Page 38 - 2018.08 K1

TÀI CHÍNH - Tháng 8/2018
BẢNG 3: NGHĨA VỤ TRẢ NỢ CỦA CHÍNH PHỦ SO VỚI THU NSNN hợp, đánh giá, thiết kế dự trù kinh
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 phí cho các dự án đầu tư; (4) quyết
Trả nợ trực tiếp của chính định phân bổ; (5) triển khai dự án.
phủ/thu ngân sách (%) 14,2 13,9 14,6 12,6 13,8 14,9 14,0 14,3 Lập ngân sách đầu tư công không
Nguồn: Tác giả tổng hợp chỉ gắn với tầm nhìn và định hướng
chi cho tiêu dùng. Vì vậy, nếu các khoản vay không phát triển kinh tế - xã hội mà còn phải được đặt ra
được đầu tư một cách hiệu quả, không sử dụng vào trong bối cảnh nguy cơ nợ công tăng cao, đầu tư quá
những dự án có khả năng tạo ra nguồn trả nợ trong mức gây nên mất bền vững NSNN.
tương lai, chắc chắn gây ảnh hưởng đến khả năng Công tác giám sát và thực thi kỷ luật tài khóa
thanh toán các khoản nợ và đe dọa an toàn nợ công. cần được thực hiện chặt chẽ, độc lập và sát sao. Việt

Một số giải pháp giảm ảnh hưởng của đầu tư Nam cần xây dựng một hệ thống các chỉ tiêu về an
công đến an toàn nợ công tại Việt Nam toàn tài khóa và nợ công. Các chỉ tiêu này cần quy
định rõ về trần thâm hụt ngân sách, tỷ trọng chi đầu
Thứ nhất, giảm quy mô đầu tư công và cấu trúc tư so với chi thường xuyên, giới hạn về tổng nợ công
lại đầu tư công theo hướng giảm nguồn từ ngân và ngưỡng an toàn, nghĩa vụ trả nợ công trong nước
sách thay vào đó các dự án đầu tư công theo hình và nước ngoài. Việc phân tích và đánh giá nợ công
thức hợp tác công tư. một cách đầy đủ và chi tiết theo chuẩn mực quốc tế
Quy mô đầu tư công cần giảm về mức khoảng 10% sẽ giúp đưa ra dự báo chính xác về mức độ an toàn
GDP cho phù hợp với điều kiện thực tế tại Việt Nam tài chính trong trung và dài hạn.
hiện nay về điều kinh tế đang suy giảm, thâm hụt Thứ ba, nâng cao hiệu quả phân bổ vốn đầu tư
ngân sách và nợ công tăng cao. Trên cơ sở đó, cơ cấu công, tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm
lại đầu tư công gắn với giảm gánh nặng ngân sách, giải trình trong đầu tư công.
giảm tỷ trọng của khu vực kinh tế nhà nước trong Khi phân bổ đầu tư công phải ràng buộc phân bổ
các lĩnh vực sản xuất trực tiếp (công nghiệp chế biến, vốn đối với dự án có nguồn thu, hạn chế phân biệt đối
chế tạo, kinh doanh bất động sản…), khuyến khích xử theo ngành. Do đó, phân bổ vốn đầu tư công phải
sự phát triển khu vực tư nhân, khuyến khích hợp tác tìm phần nguồn vốn đối ứng và lựa chọn dự án có khả
công tư (PPP), tập trung vào các dự án liên quan đến năng thu hồi vốn, hạn chế đầu tư vào dự án kéo dài
lĩnh vực xã hội như giao thông vận tải, bệnh viện, và không đem lại lợi ích trong tương lai, đặc biệt cần
trường học và các công trình xây dựng công cộng… tập trung cho dự án đầu tư công mang lại nhiều giá trị
đây là những lĩnh vực đem lại lợi ích lâu dài. gia tăng cho kinh tế - xã hội với tốc độ thu hồi vốn cao.
Tính toán đầy đủ khoản đầu tư từ NSNN cho hoạt Hiện nay, việc phân bổ vốn đầu tư công vẫn được
động đầu tư công. Do một số khoản đầu tư công hiện thực hiện tăng phân cấp mạnh mẽ cho chính quyền
nay đang nằm ngoài ngân sách như các khoản đầu địa phương nhưng dẫn tới hạn chế thiếu cân nhắc
tư được tài trợ bằng nguồn vốn trái phiếu chính phủ, trong đầu tư khi tính đến các yếu tố vùng và liên
sử dụng để đầu tư vào các dự án phát triển cơ sở hạ vùng, quy mô vốn nhỏ, thời hạn hoàn thành dài,
tầng và dự án cho giáo dục đào tạo. Nếu không tính gây làng phí và thất thoát vốn đầu tư. Do đó, cần
những khoản này vào việc chi ngân sách cho đầu tư vai trò điều phối vốn ở cấp vùng và cấp toàn quốc
công dẫn tới ước tính sai lệch về mức nợ công và ảnh để tránh dự án trùng lắp, đồng thời tăng cường khả
hưởng trực tiếp đến sự bền vững của chính sách tài năng giám sát đối với dự án đầu tư công.
khóa, do đó, tính toán đầy đủ trách nhiệm của NSNN
đối với đầu tư công sẽ đảm bảo nguồn vốn sử dụng Tài liệu tham khảo:
cho đầu tư công đạt hiệu quả cao hơn. 1. Bộ Tài chính, Số liệu báo cáo nợ công 2000 – 2017, www.mof.gov.vn;
Thứ hai, tăng cường kỷ luật tài khóa gắn với quản 2. Luật Đầu tư công 49/2014/QH13;
lý chi tiêu đầu tư công. 3. Luật Quản lý nợ công 20/2017/QH14;
Xây dựng ngân sách đầu tư công nhằm đảm bảo 4. Lê Thị Diệu Huyền, (2014), Tái cơ cấu đầu tư công – Thực trạng và giải pháp,
quản lý hiệu quả hơn các khoản chi tiêu công, đặc Đề tài nghiên cứu khoa học mã số 14/2014/ĐT-HV;
biệt chi đầu tư cho những dự án cơ sở hạ tầng, những 5. Tổng cục Thống kê, Số liệu thống kê 2000 – 2017, www.gso.gov.vn;
dự án khả năng thu hồi vốn chậm. Cần tuân thủ theo 6. Trương Hùng Long (2015), Một số vấn đề cơ bản về Luật Quản lý nợ công
các bước bao gồm: (1) Xác định mục tiêu ưu tiên lựa sau 5 năm triển khai thực hiện, Hội thảo quốc tế về đánh giá thực hiện Luật
chọn; (2) Lập kế hoạch về nhu cầu đầu tư công cho Quản lý nợ công, tháng 9/2015;
một giai đoạn tiếp theo dựa trên việc đánh giá năng 7. Melian G, S Yang, Zanna L (2014), Debt sustainability, public investment
lực tài chính; (3) Sử dụng phương án vốn đầu tư phù and natural resource in developing countries, IMF publication.

37