TÀI CHÍNH -
Tháng 10/2015
13
của chính sách này một mặt giúp thanh lọc bớt thị
trường cung cấp dịch vụ chứng khoán, một mặt
tạo ra các CTCK phục vụ các phân khúc thị trường
khách hàng nhỏ, sản phẩm tài chính đơn giản mà
các ngân hàng đầu tư không để ý đến.
Để đáp ứng cho nhu cầu phát triển của hệ
thống CTCK cũng như tháo gỡ những rào cản về
mặt pháp lý do việc quản lý nhà nước theo cơ sở
tổ chức, cơ quan quản lý có thể xem xét một số
gợi ý sau:
Thứ nhất,
thực hiện quyết liệt chính sách xử lý
các CTCK yếu. Căn cứ hệ thống xếp loại CTCK
dựa theo CAMELS, tiến hành phân loại và nhận
diện CTCK yếu. Để xử lý nhóm đối tượng này cần
tạo ra cơ chế pháp lý chuyển giao những công ty
này cho các định chế tài chính khác (có thể là các
NHTM cổ phần, các công ty quản lý quỹ hoặc thậm
chí các CTCK lớn hơn) tiếp nhận tạm thời. Sau khi
tiếp nhận các tổ chức tài chính tiếp nhận tiến hành
thanh lọc tài sản của CTCK yếu, xử lý tài khoản
nhà đầu tư trước khi cho giải thể hoàn toàn các
công ty này. Nếu CTCK bị tiếp nhận sau khi được
cải tổ về tài sản, xử lý công nợ, cơ cấu lại nhân sự
có dấu hiệu cho thấy tiềm năng phát triển trở lại, có
thể tiến hành tái cơ cấu, hỗ trợ hoạt động.
Thứ hai,
đẩy mạnh thực hiện cải cách khuôn
khổ pháp lý theo hướng quản lý trên cơ sở chức
năng. Muốn thực hiện được điều này, pháp luật
cần có quy định phân định rạch ròi các chức năng
(nghiệp vụ, dịch vụ, sản phẩm và nhà đầu tư) để
làm cơ sở cho hoạt động kinh doanh của các ngân
hàng đầu tư.
Thứ ba,
bên cạnh việc tái cấu trúc các CTCK
theo hướng giảm dần các công ty yếu kém, cần
nâng cao tiêu chuẩn xét duyệt làm thành viên của
Sở Giao dịch chứng khoán theo hướng siết chặt
hơn tiêu chuẩn thành viên. Một mặt, việc này
giúp cải thiện chất lượng thành viên của Sở Giao
dịch chứng khoán, giảm thiểu rủi ro thanh toán
cho hệ thống, mặt khác lại tạo điều kiện cho việc
ra đời các CTCK thứ cấp (được cơ quan quản lý
cấp phép hoạt động môi giới, nhưng không phải
là thành viên của Sở Giao dịch chứng khoán).
có thể lựa chọn các CTCK xếp hạng A để xây dựng
nền tảng cho ngân hàng đầu tư thông qua việc
thiết lập cơ chế, chính sách nhằm tăng quy mô
vốn để đảm bảo thực hiện đa dạng và đầy đủ các
nghiệp vụ kinh doanh. Vốn phát triển phục vụ
cho cơ chế, chính sách này có thể từ Ngân hàng
Nhà nước thông qua việc cấp một hạn mức tín
dụng đủ lớn hoặc thông qua đóng góp từ các ngân
hàng thương mại trên thị trường. Việc đóng góp
vốn phát triển ngân hàng đầu tư từ các NHTM
bằng cách cho phép các ngân hàng này tham gia
thành lập một định chế tài chính phục vụ cho cấp
tín dụng trong lĩnh vực chứng khoán. Ngoài ra, để
tăng quy mô vốn cho các CTCK này cần đẩy mạnh
việc hợp nhất, sáp nhập các CTCK với nhau.
Trên cơ sở đó, từng bước triển khai các dịch vụ
cơ bản có thể có của một ngân hàng đầu tư như:
Dịch vụ ngân hàng đầu tư; Dịch vụ đầu tư bao
gồm chức năng tạo lập thị trường; Dịch vụ nghiên
cứu; Dịch vụ ngân hàng bán buôn; Dịch vụ quản
lý đầu tư; Dịch vụ nhà môi giới chính.
Như vậy, để xây dựng thành công một cơ sở khối
ngân hàng đầu tư cần phải chọn lựa được những
CTCK đạt chuẩn, tạo cơ chế hỗ trợ tăng quy mô vốn,
cho phép thực hiện đồng thời nhiều nghiệp vụ kinh
doanh và giới thiệu nhiều nghiệp vụ kinh doanh
mới để đáp ứng nhu cầu của nhà đầu tư.
Hành lang pháp lý cho ngân hàng đầu tư
Sau khi ngân hàng đầu tư ra đời, cần phải có
khuôn khổ pháp lý để tạo điều kiện thuận lợi cho
việc thực hiện đồng thời nhiều nghiệp vụ kinh
doanh và các điều kiện cấp phép được quy định
tại Luật Chứng khoán. Luật Chứng khoán hiện
nay quy định CTCK chỉ được thực hiện 4 nghiệp
vụ kinh doanh chứng khoán: môi giới, tư vấn, tự
doanh và bảo lãnh phát hành. Như vậy, cần phải
sửa đổi, bổ sung Luật Chứng khoán theo nguyên
tắc mọi hoạt động kinh doanh chứng khoán đều
được phép thực hiện đồng thời nhưng không được
ảnh hưởng đến tình hình kinh doanh của công ty,
không ảnh hưởng đến tính bền vững của TTCK và
không ảnh hưởng bất lợi đến nhà đầu tư.
Đối với những CTCK có thể tồn tại nhưng khó
có khả năng phát triển thì cần xây dựng khung
pháp lý thúc đẩy hoạt động chuyên môn hóa kinh
doanh chứng khoán, mở đường cho việc tồn tại và
phát triển của các CTCK vừa và nhỏ. Khung pháp
lý cũng cần quan tâm xây dựng hệ thống CTCK
thứ cấp không cần là thành viên giao dịch của
Sở Giao dịch chứng khoán mà thông qua CTCK
thành viên để đặt lệnh cho khách hàng. Hệ quả
Về bản chất, ngân hàng đầu tư không phải
là tổ chức tín dụng thuần túy như các ngân
hàng thương mại nên Luật Các tổ chức tín
dụng không đề cập khái niệm này, thay vào đó
Luật này cho phép các tổ chức tín dụng được
phép thực hiện một số nghiệp vụ chứng khoán
thông qua công ty con, công ty liên kết.
