110
DIỄN ĐÀN KHOA HỌC
đó, người lao động trong DN có thể sẽ đòi hỏi chủ
sở hữu phải dành một phần lợi nhuận để trích lập
quỹ khen thưởng, phúc lợi cho người lao động. Nếu
DN thực hiện theo đòi hỏi của người lao động thì về
hình thức là trích lợi nhuận cho quỹ khen thưởng,
phúc lợi nhưng có thể về bản chất DN đã lấy một
phần vốn chủ sở hữu để trích quỹ khen thưởng,
phúc lợi. Điều này làm cho chủ sở hữu DN thiệt
hại lợi ích của mình. Ngược lại, nếu khấu hao cao
hơn mức độ hao mòn sẽ làm giảm lợi nhuận và sẽ
tránh được áp lực của người lao động đòi hỏi trích
quỹ khen thưởng, phúc lợi. Nhìn chung, chính sách
khấu hao đã tạo ra sự xung đột lợi ích giữa chủ sở
hữu và người lao động. Thực tế trên đòi hỏi nhà
quản trị DN cần phải cân nhắc, hài hòa lợi ích giữa
chủ sở hữu và người lao động trong hoạch định
chính sách khấu hao.
- Chính sách khấu hao và giá trị cổ phần: Việc
tính khấu hao với các mức khác nhau sẽ tác động
đến các chỉ tiêu tài chính của DN ở hiện tại. Cụ thể,
nếu khấu hao nhanh thì lợi nhuận giảm xuống sẽ
làm cho các chỉ tiêu như tỷ suất lợi nhuận vốn kinh
doanh (ROA), tỷ suất lợi nhuận vốn chủ sở hữu
(ROE), thu nhập trên một cổ phần (EPS), hay mức cổ
tức trên một cổ phần sẽ thấp xuống. Điều đó có thể
làm cho giá trị cổ phần bị giảm, do các nhà đầu tư
trên thị trường thường xem xét các chỉ tiêu phản ánh
hoạt động của DN để đánh giá lựa chọn cổ phiếu,
từ đó ra quyết định đầu tư. Vì vậy, một số DN đã
lựa chọn thời gian khấu hao giảm thấp để tăng lợi
nhuận trong thời gian đầu làm đẹp báo cáo kết quả
hoạt động kinh doanh của DN và theo đó giá cổ
phiếu có thể sẽ tăng cao. Giải pháp này thích hợp
với các DN chuẩn bị thực hiện phát hành cổ phần
để huy động vốn. Khi đó, DN có thể phát hành cổ
phần với giá cao và sẽ đem lại lợi ích cho các cổ
đông hiện hành.
Thực tế trên cho thấy, khấu hao TSCĐ không
còn đơn thuần là nhằm để thu hồi vốn, hay là cơ
sở để xác định giá thành đúng đắn, mà còn có tác
động đến lợi ích của các chủ thể có liên quan đến
hoạt động của DN. Do
đó, khi lựa chọn chính
sách khấu hao ngoài
việc căn cứ vào điều
kiện tự nhiên, điều kiện
sử dụng TSCĐ, tiến bộ
khoa học kỹ thuật đối
với TSCĐ, thì cần phải
dựa vào chính sách tài
chính tổng thể của DN
cũng như đảm bảo hài
hòa lợi ích giữa các chủ thể có liên quan đến hoạt
động của DN.
Một mục tiêu quan trọng nữa của sách lược
khấu hao là yêu cầu về mặt quản lý. Điều đó liên
quan đến nghĩa vụ thuế và dòng tiền. Mục tiêu của
nhà quản lý DN là giảm thiểu số tiền thuế phải
nộp. Do đó, mục tiêu của sách lược khấu hao là
thiết lập sách lược đó theo phương thức sao cho
nó tạo ra được một khoản tiết kiệm tiền thuế lớn
nhất có thể trong khuôn khổ Luật thuế áp dụng.
Sách lược khấu hao giống như một công cụ bảo
hộ/tiết kiệm thuế, sẽ có hiệu quả, khi phần lớn giá
được khấu trừ ở những năm đầu, lý do là giá trị
hiện tại của tổng số thuế phải nộp sẽ thấp hơn so
với phương thức khác. Từ mô hình nghĩa vụ nộp
thuế, có thể thấy phương pháp khấu hao nhanh là
phương pháp phù hợp nhất.
Tài sản cố định la bô phân tai san chiêm ty trong
lơn trong tông tai san, anh hương đên chât lương
va hiêu qua hoat đông cua cac DN khai thác than
trong Tâp đoan Công nghiệp Than – Khoáng sản
Việt Nam. Do vây, cac DN thuôc Tâp đoan rât quan
tâm chu trong đên công tac quan ly TSCĐ và kiểm
soát chi phí khấu hao TSCĐ. Qua khao sat tinh hinh,
TSCĐ tai 19 DN khai thác than thuôc Tâp đoan Than
– Khoáng sản Việt Nam như: Công ty cổ phần than
Cao Sơn, Công ty cổ phần than Tây Nam Đa Mai,
Công ty cổ phần than Đèo Nai, Công ty cổ phần
than Vàng Danh… cho thây, TSCĐ chiêm ty lê cao,
phân lơn chiêm trên 50% tông gia tri tai san, đăc biêt
BANG 1: CƠ CÂU TÀI SẢN CỐ ĐỊNH TRONG TÔNG TAI SAN CUA MÔT SÔ CÔNG TY KHAI THÁC THAN
THUÔC TÂP ĐOAN THAN – KHOÁNG SẢN VIỆT NAM NGAY 31/12/2015 (ĐÔNG)
STT
Tên công ty
Gia tri tài sản cố định Tông tai san
Ty lê
(%)
1 Công ty cổ phần than Cao Sơn
1.119.520.168.567 2.003.471.447.285 55,88
2 Công ty cổ phần than Tây Nam Đa Mai
1.280.168.535.030 1.825.013.645.902 70,14
3 Công ty cổ phần than Vang Danh
1.226.962.290.648 2.265.481.909.111 54,16
4 Công ty cổ phần than Ha Lâm
1.872.583.567.829 3.002.404.610.625 62,37
5 Công ty cổ phần Chê tao may
240.496.705.113 710.143.046.394 33,87
Nguôn: Báo cáo tài chính cua môt sô công ty khai thác than thuôc Tâp đoan Than – Khoáng sản Việt Nam năm 2015
Theo kêt qua khao sat co 11/19 DN đươc khao
sat tra lơi chỉ áp dụng phương pháp khấu hao
đương thẳng cho tât ca các loai tài sản cố định
của DN như hiện nay là không hợp lý. Phương
phap nay co ưu điêm la đơn gian, dễ tinh toán
nhưng không thich hơp đôi vơi môt sô loai tài
sản cố định ma viêc sư dung chung không như
nhau giưa cac kỳ hoăc lơi ich kinh tê thu hôi tư
viêc sư dung tai san co sư chênh lêch.
