101
CHUYÊN ĐỀ BẢO HIỂM XÃ HỘI VIỆT NAM
Trụ cột trong an sinh xã hội
Bảo hiểm xã hội (BHXH) là chính sách xã hội
quan trọng, là trụ cột chính của hệ thống an sinh
xã hội, góp phần thực hiện tiến bộ và công bằng
xã hội, bảo đảm ổn định chính trị - xã hội và phát
triển kinh tế - xã hội chăm lo cho người dân và
người lao động.
Luật BHXH khẳng định, sự quan tâm của Đảng,
Nhà nước ta trong việc chăm lo lợi ích cho người
lao động. Xem “nhân dân - người tham gia bảo
hiểm” là “khách hàng, là thượng đế” thực hiện an
sinh xã hội - tham gia bảo hiểm tự nguyện là lựa
chọn thông minh, tối ưu góp phần đảm bảo chất
lượng cuộc sống bền vững của bản thân mỗi cá
nhân và gia đình trong xã hội.
Theo đó, mở rộng đối tượng tham gia BHXH
bắt buộc là người làm việc theo hợp đồng lao
động có thời hạn từ 01 tháng đến dưới 03 tháng
được giao kết bằng văn bản. Bổ sung đối tượng
là người lao động nước ngoài làm việc hợp pháp
tại Việt Nam. Mở rộng đối tượng tham gia BHXH
tự nguyện theo hướng không khống chế tuổi trần
tham gia.
Nhằm tạo điều kiện cho nhiều người tham gia,
sửa đổi mức đóng BHXH tự nguyện theo hướng
bỏ quy định khống chế mức thu nhập thấp nhất
làm căn cứ đóng BHXH bằng mức lương tối thiểu
chung. Bổ sung quyền được hưởng BHYT trong
thời gian nghỉ việc hưởng trợ cấp thai sản khi sinh
con hoặc nhận nuôi con nuôi; nghỉ việc hưởng trợ
cấp ốm đau trong trường hợp mắc bệnh thuộc
danh mục bệnh cần chữa trị dài ngày; quyền được
người sử dụng lao động và tổ chức BHXH định kỳ
cung cấp thông tin về quá trình đóng BHXH, theo
đó người lao động cần phải nhận thức rõ tham gia
BHXH chính là bảo vệ quyền lợi của chính mình
và gia đình khi tham gia lao động.
Nhân thêm lợi ích cho người tham gia
Không chỉ là trụ cột chính cho an sinh xã hội,
chăm lo đời sống cho người dân và người lao động,
BHXH còn mang đến nhiều lợi ích cho người tham
gia. Tuy nhiên, thực tiễn không phải ai cũng hiểu rõ
được những lợi ích mang lại khi tham gia BHXH.
Cụ thể là, thời gian qua, dư luận xuất hiện thông
tin người lao động cho rằng gửi tiết kiệm có lợi hơn
việc tham gia đóng BHXH.
Trước thông tin này, ông Trần Hải Nam, Phó Vụ
trưởng Vụ BHXH (Bộ Lao động-Thương binh và Xã
hội) cho rằng: Nếu mới chỉ xem qua cách tính của
một số người đưa ra thì thấy có vẻ đúng, nhưng tính
toán toán đầy đủ và chính xác thì tham gia BHXH
mang lại rất nhiều lợi ích cho người lao động.
Thứ nhất,
quy định về tiền lương đã đóng bảo
hiểm xã hội để làm căn cứ tính mức bình quân tiền
lương tháng đóng BHXH được điều chỉnh trên cơ
sở chỉ số giá tiêu dùng của từng thời kỳ. Gần đây
nhất là ngày 28/12/2016, Bộ Lao động - Thương
binh và Xã hội ban hành Thông tư số 42/2016/
TT-BLĐTBXH quy định mức điều chỉnh tiền lương
và thu nhập tháng đã đóng BHXH đối với người
hưởng lương hưu trong năm 2017, theo đó mức
điều chỉnh cao nhất áp dụng đối với số tiền đóng
trong khoảng thời gian trước năm 1995 là 4,4 lần.
Như vậy, rõ ràng không thể lấy số tiền tuyệt đối đã
đóng BHXH của 20 năm, 30 năm về trước ra để tính
hưởng lương hưu mà số tiền đó phải được điều
chỉnh để bù đắp yếu tố lạm phát.
Ví dụ, một người đóng 1 triệu đồng tiền BHXH
ở năm 1994 thì đến năm 2017 khi về hưu số tiền
này sẽ được điều chỉnh thành 4,4 triệu đồng khi
tính mức lương hưu. Cách tính lương hưu trên
mạng xã hội lấy t lệ 75% nhân với giá trị tuyệt
đối của số tiền đã đóng mà không có giả định về t
lệ lạm phát và áp dụng hệ số điều chỉnh là không
BẢOHIỂMXÃHỘI:
NHÂNTHÊMLỢI ÍCH CHONGƯỜI THAMGIA
ThS. LÊ THỊ THÙY DUNG
- Cao đẳng Kinh tế - Kế hoạch Đà Nẵng
Những lợi ích mang lại từ bảo hiểm xã hội đối với an sinh xã hội nói chung và người tham gia đóng bảo
hiểm là không thể phủ nhận. Tuy nhiên, do chưa hiểu đúng bản chất và lợi ích của bảo hiểm xã hội mang
lại nên không ít người vẫn so sánh việc tham gia bảo hiểm xã hội không lợi bằng gửi tiết kiệm.
