120
DIỄN ĐÀN KHOA HỌC
Điều chỉnh tăng phù hợp và cần thiết
Để đảm bảo mục tiêu phát triển kinh tế bền vững,
yêu cầu BVMT ngày càng cao thì thuế BVMT là một
khoản thu được tổng hợp chung vào NSNN phục vụ
cho các nhiệm vụ chi của Nhà nước, trong đó có chi
cho BVMT. Nguồn thu thuế BVMT giúp Nhà nước có
thêm nguồn lực để tăng cường chi cho BVMT và góp
phần vào thực hiện các cam kết quốc tế của Việt Nam
về BVMT. Bên cạnh việc góp phần hạn chế sử dụng
các hàng hóa gây ô nhiễm với môi trường, khuyến
khích việc sản xuất, tiêu dùng các hàng hóa thân
thiện với môi trường, việc điều chỉnh tăng mức thuế
BVMT sẽ góp phần tạo thêm nguồn thu để thực hiện
các nhiệm vụ kinh tế - xã hội, trong đó có các nhiệm
vụ chi cho BVMT.
Một trong những loại hàng hóa được đề xuất điều
chỉnh tăng thuế BVMT là xăng dầu. Đây là sản phẩm
chứa các chất hóa học, gây ảnh hưởng xấu đến môi
trường ở diện rộng, ngay cả khi không sử dụng. Hiện
nay, giá bán lẻ xăng dầu ở Việt Nam cơ bản đang
thấp hơn so với các nước có chung đường biên giới
nói riêng và nhiều nước khác trong khu vực ASEAN.
Theo bảng xếp hạng của trang web Global Petrol
Prices vào ngày 27/11/2017, giá bán lẻ xăng của Việt
Nam hiện đứng thứ vị trí 45 từ thấp đến cao trong
tổng số 167 quốc gia, thấp hơn 122 nước.
Để khuyến khích tổ chức, cá nhân sản xuất, sử
dụng sản phẩm thay thế, thân thiện với môi trường,
đảm bảo lợi ích quốc gia trong điều kiện hội nhập
sâu khi thực hiện cắt giảm dần thuế nhập khẩu theo
các cam kết quốc tế, Dự thảo của Bộ Tài chính đề
nghị điều chỉnh tăng mức thuế BVMT đối với xăng
từ 3.000 đồng/lít lên mức trần 4.000 đồng/lít; Dầu
diesel từ 1.500 đồng/lít lên mức trần 2.000 đồng/
lít; Dầu mazut, dầu nhờn từ 900 đồng/lít lên mức
trần 2.000 đồng/lít; Mỡ nhờn từ 900 đồng/kg lên
mức trần 2.000 đồng/kg. Riêng đối với nhiên liệu
bay, dầu hỏa giữ mức như hiện hành do mức thuế
của nhiên liệu bay đang ở mức trần trong khung
thuế suất và dầu hỏa là mặt hàng thiết yếu phục vụ
cho đa số người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số ở
vùng sâu, vùng xa.
Bên cạnh xăng dầu, than là sản phẩm gây ô nhiễm
môi trường nghiêm trọng khi sử dụng. Kết quả
nghiên cứu cho thấy, xét về thành phần hóa học và
mức độ tác động đến môi trường thì mức độ ô nhiễm
môi trường của than đá cao hơn so với xăng dầu. Do
đó, để khuyến khích hơn nữa việc sử dụng tiết kiệm
nguồn tài nguyên than, khuyến khích sử dụng nhiên
liệu thay thế, có ảnh hưởng ít hơn đến môi trường,
Dự thảo của Bộ Tài chính đề xuất phương án điều
chỉnh tăng mức thuế BVMT đối với than antraxit từ
20.000 đồng/tấn lên 30.000 đồng/tấn; Than nâu, than
mỡ, than đá khác từ 10.000 đồng/tấn lên 15.000 đồng/
tấn.
Đối với mặt hàng túi ni lông, Bộ Tài chính đề
nghị tăng mức thuế BVMT đối với túi ni lông từ
40.000 đồng/kg lên mức trần 50.000 đồng/kg nhằm
góp phần thực hiện mục tiêu giảm dần việc sử dụng
túi ni lông khó phân hủy trong tiêu dùng, phù hợp
với thông lệ quốc tế, khuyến khích sử dụng túi ni
lông thân thiện với môi trường.
Đề xuất điều chỉnh tăng mức thuế BVMT đối với
các loại hàng hóa trên là phù hợp với khung thuế
BVMT và các nguyên tắc quy định mức thuế BVMT
cụ thể quy định tại Luật thuế BVMT. Đồng thời, việc
tăng thuế BVMT khuyến khích sử dụng năng lượng,
tài nguyên tiết kiệm, hiệu quả; góp phần khuyến khích
sản xuất, tiêu dùng hàng hóa thân thiện với môi trường
(xăng E5, túi ni lông thân thiện với môi trường); giảm
phát thải ô nhiễm môi trường và thực hiện hiệu quả
các cam kết quốc tế của Việt Nam về BVMT.
Hiện nay, mức thuế BVMT đối với một số hàng
hóa đang ở mức thấp so với mức độ tác động đến
môi trường khi sử dụng của các hàng hóa này. Việc
điều chỉnh tăng thuế BVMT sẽ khắc phục những
hạn chế về mức thuế BVMT hiện hành của một số
hàng hóa, đồng thời BVMT sẽ động viên hợp lý
đóng góp của xã hội vào NSNN để thực hiện các
nhiệm vụ kinh tế - xã hội của đất nước, trong đó có
nhiệm vụ chi cho BVMT.
Theo Bộ Tài chính, dự kiến với phương án đề xuất
điều chỉnh thì tổng số thu thuế BVMT dự kiến khoảng
57.312 tỷ đồng/năm, tăng thêm khoảng 15.684,2 tỷ
đồng/năm. Số thu thuế BVMT tăng lên, số thu thuế
giá trị gia tăng đối với các hàng hóa này theo đó sẽ
tăng lên khoảng 1.568,4 tỷ đồng. Như vậy, tổng số thu
NSNN dự kiến tăng lên khoảng 17.252,6 tỷ đồng/năm.
Việc tăng mức thuế này căn cứ vào việc thực hiện
Nghị quyết số 07-NQ/TW của Bộ Chính trị về chủ
trương, giải pháp cơ cấu lại NSNN, quản lý nợ công
để bảo đảm nền tài chính quốc gia an toàn, bền vững,
trong đó có giải pháp là cơ cấu lại nguồn thu NSNN.
Quốc hội có Nghị quyết số 25/2016/QH14 về Kế
hoạch tài chính 5 năm quốc gia giai đoạn 2016-2020
đề ra giải pháp cơ cấu lại NSNN là hoàn thiện cơ cấu
lại nguồn thu NSNN, phải khai thác tốt các nguồn
thu từ tài sản, tài nguyên và môi trường.
Cho ý kiến về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung
Luật thuế BVMT tại phiên họp lần thứ 14 của Ủy
ban Thường vụ Quốc hội, ngoài một số ý kiến đồng
thuận, cần thiết phải mở rộng đối tượng chịu thuế,
đưa thêm một số hàng hóa vào đối tượng chịu thuế
BVMT để hướng tới phát triển kinh tế bền vững,
