi ích kinh tế từ sử
dụng tài sản đó trong DN. Cụ thể:
- Đôi vơi nhà xưởng, văn phòng làm việc, tường
rào, bể nước, nhà ăn giữa ca, thiết bị quản lý, thiết
bị dùng cho khối văn phòng… DN nên ap dung
phương phap khâu hao theo đương thăng để giảm
bớt khối lượng tính toán.
- Đôi vơi may moc, thiêt bi, phương tiện vận tải
như: Hệ thống tuyến băng tải, máy bơm nước cao
áp, máy khoan chân ben khí ép, máy cào đá, máy
xúc đá trong lò, xe ô tô KAMAZ… phuc vu trực tiếp
cho khai thác và vạn chuyển than, thì DN nên ap
dung phương phap khâu hao theo san lương khai
thác khoáng sản. Như vậy, sẽ phản ánh được chi
phí khấu hao phù hợp với mức độ hao mòn thực tế
của TSCĐ.
- Đối với cac TSCĐ nhanh bị lạc hậu về công
nghệ như phân mêm kê toan, phân mêm thông
gio, phần mềm ngã ba lò,ư… các DN nên áp dụng
phương pháp khấu hao theo số dư giảm dần (khấu
hao nhanh) nhằm nhanh chóng thu hồi vốn để tiếp
tục đầu tư công nghệ mới hiện đại hơn, đáp ứng yêu
cầu nâng cao chất lượng sản xuất và tăng năng lực
cạnh tranh của DN.
Khấu hao TSCĐ không còn đơn thuần là nhằm
để thu hồi vốn, hay là cơ sở để xác định giá thành
đúng đắn, mà còn có tác động đến lợi ích của các
chủ thể có liên quan đến hoạt động của DN. Do đó,
khi lựa chọn chính sách khấu hao ngoài việc căn cứ
vào điều kiện tự nhiên, điều kiện sử dụng TSCĐ,
tiến bộ khoa học kỹ thuật đối với TSCĐ, thì cần phải
dựa vào chính sách tài chính tổng thể của DN cũng
như phải đảm bảo hài hòa lợi ích giữa các chủ thể có
liên quan đến hoạt động của DN. Bên cạnh đó, lựa
chọn chính sách khấu hao còn phải căn cứ vào đặc
điểm của TSCĐ và mục tiêu, yêu cầu quản lý của
nhà quản trị DN. Việc lựa chọn và xây dựng một
chính sách khấu hao hợp lý sẽ góp phần kiểm soát
tốt chi phí khấu hao, nâng cao hiệu quả quản lý, sử
dụng TSCĐ, đồng thời góp phần nâng cao hiệu quả
sản xuất kinh doanh của DN.
Tài liệu tham khảo:
1. Thông tư số 147/2016 /TT-BTC ngày 13/10/2016 sửa đổi, bổ sung một số
điều của Thông tư số 45/2013/TT-BTC ngày 25/4/2013 của Bộ Tài chính
hướng dẫn chế độ quản lý, sử dụng và trích khấu hao tài sản cố định;
2. Thông tư số 28/2017/TT-BTC ngày 12/4/2017 của Bộ Tài chính sửa đổi, bổ
sung một số điều của Thông tư 45/2013/TT-BTC ngày 25/4/2013 và Thông
tư số 147/2016/TT-BTC ngày 13/10/2016 của Bộ Tài chính hướng dẫn chế
độ quản lý, sử dụng và trích khấu hao tài sản cố định;
3. ThS. Trần Thị Hồng Huệ (2016), Kế toán tài sản cố định cần tránh các sai sót
và chú ý khi kiểm tra lại đối với tài sản cố định;
4. Các website: Mof.gov.vn, lamketoan.vn, tapchitaichinh.vn, pwc.com,
ketoanthue.vn…
