102
DIỄN ĐÀN KHOA HỌC
Môt sô han chê cần khắc phục
Theo đánh giá của Cục Thuế TP. Hà Nội, năm
2017, Cục Thuế tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục
hành chính thuế, hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn; không
thanh kiểm tra đối với DN không có rủi ro về thuế,
nhằm tạo điều kiện tối đa cho NNT phát triển hoạt
động sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, thực tiễn
vẫn còn không ít NNT lợi dụng chính sách thông
thoáng, hỗ trợ nêu trên để gian lận, khai thiếu thuế,
trốn thuế. Hành động này có chiều hướng gia tăng
và hành vi ngày càng tinh vi, phức tạp.
Báo cáo đánh giá kết quả hoạt động của Cục
Thuế TP. Hà Nội, công tác thanh tra, kiểm tra
năm 2017 cho thấy, một số hướng dẫn thực thi
chính sách thuế còn chưa rõ ràng, điều này dẫn
tới nhiều cách hiểu, áp dụng của cả cơ quan thuế
và NNT, có lúc chưa cập nhật kịp thời những
thay đổi để áp dụng đúng các quy định của pháp
luật; Còn chưa có chế tài xử phạt nghiêm khắc
cho các trường hợp cố tình không cung cấp tài
liệu, hoặc kéo dài thời gian cung cấp tài liệu
phục vụ cho công tác thanh, kiểm tra, cố tình trì
hoãn việc ký biên bản ghi nhận số liệu, biên bản
thanh, kiểm tra.
Hệ thống cơ sở dữ liệu, mặc dù đã cơ bản phục
vụ thiết thực cho công tác thanh, kiểm tra thuế
song vẫn còn gặp một số vướng mắc. Điển hình
như: Phần mềm Phân tích thông tin rủi ro của NNT
mặc dù cơ quan thuế đã hỗ trợ cho công tác xây
dựng kế hoạch thanh tra nhưng việc kết xuất dữ
liệu lại mất khá nhiều thời gian và phải kéo dữ
liệu theo từng địa bàn quản lý; Việc đánh giá rủi
ro để xây dựng kế hoạch thanh, kiểm tra mới chỉ
dựa trên thông tin nội bộ ngành, chưa có sự kết nối
thông tin bên ngoài…
Bên cạnh đó, còn nhiều cuộc thanh, kiểm tra
thời gian bị kéo dài, còn tồn môt sô quyết định
thanh tra còn dở dang năm trước chuyển sang
chưa được giải quyết kịp thời; còn tồn tại các hồ
sơ phối hợp với các cơ quan công an, cơ quan hữu
quan chưa được giải quyết dứt điểm. Một số đơn
vị còn chưa chú trọng công tác phối hợp, chưa
chủ động đề xuất các giải pháp giải quyết những
vướng mắc khó khăn trong quá trình phối hợp.
Chất lượng nguồn nhân lực làm công tác thanh,
kiểm tra chưa đồng đều…
Những tồn tại, hạn chế trên xuất phát từ nhiều
nguyên nhân, có thể tựu chung tại một số nguyên
nhân và một số yêu cầu đặt ra như sau:
Thứ nhất,
những tồn tại, hạn chế từ chất lượng
công tác lập kế hoạch và chuẩn bị công tác kiểm
tra. Việc lựa chọn đúng đối tượng kiểm tra thuế,
từ đó đưa vào kế hoạch kiểm tra có ý nghĩa rất
quan trọng cho việc tiến hành kiểm tra. Nếu công
tác chuẩn bị kiểm tra thuế càng kỹ lưỡng, thu thập
được càng nhiều thông tin về đối tượng kiểm tra
trước khi tiến hành kiểm tra sẽ giúp cho công tác
kiểm tra thuận lợi, hiệu quả công tác kiểm tra
thuế càng cao và ngược lại.
Trình độ chuyên môn và đạo đức nghề nghiệp
của cán bộ kiểm tra thuế càng cao thì chất lượng
công tác thanh tra, kiểm tra càng tốt và ngược lại.
Cán bộ thanh tra, kiểm tra thuế nếu hiểu biết, nắm
rõ các quy định của luật pháp về thuế và các quy
định về xử phạt liên quan đến các hành vi trái pháp
luật, có trình độ kế toán tốt, có kỹ năng kiểm tra, xử
lý tranh chấp trong công việc tốt thì hiệu quả công
tác thanh tra, kiểm tra thuế càng cao và ngược lại.
Cán bộ cần có trình độ về công nghệ tin học nhằm
đẩy nhanh tiến độ thanh tra, kiểm tra thuế có hiệu
quả. Tính liêm chính, đạo đức của cán bộ thanh tra,
kiểm tra thuế là nhân tố quan trọng, cán bộ làm
thanh tra, kiểm tra thuế phải có bản lĩnh vững vàng,
không bị cám dỗ bởi những lợi ích vật chất mới thực
hiện kiểm tra thuế có chất lượng tốt.
Hệ thống cơ sở dữ liệu và việc ứng dụng công
nghệ thông tin phục vụ cho khai thác, phân tích
thông tin về NNT cũng là yếu tố ảnh hưởng tới
hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra thuế. Cơ
sở dữ liệu thông tin về các DN càng đầy đủ,
chính xác và cập nhật thì hiệu quả kiểm tra thuế
càng cao. Thông tin được tổng hợp xử lý tốt hay
không phụ thuộc vào việc ứng dụng công nghệ
thông tin vào kiểm tra thuế. Bởi vậy, cơ sở dữ
liệu thông tin về NNT và trình độ ứng dụng công
nghệ thông tin có ý nghĩa rất quan trọng trong
kiểm tra thuế đối với các DN nói riêng và đối
tượng nộp thuế nói chung.
Chế độ tiền lương và thu nhập của công chức
thuế cũng là một yếu tố tác động tới hiệu quả của
công tác thanh tra, kiểm tra thuế. Chế độ đãi ngộ
đối với cán bộ làm công tác thanh tra, kiểm tra thuế
nằm trong tổng thể chế độ tiền lương và thu nhập
Theo báo cáo của Cục Thuế TP. Hà Nội, năm
2017, Cục Thuế thực hiện 17.862 cuộc thanh,
kiểm tra tại trụ sở NNT, tăng 4,6% so với năm
2016; Qua thanh tra, kiểm tra thuế, cơ quan
thuế đã truy thu, truy hoàn, phạt là 3.203 tỷ
đồng, băng 97,7% so vơi năm 2016; Giảm thuế
giá trị gia tăng được khấu trừ 413,4 tỷ; Giảm lỗ
12.053 tỷ đồng.
