Page 40 - 2018.08 K1

TÀI CHÍNH - Tháng 8/2018

phủ quy định cơ chế tự chủ của đơn vị SNCL đã cho các trường chủ động trong quản lý, sử dụng
kịp thời đáp ứng yêu cầu đổi mới, phát triển của các nguồn tài chính để thực hiện nhiệm vụ đào
hoạt động sự nghiệp công trong nền kinh tế thị tạo, nghiên cứu khoa học trên cơ sở chấp hành
trường định hướng xã hội chủ nghĩa. quy chế thu - chi nội bộ của nhà trường và các quy
Có thể thấy, cơ chế tự chủ đối với khu vực hành định của Nhà nước. Sau khi thực hiện tự chủ, cơ
chính sự nghiệp nói chung và đối với GDĐH nói cấu chi thay đổi theo hướng tăng chi hoạt động sự
riêng đã liên tục được đổi mới về cơ bản theo hướng nghiệp và giảm chi dịch vụ. Chi sự nghiệp tăng
tiết kiệm và nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực từ 70,6% giai đoạn trước tự chủ (2013 - 2014) lên
tài chính. Cơ chế tài chính trong việc cung cấp dịch 72,4% giai đoạn sau tự chủ (2015 - 2016) tập trung
vụ công theo hướng khuyến khích các tổ chức kinh chủ yếu vào chi cho con người, chi học bổng sinh
tế và nhân dân đầu tư để thực hiện và cung cấp viên, chi nghiệp vụ chuyên môn, chi mua sắm. Chi
một số dịch vụ công, đẩy mạnh xã hội hóa một số từ NSNN cấp vẫn ưu tiên cho các hoạt động đầu
lĩnh vực sự nghiệp, thu hút được nguồn nội lực tư, xây dựng cơ bản và chi thường xuyên. Tốc độ
đáng kể cho phát triển sự nghiệp. tăng thu lớn hơn so với tăng chi, nguồn chênh

Thực trạng thực hiện cơ chế lệch thu - chi được các trường trích lập các quỹ,
tự chủ tài chính giáo dục đại học đầu tư mua sắm trang thiết bị, chính sách học
bổng cho sinh viên, đầu tư hoạt động tư vấn và
Tổng kết sau 3 năm thực hiện Nghị quyết số 77/ nghiên cứu khoa học.
NQ-CP về thí điểm tự chủ ở các cơ sở GDĐH cho Nhìn chung, các chính sách của Nhà nước về
thấy, tính đến cuối năm 2017, Thủ tướng Chính tự chủ đại học nói chung và tự chủ tài chính nói
phủ đã ký quyết định phê duyệt Đề án thí điểm riêng, thời gian qua đã đạt được nhiều kết quả tích
đổi mới cơ chế hoạt động giai đoạn 2015-2017 theo cực, giúp các trường chủ động hơn trong khai thác
Nghị quyết số 77/NQ-CP cho 23 cơ sở GDĐH công nguồn thu và quản lý chi tiêu, mở rộng và quảng
lập trực thuộc các bộ, ngành Trung ương. Trong đó, bá chương trình đào tạo chất lượng cao, liên kết,
12 trường có thời gian tự chủ trên 2 năm, 3 trường đào tạo ngắn hạn, dịch vụ tư vấn nhằm nâng cao
có thời gian tự chủ từ 1 - 2 năm, 5 trường có thời chất lượng và uy tín để thu hút sinh viên trong và
gian tự chủ dưới 1 năm và 4 trường mới được giao ngoài nước. Các trường thực hiện thí điểm tự chủ
quyết định tự chủ từ tháng 7/2017. tài chính cũng đã xây dựng quy chế chi tiêu nội bộ,
Kết quả thực hiện tự chủ tài chính của các xây dựng các quy chế, định mức chi tiêu phù hợp
trường cho thấy, phần lớn các trường đã đảm bảo hơn. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được,
tương đối tốt toàn bộ hoạt động chi thường xuyên, vẫn còn một số vấn đề đặt ra trong tự chủ tài chính
đồng thời thực hiện trách nhiệm xã hội đối với đối với GDĐH.
người học thông qua việc miễn giảm học phí cho Trong điều kiện nguồn ngân sách dành cho
các đối tượng chính sách, trích học bổng khuyến GDĐH còn hạn hẹp thì thực hiện tự chủ tài chính
khích theo quy định và có chênh lệch thu lớn hơn của các trường đại học công lập (ĐHCL) là tất yếu,
chi, thu nhập bình quân của người lao động tăng để sử dụng có hiệu quả các nguồn lực, đồng thời
lên so với giai đoạn trước. Tổng nguồn thu của vận động các nguồn lực của xã hội cho phát triển
các trường có xu hướng tăng lên qua các năm, tuy GDĐH. Việc trao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm
nhiên cơ cấu nguồn thu chưa có sự thay đổi nhiều về tài chính đối với các cơ sở giáo dục ĐHCL đã mở
giữa giai đoạn trước và sau khi thực hiện tự chủ. ra, tạo cơ hội cho các cơ sở giáo dục ĐHCL nâng
Thu sự nghiệp (chủ yếu là thu từ học phí và lệ phí) cao tính tích cực chủ động, sáng tạo trong quản
vẫn chiếm tỷ trọng lớn (trên 70%) và còn phụ thuộc lý tài chính và tài sản của đơn vị, sử dụng NSNN
nhiều vào quy mô đào tạo và mức tăng học phí. được giao tiết kiệm, hiệu quả hơn. Khi thực hiện
Thu từ dịch vụ, nghiên cứu khoa học, chuyển giao chế độ giao, khoán mức chi như điện thoại, văn
công nghệ và hợp đồng tư vấn… vẫn còn chiếm phòng, công tác phí… sẽ giảm đáng kể chứng từ,
tỷ trọng nhỏ và có xu hướng giảm trong cơ cấu hóa đơn, các đơn vị sử dụng tiết kiệm các nguồn
nguồn thu. Nguồn ngân sách nhà nước (NSNN) kinh phí để từ đó góp phần vào việc tăng thu nhập
cấp cho các trường chủ yếu là nguồn kinh phí cho cho giảng viên và công nhân viên.
các dự án đang triển khai từ trước khi tự chủ, hỗ Thực tế cho thấy, nguồn tăng thu của các trường
trợ miễn, giảm học phí đối với sinh viên thuộc đối đại học hiện nay vẫn là tăng quy mô đào tạo chưa
tượng chính sách. huy động được các nguồn thu từ các hoạt động
Cùng với đó, thực hiện tự chủ đã tạo điều kiện dịch vụ chuyển giao khoa học công nghệ và dịch

39