40
KẾ TOÁN - KIỂM TOÁN
kế toán) thường được phân quyền dưới dạng toàn
quyền, tức là có thể xem, nhập, sửa dữ liệu của
toàn bộ phòng kế toán; Đối với những người dùng
khác như nhân viên kế toán, thì chỉ được phép
nhập/sửa dữ liệu kế toán liên quan đến phần hành
mà mình phụ trách. Một số rất ít công ty còn lại,
phần mềm kế toán tuy có chức năng quản trị
người dùng sang DN lại không thực hiện hạn chế
người dùng. Do vậy, họ có thể “toàn quyền” sử
dụng dữ liệu trong hệ thống kế toán như: Công ty
cổ phần HUD 1, Công ty cổ phần xây dựng 47…
Kết quả khảo sát cũng cho thấy, dữ liệu được
nhập vào phần mềm theo từng phân hệ, giữa
phân hệ này với phân hệ khác lại có mối liên kết
với nhau thông qua mối liên hệ truyền – nhận
thông tin. Mối liên kết truyền – nhận được đặt
mặc định trong phần mềm kế toán. Ví dụ: Phân
hệ kế toán công nợ (phải thu và phải trả). Thông
tin đầu vào của phân hệ này là dữ liệu lấy từ các
hóa đơn mua hàng, vật tư, tài sản của nhà cung
cấp, các chi phí khác, chứng từ thanh toán với
nhà cung cấp, các khoản thanh toán của khách
hàng, chênh lệch tỷ giá… Thông tin đầu ra là
bảng kê các khoản phải thu, phải trả, sổ chi tiết
nợ phải thu, nợ phải trả của từng khách hàng,
nhà cung cấp… Phân hệ này có liên kết với các
phân hệ khác, bởi do nó nhận thông tin liên quan
về các khoản phải thu và phải trả từ phân hệ kế
toán mua hàng, như: vật tư, vốn bằng tiền… từ
đó, chuyển số liệu cho phân hệ kế toán tổng hợp.
Do vậy, giữa những người dùng (kế toán các
phần hành) khác nhau có thể thực hiện đối chiếu
Thực trạng kiểm soát hệ thống thông tin kế
toán tại một số doanh nghiệp xây lắp
Khảo sát thực tế tại 46 công ty cổ phần xây lắp
niêm yết trên thị trường chứng khoán (TTCK) cho
thấy, tất cả các doanh nghiệp (DN) đều sử dụng
phần mềm kế toán để hỗ trợ cho công tác kế toán;
chú trọng áp dụng các chính sách, thủ tục, thực
hiện việc kiểm soát và an toàn cho hệ thống thông
tin kế toán (TTKT).
Kiểm soát chung
Phân quyền khai thác sử dụng nhằm ngăn chặn
người không có quyền hạn và nhiệm vụ xâm nhập
hệ thống. Trong phần lớn các phần mềm được
khảo sát đều có thiết lập vấn đề bảo mật. Hầu hết
các phần mềm đều thiết lập mật khẩu theo từng
người sử dụng.
Ở tất cả các DN khảo sát không phân biệt quy
mô, khối lượng công việc, số lượng kế toán trong
phòng kế toán, người có quyền cao nhất (thường
là kế toán trưởng) được phép sử dụng tính năng
“phân quyền và quản trị kế toán” trong hệ thống
kế toán để thiết lập, thêm, xóa hoặc sửa trong
phần mềm.
Thông thường tại các DN, việc phân quyền cho
người sử dụng chương trình là các kế toán tương
ứng theo các phân hệ kế toán, như: Kế toán vật tư,
kế toán tài sản cố định, kế toán tiền lương, kế toán
thuế, kế toán thanh toán, kế toán tổng hợp… Qua
khảo sát có 41/46 công ty, người thực hiện chức
năng quản trị - kế toán trưởng (hoặc phó phòng
KIỂMSOÁT THÔNGTINKẾ TOÁNTẠI DOANHNGHIỆP
XÂY LẮPNIÊMYẾT TRÊNTHỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN
ThS. NGUYỄN THỊ THU THỦY
- Đại học Công nghiệp Hà Nội
Hệ thống thông tin kế toán bao gồm các thành phần cấu thành hệ thống được tổ chức khoa học nhằm thu
nhận, xử lý và cung cấp thông tin kế toán cho các đối tượng sử dụng thông tin khác nhau trong và ngoài
doanh nghiệp. Tuy nhiên, quá trình vận hành hệ thống này lại tiềm ẩn rất nhiều rủi ro, vì vậy kiểm soát hệ
thống là một trong những khâu không thể thiếu. Từ thực tế kiểm soát hệ thống thông tin kế toán tại các
công ty cổ phần xây lắp niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam, bài viết đề xuất một số giải pháp
nhằm giúp các doanh nghiệp bảo đảm an toàn hệ thống thông tin kế toán trong sản xuất kinh doanh.
•
Từ khóa: Hệ thống thông tin, kế toán, doanh nghiệp, thị trường chứng khoán.
