11
Thị trường trái phiếu liên ngân hàng là gì?
Nhắc đến thị trường liên ngân hàng, chúng ta
đều biết đây là nơi dành cho giao dịch các nguồn
vốn ngắn hạn giữa các định chế tài chính, mà đa
số là ngân hàng thương mại, do ngân hàng trung
ương (NHTW) điều phối để đáp ứng nhu cầu về
vốn, về thanh khoản. Từ đó phát triển nên thị
trường trái phiếu liên ngân hàng, là một thị trường
trái phiếu bán buôn (bán sỉ) được thiết kế dành cho
các ngân hàng thương mại và các tổ chức kinh tế
lớn có nhu cầu tham gia. Chủ thể phát hành trái
phiếu, chính phủ hoặc doanh nghiệp (DN), để huy
động vốn thực hiện các dự án đầu tư hoặc chi trả
ngân sách nhà nước trên thị trường sơ cấp. Sau
đó, trái phiếu có thể được niêm yết trên thị trường
chứng khoán (TTCK) tập trung với những mã trái
phiếu khác nhau để tiến hành giao dịch tại sàn
hoặc giao dịch trên thị trường phi tập trung (OTC).
Trong trường hợp thị trường trái phiếu liên ngân
hàng được thiết lập, thì trái phiếu phát hành có thể
được giao dịch thứ cấp, (i) trên thị trường OTC;
(ii) thị trường trái phiếu niêm yết; (iii) thị trường
trái phiếu liên ngân hàng - về bản chất cũng là thị
trường OTC nhưng có những đặc thù riêng so với
thị trường OTC thông thường. Chính sự xuất hiện
của thị trường trái phiếu liên ngân hàng này đã
làm cho tổng thể thị trường trái phiếu được phân
khúc rõ ràng hơn và cũng làm đa dạng hơn các
loại trái phiếu được giao dịch. Gần đây, thuật ngữ
thị trường trái phiếu liên ngân hàng được biết đến
gắn liền với sự kiện Trung Quốc phát hành lô “trái
phiếu xanh” trên thị trường liên ngân hàng nhằm
cho phép các tổ chức tài chính tăng nguồn vốn tài
trợ cho các dự án bảo vệ môi trường và năng lượng
sạch. Thực tế, thuật ngữ này được sử dụng phổ
biến nhất ở Trung Quốc. Còn ở các quốc gia khác
thì vẫn chưa thiết lập và đưa vào vận hành hoàn
chỉnh thị trường này.
Thị trường trái phiếu liên ngân hàng mặc định
là “sân chơi” dành riêng cho các tổ chức tài chính
chuyên nghiệp, đặc biệt là ngân hàng - một chủ
thể có tiềm lực tài chính mạnh và cũng là một nhà
tạo lập thị trường chủ yếu; công ty bảo hiểm, quỹ
đầu tư - trở thành thành viên của thị trường trái
phiếu liên ngân hàng giúp họ đa dạng hóa hoạt
động đầu tư, gia tăng quỹ dự trữ thanh khoản và
cân đối kỳ hạn tài sản trong tương lai; bên cạnh đó,
còn có công ty chứng khoán, ngân hàng đầu tư...
Thị trường trái phiếu liên ngân hàng giao dịch đa
dạng các loại trái phiếu: Trái phiếu chính phủ, trái
phiếu chính quyền địa phương, tín phiếu NHTW,
trái phiếu DN, thương phiếu, trái phiếu tài chính...
với đủ các hình thức, bao gồm: Mua đứt bán đoạn
trái phiếu (outright), hợp đồng mua lại (repo) có và
không có chuyển quyền sở hữu, các giao dịch phái
sinh trái phiếu... Tất cả mọi giao dịch trái phiếu
giữa các thành viên tham gia thị trường đều phải
ghi nhận vào hệ thống giao dịch trái phiếu liên
ngân hàng do chính NHTW đứng ra thiết lập, điều
hành và quản lý.
PHÁT TRIỂNTHỊ TRƯỜNGTRÁI PHIẾU LIÊNNGÂNHÀNG:
THỰC TRẠNGVÀMỘT SỐĐỀ XUẤT
TS. ĐẶNG VĂN DÂN
- Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh
Cùng với sự ph t triển của thị trường chứng kho n, trong những năm qua, thị trường tr i
phi u của Việt Nam đã ghi nhận những chuyển bi n t ch cực và trở thành công cụ huy động
vốn h t sức quan trọng cho nền kinh t . Tuy nhiên, thị trường tr i phi u chủ y u tập trung
vào tr i phi u ch nh phủ, trong khi tr i phi u doanh nghiệp còn khiêm tốn. Bài vi t đề
xuất ph t triển thị trường tr i phi u thông qua thị trường tr i phi u liên ngân hàng…
NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI
