114
Chuyên đề bảo hiểm xã hội Việt Nam
Có thể nói, với cơ chế phối hợp giữa BHXH và
ngành Thuế trong thời gian qua đã mang lại những
kết quả hết sức tích cực khi hoạt động đóng BHXH
và nộp thuế ngày càng tốt. Đây là cơ sở, tiền đề để
hai bên tiến tới bước hợp nhất mã số thuế và mã
số của người tham gia BHXH. Những kinh nghiệm
trong việc triển khai giao dịch điện tử của ngành
Thuế cũng là bài học để ngành BHXH tiến tới thực
hiện giao dịch điện tử.
Không ngừng tăng cường phối hợp
Sau 2 năm triển khai Quy chế phối hợp, những
kết quả ban đầu mang lại là không thể phủ nhận,
tuy nhiên so với yêu cầu và kỳ vọng từ thực tế vẫn
còn một số vấn đề cần khắc phục để tiếp tục nâng
cao hiệu quả quản lý.
Theo quy chế phối hợp, hiện nay chưa có hệ
thống dữ liệu tập trung, nên việc trao đổi thông
tin của hai cơ quan còn gặp nhiều khó khăn. Việc
khai báo mã số thuế do đơn vị cung cấp nên chưa
chính xác và không có kiểm chứng. Trong khi đó,
theo quy định hiện hành, không thể thực hiện việc
phối hợp thanh kiểm tra liên ngành để thanh tra
việc chấp hành quy định của pháp luật về BHXH
và thuế đối với tổ chức trả thu nhập. Do đó, việc
thanh tra, kiểm tra doanh nghiệp nợ BHXH hoặc
nợ thuế chỉ thực hiện riêng lẻ ở từng cơ quan.
Tại cấp Trung ương, việc kết nối, trao đổi
thông tin vẫn chủ yếu thực hiện thủ công, chưa
xây dựng được quy trình, sử dụng chung mã số
thuế trong quản lý thuế và thu các khoản BHXH
bắt buộc. Trong khi đó, một số địa phương, BHXH
chưa cung cấp đầy đủ thông tin cho cơ quan thuế,
nên việc phối hợp để tiến hành thanh tra, kiểm tra
các doanh nghiệp chấp hành pháp luật về thuế
và BHXH chưa đạt hiệu quả. Thậm chí, nhiều cơ
quan BHXH tỉnh, thành sau khi nhận được thông
tin doanh nghiệp do cơ quan thuế cung cấp, lại
không chủ động rà soát, đối chiếu với danh sách do
BHXH đang quản lý để phát hiện vi phạm.
Vì vậy, yêu cầu đặt ra là ngoài việc trao đổi thông
tin qua hệ thống kết nối tự động, cần bổ sung thể
chế pháp luật nhằm phối hợp công tác thanh tra,
kiểm tra thuế đối với đơn vị nợ BHXH, BHYT.
Đến nay, Tổng cục Thuế đã hoàn thành xây
dựng cơ sở hạ tầng và ứng dụng CNTT, đáp ứng
trao đổi, khai thác dữ liệu với BHXH Việt Nam.
Cùng với đó, việc phối hợp trong công tác thanh
tra, kiểm tra DN vi phạm về đóng BHXH, BHYT,
BHTN đã bước đầu được thực hiện hiệu quả. Tuy
nhiên, hệ thống CNTT của hai ngành chưa đồng bộ
dẫn đến việc trao đổi thông tin về BHXH chưa thực
sự thống nhất.
Do vậy, thời gian tới, cần xác định việc thực
hiện phối hợp là nhiệm vụ thường xuyên, mang
tính chính trị của hai ngành. Đồng thời, cần khẩn
trương hoàn thành việc kết nối giữa Tổng cục
Thuế và BHXH Việt Nam để thực hiện việc trao
đổi thông tin của quy chế bằng phương thức điện
tử và tự động. Trong công tác phối hợp thanh tra,
kiểm tra DN cơ quan thuế và BHXH cũng cần
cung cấp kịp thời kế hoạch kiểm tra, thanh tra
thuế đã được duyệt, đưa việc kiểm tra trích nộp
BHXH là chỉ tiêu cần thiết trong quản lý rủi ro về
thuế. Hai bên cần thống nhất kế hoạch, nội dung
trước khi tiến hành kiểm tra liên ngành để tránh
chồng chéo.
Bên cạnh đó, ngành Thuế và BHXH cũng cần
khẩn trương hoàn thành việc kết nối trao đổi thông
tin bằng phương thức điện tử, tự động. Tăng cường
sử dụng có hiệu quả thông tin đã trao đổi để phục
vụ tốt công tác quản lý; Cung cấp kịp thời kế hoạch
thanh tra, kiểm tra giữa ngành BHXH và ngành
Thuế để lập kế hoạch phù hợp; Phối hợp tổ chức
thanh tra liên ngành tránh chồng chéo, tạo thuận
lợi cho doanh nghiệp…
Mặt khác, khẩn trương hoàn thành hệ thống kết
nối thông tin giữa hai ngành; Xây dựng quy trình
khai thác phổ biến, tập huấn cho các địa phương
thực hiện; Xây dựng mã số của đơn vị sử dụng
lao động dùng chung cho kê khai nộp thuế và bảo
hiểm xã hội bắt buộc. Đặc biệt, BHXH Việt Nam
sẽ tăng cường chỉ đạo BHXH các tỉnh, thành giao
phòng khai thác và thu nợ, BHXH cấp huyện giao
tổ cấp sổ- thẻ và kiểm tra làm đầu mối tổ chức thực
hiện quy chế phối hợp với cơ quan thuế; Các tỉnh,
thành phải chủ động sơ kết, tổng kết phát huy
những mặt tốt, khắc phục những mặt còn hạn chế
trong công tác phối hợp.
Ngoài ra, để công tác quản lý BHXH đạt kết quả
cao, các đơn vị liên quan cần xây dựng kế hoạch tổ
chức Phát động phong trào thi đua, khen thưởng
trong thực hiện công tác phối hợp giữa ngành
BHXH và ngành Thuế, từ đó nhân rộng các điển
hình, cách làm hay, hiệu quả.
Vũ Thị Hải Vân
Qua công tác phối hợp cung cấp thông tin và
thanh tra, kiểm tra giữa ngành Thuế và ngành
bảo hiểm xã hội, đã khai thác thêm 51.224 lao
động tham gia bảo hiểm xã hội, thu được trên
400 tỷ đồng tiền nợ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm
y tế, bảo hiểm thất nghiệp.
